İhracat Vesaiki Neden Önemlidir ?
Bir dış ticaret işleminde ihracatçının hazırladığı ihracat vesaiki arasında, ihraç edilen malların tapusu, mülkiyetini temsil eden son derece önemli bir belge vardır ki o da Bill of Lading – deniz konşimentosudur. Deniz konşimentosunun orijinali malın mülkiyetini gösterir ve malların teslimi veya mülkiyet hakkının kanıtı niteliğindedir.
İhracat Vesaiki Kapsamında Neler Vardır ?
Bir dış ticaret işleminde ithalatçı ile ihracatçı arasında yapılan alım satım sözleşmesinde konu edilen ihracat evrakları alıcı ve satıcı tarafından belirlenir. Bu vesaik (evraklar), ithalatçının, kendi ülkesindeki gümrüğünde malların fiili ithal sırasında gümrüklerin istediği her türlü belge ile farklı otoritelerin talep ettiği belgeler yer almaktadır.
Malların deniz yolu ile gönderildiği varsayımı ile bu belgeler genel anlamda;
- Tam takım deniz konşimentosu (Original)
- Ticari fatura
- Vadeli satışlarda Poliçe (Bill of Exchange – Draft)
- Çeki listesi / paketleme listesi
- Menşei sertifikası (certificate origin)
- Bitki sağlık sertifikası (Phytosanitary certificate)
- CIF ve CIP yüklemelerde sigorta poliçesi
- Ağırlık sertifikası – Weight Certificate (SGS Raporu)
- Kalite sertifikası (SGS Raporu)
- Analiz Sertifikası (SGS Raporu)
- İlaçlama sertifikası (Fumigation certificate)
- GMO Certificate – Genetically Modified Organism
- Konsolosluk Tasdikli fatura
- ATR – 1 Belgesi (Movement certificate)
- Atom Sertifikası (Radioactivity Certificate)
- Veteriner Sertifikası
- Helal Certificate
Mal cinsine ve ülkesine göre değişkenlik gösteren evraklar genel anlamda yukarıda sayılan gibidir.
Tek Bir Kurye İle Yurt Dışına Gönderilen Vesaikin Getirdiği Sakıncalar
İhracat vesaiki arasında öylesine değerli evraklar vardır ki yeniden tanzimi mümkün olmayan belgelerdir ki ilk sırada Bill Of Lading – Deniz Konşimentosunu saymam mümkündür.
Düşünün, tek bir kurye ile gönderdiğimiz 3 orijinal, 3 kopya tam takım deniz konşimentosu postada kaybolursa ne olacak ?
Hele hele yurt dışına gönderdiğimiz kuryeyi kaybolma riskine karşı sigorta da ettirmemişsek bu durumda kurye şirketi kaybolan kurye için; kendilerine ödenen kurye ücretinin 5 katını size ödeyip bu işin içinden sıyrılabiliyor.
Şöyle ki; yurt dışına gönderdiğiniz kurye için kurye şirketine USD.40.- ödediğinizi düşünelim. Kuryenin kaybolması halinde size yapılacak ödeme USD.40.- x 5 = USD.200.- . Sadece USD.200.- ödenmesi karşılığında kurye şirketi kendisini ibra edebiliyor.
Peki ihracatçı kaybolan kuryede bulunan deniz konşimentosunun yenisini, eski konşimentonun kaybolduğunu bahisle, deniz nakliyat şirketinden tekrar alabiliyor mu?
Elbette alamayacaktır…
O halde biz ne yapmalıyız?
İhracat vesaikini iki kurye olarak yurt dışına gönderelim.
Nedenini son paragrafımda anlatıyorum.
Kendisine İbraz Edilen Vesaiki Bankalar Ne Şekilde Yurt Dışına Göndermelidir ?
Kendisine ibraz edilen vesaiki titizlikle inceleyen bankalar iki set halinde birer gün arayla farklı kurye şirketleri kullanmak suretiyle yurt dışındaki ithalatçının bankasına
Yukarıda örneği bulunan bir römiz / talimat mektubu maalesef doğru bir şekilde gönderilmemiştir. Vesaik tek kurye halinde gönderilmiştir. Vesaikin postada kaybolması halinde ithalatçı ne yapacaktır sizce? Kesinlikle bir operasyonel hata olduğu açıktır. Bankaların bu şekilde göndermeleri halinde, kendilerine ibraz edilen ihracat vesaikini iki kurye halinde, her kuryede birer orijinal evrak olacak şekilde, sadece bir orijinal evrak varsa, ilk kuryede şu şekilde gönderilmesinde yarar vardır.
Vesaikin en doğru gönderme şekli
| Documents | 1st mail | 2nd mail |
| Ocean Bill of Lading | 2 originals 2 copies | 1 original + 1 copy |
| Invoice | 2 originals | 1 original |
| Insurance certificate | 1 original | 1 copy |
| Certificate of origin | 1 original | 1 copy |
| Packing list | 1 original | – |
| Weight certificate | 1 original | – |
| Phyt certificate | 1 original | 1 copy |
| Quality certificate | 1×2 originals | 1×2 copy |
Kendilerine ibraz edilen vesaikin bankalarca iki kurye halinde, yukarıdaki gönderi formatına uygun olarak gönderilmesi ve ayrıca vesaikin değeri kadar sigorta yaptırılmasında sayısız yarar vardır.
İhracat Vesaikinin Postada Kaybolması Halinde Bankaların Sorumluluğu Nedir ?
Ne olmasını beklerdiniz ?
Bankalar kendilerine ibraz edilen vesaiki gerekli olan operasyonel kurallar çerçevesinde yurt dışına gönderdikleri taktirde görevlerini ifa etmiş sayılırlar. Bundan sonrası ise tamamen kuryeyi bankadan alıp, ithalatçının bankasına taşıma görevini üstlenen kurye kargo şirketine aittir. Vesaikin postada kaybolması halinde bankalar hiçbir sorumluluk üstlenmezler. Kısacası vesaikin jandarmalığını bankalar yapmamaktadırlar.
Operasyon kurallarının tam işletilmiş olması halinde bankalar zaten hiçbir sorumluluk üstlenmezler, ancak vesaikin gönderilmesinde bankaların bariz hataları mevcut ise, bu durumda bankalarım sorumlu olacağı ortadadır. Ancak her banka vesaiki yurt dışına gönderirken, ihracatçı amir müşterisinden;
“Vesaikin postada kaybolmasından bankamız hiçbir şekilde sorumlu değildir” şeklinde bir ibranameyi müşterilerinden almıştır. İhracatçı firma şöyle veya böyle bankaların talep etmiş oldukları bu ibranameyi bankalarına vermiş olduklarından bankalar hiçbir sorumluluk üstlenmezler.
Vesaikin yurt dışına kargo ile gönderilmesi sırasında risklerin var olabileceği olasılığını her zaman göz önünde bulunduran bankalar müşterilerine bilgi vermek kaydı ile, gönderdikleri vesaik kuryesine bir değer biçmeleri ve sigortalı bir şekilde gönderilmesinde yarar vardır. Sigortalı gönderi, biraz masraflı olsa da başımıza gelebilecek riskleri elemine etmemiz açısından son derece yerinde bir davranıştır.
Reşat BAĞCIOĞLU
Ticaretle ilgili alım-satım ve danışmanlık taleplerinizi, https://satinalmadergisi.com/ticaritalep/ sayfasından iletebilirsiniz.
