Türk Eximbank Kaynaklı Krediler

Türk Eximbank Sevk Öncesi İhracat Kredileri – SÖİK

Bankalar Aracılığı İle Kullandırılan Krediler

Uygulama Esasları ve Kurallar

1 – Amaç ve Kapsam

İhracatın finansmanı ve Türk Menşeili malların yurt dışına ihraç edilmesiyle ilgili olarak Türk İhracatçısına sağlanan düşük faizli ve uzun vadeli ihracatın sevki öncesinde kullandırılan finansman destek kredisidir.

KAYNAK: https://www.eximbank.gov.tr/

SÖİK – Sevk Öncesi İhracat Kredisi

İşbu Uygulama Esaslarında, Türkiye’de ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) mukim ihracatçıların, imalatçı – ihracatçıların, ihraç kaydıyla nihai mal üretimi yapan ve ihracatçı aracılığı ile bu malını ihraç eden imalatçıların, Türkiye’de kurulu serbest bölgelerde mukim, üçüncü ülkelere (Türkiye’deki diğer serbest bölgeler ve Türkiye hariç) mal ve hizmet satışı yapan firmaların ve Türkiye’de mukim döviz kazandırıcı faaliyetlerde bulunan firmaların ihracat/satış/hizmet öncesi finansman ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla uygulamaya konulan Türkiye İhracat Kredi Bankası A.Ş. (Türk Eximbank) Sevk Öncesi İhracat Kredileri programının kuralları, şartları ve takip usulleri düzenlenmektedir.

Türk Eximbank Yönetim Kurulunca aracı bankalara tahsis edilen limitler çerçevesinde yapılacak kredi kullandırım işlemleri, Genel Müdür Yardımcılığı Kredi Komitesi Kararlarına istinaden yürütülür.

SÖİK – Sevk Öncesi İhracat Kredisi, Türk Eximbank’ın Türk menşeili malların ihracatını yapan ihracatçılara işletme sermayesi olarak verilen ihracat taahhütlü bir kredi çeşididir.

SÖİK – Sevk Öncesi İhracat Kredileri

Tanım ve Kapsam

Sevk Öncesi İhracat Kredileri (SÖİK) kapsamında;

a) Dış Ticaret Sermaye Şirketleri (DTSŞ) hariç olmak üzere, Türkiye’de yerleşik ihracatçı, imalatçı – ihracatçı ve ihraç kaydıyla nihai mal üretimi yapan ve ihracatçı aracılığı ile bu malını ihraç eden imalatçı firmaların, ilgili mevzuat uyarınca ihracı yasaklanan mallar dışında kalan Türk menşeli malların kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığında,

b) KKTC’de mukim ihracatçı, imalatçı-ihracatçı ve ihraç kaydıyla nihai mal üretimi yapan ve ihracatçı aracılığı ile bu malını ihraç eden imalatçı firmaların, Türkiye ve KKTC’de yürürlükte bulunan mevzuat uyarınca ihracı yasaklanan mallar dışında kalan KKTC menşeli malların kesin olarak ihracı taahhüdü karşılığında,

c) Türkiye’de kurulu serbest bölgelerde, üretim, alım-satım veya bakım-onarım ruhsatı sahibi kullanıcıların, ilgili mevzuat uyarınca ihracı yasaklanan mallar dışında kalan Türk menşeli malların veya hizmetin, serbest bölgeden üçüncü ülkelere (Türkiye’deki diğer serbest bölgeler ve Türkiye hariç) satışı taahhüdü karşılığında,

d) Türkiye’de yerleşik firmaların, İhracat, Transit Ticaret, İhracat Sayılan Satış ve Teslimler ile Döviz Kazandırıcı Hizmet ve Faaliyetlerde Vergi, Resim ve Harç İstisnası Hakkında Tebliğ (İhracat 2017/4) veya işbu mevzuatı mülga edecek sair mevzuat çerçevesinde aşağıda belirtilen döviz kazandırıcı hizmetlerin ihracı taahhüdü karşılığında;

• Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışlarının,
• Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığından döviz olarak kazanılan bedellerinin yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetlerinin,
• Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dahil), turistlere veya yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetlerinin,
• Yurt dışına yönelik olarak gerçekleştirilecek müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik hizmetlerinin,
• Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, dış sefere çıkan Türk ve yabancı bayraklı gemi, uçak veya tırların bakımı ve onarımı, yenileme ve dönüşüm ile bakım, onarım, yenileme ve dönüşüm kapsamında gerçekleştirilen mal (yakıt ve madeni yağlar hariç) ve hizmet satışlarının,
• Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber satışlarının finanse edilmesi amacıyla aracı bankalara kredi tahsis edilir.

3. Kredi Türleri

Sevk Öncesi İhracat Kredileri Programı altında kapsamları farklı türden krediler kullandırılmaktadır;

a) Sevk Öncesi İhracat Kredisi (SÖİK TL/SÖİK Döviz)

b) Katılım Bankaları Sevk Öncesi İhracat Kredisi (SÖİK Katılım TL/SÖİK Katılım Döviz)

c) Sevk Öncesi Türk Lirası Yatırımda Öncelikli Bölgeler İhracat Kredisi (SÖİK YÖB TL)

d) KKTC Sevk Öncesi Türk lirası İhracat Kredisi (SÖİK KKTC TL)

e) Serbest Bölgeler Sevk Öncesi Döviz İhracat Kredisi (SÖİK SB Döviz/SÖİK SB TL)

Yurt içindeki haber ajansları veya film yapımcılarının yurt dışındaki yayn organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber veya film satışlarının finansmanı için Türk Eximbank destek vermektedir.

4. Kredilendirilmeyen İhracat Şekilleri

Kredi;

• İhracat sayılan satış ve teslimler,
• Transit ticaret,
• İthal edilmiş malın ihracı,
• Takas ve bağlı muamele kapsamında yapılan ihracat,
• Bedelsiz ihracat,
• Sınır ticareti hükümleri çerçevesinde yapılan ihracat,
• Gümrüksüz antrepolara yapılacak ihracat,
• Serbest bölgelere yapılacak ihracat (Türkiye’den serbest bölgelere yapılan ihracatın 3. ülkelere gönderilen kısmı hariç),
• Serbest bölgeden Türkiye’ye veya Türkiye’deki diğer serbest bölgelere yapılan satış için

kullandırılmaz.

Kredi Kullandırılmayacak Durumlar ve Sorumluluklar

İşbu Uygulama Esasları kapsamında MASAK, Amerika Birleşik Devletleri Yabancı Varlıkların Kontrolü Ofisi (OFAC), Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Birleşik Krallık Finansal Yaptırımları Uygulama Ofisi veya Avrupa Birliği Finansal Yaptırımlar listelerinde olduğu tespit edilen firmalara ve söz konusu listelerde yer alan kişiler tarafından doğrudan veya dolaylı olarak sahip, ortak olunan veya kontrol edilen firmalara kredi kullandırılamaz.

Kredi kullandırılan firmaların ve söz konusu firmalara doğrudan veya dolaylı olarak sahip, ortak olan veya kontrol eden kişilerin MASAK, OFAC, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Birleşik Krallık Finansal Yaptırımları Uygulama Ofisi veya Avrupa Birliği Finansal Yaptırımlar listelerinde bulunup bulunmadığına ve kredi kullandırılan mal veya hizmetler ile ticari faaliyette bulunulan firma ve kişilerin anılan yaptırımlara ait listelere konu olup olmadığına ilişkin kontrol krediye aracılık eden aracı banka tarafından yapılır. Bu konudaki tüm hukuki sorumluluk krediye aracılık eden aracı bankaya aittir.

5. Vergi, Resim, Harç İstisnası

Sevk Öncesi İhracat Kredileri programı kapsamında kullandırılan kredilere yönelik vergi, resim ve harç istisnası uygulamasına ilişkin hususlarda ilgili mevzuat hükümlerine göre işlem yapılır.

6. Banka Limiti

Türk Eximbank Yönetim Kurulu tarafından, krediye aracılık eden bankalara TL krediler için TL bazında, döviz krediler için ABD Doları bazında nakdi kredi limitleri tahsis edilir. Aracı bankaların, Türk Eximbank’ın nam ve hesabına kullandıracağı kredilerin belirli bir andaki anapara bakiyeleri toplamı, söz konusu limitler dâhilindedir. Bu limitler, aracı bankalara ayrıca duyurulur.

Aracı bankalara tahsis edilen;

• TL bazındaki kredi limitlerinin tamamı Madde 8’de tanımlanan Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelere (KOBİ) ayrılmış olup,
• ABD Doları bazındaki kredi limitlerinin ise en az %30’u KOBİ’lere ayrılmıştır.
• SÖİK TL kredisi için tahsis edilen kredi limitlerinin en az %5’i Yatırımda Öncelikli Bölgelerde (YÖB) faaliyet gösteren firmalara (ihraç konusu malın YÖB’de üretilmesi kaydıyla)

ayrılmıştır.

SÖİK KKTC TL kredisi, Türkiye’de yerleşik bankaların KKTC’de faaliyet gösteren şubeleri vasıtasıyla KKTC ek limiti kapsamında kullandırılır. Aracı bankaların, sahip oldukları iştiraklere ve dâhil oldukları grup bünyesindeki şirketlere, kullandırabilecekleri azami kredi miktarları, kendilerine tahsis edilen TL ve ABD Doları bazındaki kredi limitlerinin her birinin en fazla % 40’ıdır.

7. Firma Limiti

Türk Eximbank likidite koşullarını dikkate alarak firma bazında limit belirleyebilir.  Vergi Resim ve Harç İstisnası Belgesi (VRHİB) kapsamında döviz kazandırıcı hizmetlerin finansmanı amacıyla kullandırılan kredilerin tutarı VRHİB tutarını aşamaz.

SÖİK kapsamında Türkiye’de yerleşik firmalara kullandırılacak döviz kredilerinde “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar”, “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ” (Tebliğ No: 2008-32/34) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 5  02.05.2018 tarihli “Sermaye Hareketleri Genelgesi”nde öngörülen şart ve sınırların takibi ile Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde yapılacak işlem ve kontrollerin yükümlülüğü aracı bankalara aittir.

SÖİK kapsamında Türkiye’de yerleşik firmalara kullandırılacak döviz kredilerinde “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karar”, “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Karara İlişkin Tebliğ” (Tebliğ No: 2008-32/34) ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 02.05.2018 tarihli “Sermaye Hareketleri Genelgesi”nde öngörülen şart ve sınırların takibi ile Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi nezdinde yapılacak işlem ve kontrollerin yükümlülüğü aracı bankalara aittir.

SÖİK Adına

Gerek ülkemizin gerçek guru olan Türk Eximbank, gerekse Türk Eximbank’ın ihracatçılara adeta altın tepside sunduğu ihracat destek kredisi kapsamındaki SÖİK – Sevk Öncesi İhracat Kredisi adına söyleyeceklerimiz bunlardan ibaret olmayıp, sözümüze haftaya devam edeceğiz.

Reşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi