Dijital sürdürülebilirlik, çevresel, sosyal ve ekonomik sürdürülebilirliği desteklemek için dijital teknolojinin kullanılmasını ifade eder. Bu yaklaşım, dijital teknolojilerin çevresel etkilerini en aza indirecek ve olumlu sosyal ve ekonomik faydalarını en üst düzeye çıkaracak şekilde geliştirilmesini ve kullanılmasını savunmakta ve uygulamaktadır. Dijital teknolojiler sürdürülebilirliği desteklemek için farklı şekillerde kullanılabilir. Bu konuyu şöyle örneklendirebiliriz:

• Enerji tüketimini ve emisyonları azaltmak: Dijital teknolojiler, işletmelerin ve bireylerin enerji tüketimini ve sera gazı emisyonlarını azaltmalarına katkıda bulunma potansiyeline sahiptir. Örneğin, akıllı enerji yönetimi sistemleri, işletmelerin enerji kullanımını izlemesine ve optimize etmesine yardımcı olabilir; akıllı termostatlar, ev sahiplerinin ısıtma ve soğutmada enerji tasarrufu yapmasını sağlayabilir.
• Kaynak verimliliğini artırma: Günümüzdeki yaygın dijital teknolojiler, işletmelerin kaynakları daha verimli kullanmasında etkili olabilmektedir. Örneğin, tedarik zinciri yönetimi yazılımı, işletmelerin israfları azaltmasına ve envanter yönetimini geliştirmesine katkıda bulunmaktadır.
• Döngüsel ekonomiyi teşvik etmek: İşletmelerin ürünleri, bileşenleri ve malzemeleri mümkün olduğu kadar uzun süre kullanımda tutarak atık ve kirliliği azaltmayı amaçlayan döngüsel ekonomi yaklaşımını uygulamasında yine dijital teknolojiler kritik rol oynamaktadır. Günümüzde birçok dijital platform işletmelerin geri dönüştürülmüş malzeme alıcıları ve satıcılarıyla bağlantı kurmasına imkan tanımaktadır.
• Sürdürülebilir ulaşımın desteklenmesi: Ulaşımdan kaynaklanan emisyonların azaltılmasında dijital teknolojiler her geçen gün daha aktif rol almaktadır. Dijital uygulamalar yine yönetilen trafik yönetim sistemleri sıkışıklığın azaltılmasına ve yakıt verimliliğinin arttırılmasına yardımcı olurken elektrikli araçlar hava kirliliğinin azaltılması ve sera gazı emisyonlarının düşürülmesinde etkili olabilmektedir.
• İnsanları ve toplulukları güçlendirmek: Dijital teknolojiler, insanları ve toplulukları daha sürdürülebilir yaşamlar sürdürmeleri için destekleyebilir ve güçlendirebilir. Mobil uygulamalar buna en iyi örnektir. Birçok dijital mobil uygulaması insanlara geri dönüşüm ve sürdürülebilir ulaşım seçenekleri hakkında bilgi sağlayabilmektedir.

Farklı sektörlerde sürdürülebilirliği teşvik etmek için dijital teknolojilerin nasıl kullanıldığına dair birkaç örneği şöyle listeleyebiliriz:

• Tarım: Hassas tarım, çiftçilerin su, gübre ve pestisit kullanımını optimize etmelerine yardımcı olmak için dijital teknolojileri kullanmakta ve bu da önemli çevresel ve ekonomik faydalar sağlayabilmektedir.
• Ulaşım: Akıllı ulaşım sistemleri, trafik akışını iyileştirmek, emisyonları azaltmak ve ulaşımı daha erişilebilir ve uygun fiyatlı hale getirmek için dijital teknolojilerden faydalanmaktadır.
• Enerji: Güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir enerji teknolojileri, verimliliklerini ve güvenilirliklerini artırmak için giderek daha fazla dijital teknolojilerle entegre edilmektedir.
• Atık yönetimi: Dijital teknolojiler, atık akışlarını izlemek, kontrol etmek, atık azaltma ve geri dönüşüm fırsatlarını belirlemek ve daha verimli atık yönetim sistemleri geliştirmek için kullanılabilmektedir.
• Üretim: Dijital teknolojilerden daha sürdürülebilir ürünler tasarlamak ve üretmek, üretim süreçlerinde atık ve enerji tüketimini azaltmak ve daha verimli tedarik zincirleri oluşturmak için faydalanılabilmektedir.

Dijital teknolojiler sürdürülebilirliği teşvik etmede önemli bir rol oynama potansiyeline sahip olsa da ele alınması gereken bazı zorluklar da bulunmaktadır. Zorluklardan biri veri merkezleri ve telekomünikasyon ağları gibi dijital altyapının çevresel etkisidir. Bir diğer zorluk ise daha sürdürülebilir dijital ürün ve hizmetler geliştirme ihtiyacıdır. Ayrıca, dijital teknolojilerin faydalarının adil bir şekilde paylaşılması ve kimsenin geride bırakılmaması gerekmektedir. Fakat bu zorluklara rağmen sürdürülebilirliği teşvik etmek amacıyla dijital teknolojilerin kullanılmasına yönelik ortaya çıkan fırsatları doğru bir şekilde değerlendirmemiz gerekmektedir. Bu bağlamda, işletmeler ve hükümetler, dijital altyapılarını güçlendirmek için yenilenebilir enerjiye ve enerji verimliliği önlemlerine yatırım yapabilir. Üreticiler elektronik atıkları azaltmak için daha dayanıklı ve tamir edilebilir ürünler tasarlayabilirler. Hükümetler ayrıca dijital eşitliği teşvik edecek ve herkesin dijital ekonominin avantajlarından yararlanmasını sağlayacak politikalar uygulayabilir. Dijital teknolojiler daha karmaşık hale geldikçe ve yaygın olarak benimsendikçe daha yenilikçi ve etkili çözümlerin ortaya çıkması mümkün olacaktır.

Dilek AŞAN

Kaynaklar

• Digital Sustainability in the Organization: Scale Development and Validation: https://www.researchgate.net/publication/350294086_Digital_Sustainability_in_the_Organization_Scale_Development_and_Validation
• The New Digital Economy and Sustainability: Challenges and Opportunities: https://mdpi-res.com/d_attachment/sustainability/sustainability-15-10902/article_deploy/sustainability-15-10902.pdf?version=1689151349
• Accelerating Sustainability Through Digital Transformation Use Cases and Innovations: https://wedocs.unep.org/bitstream/handle/20.500.11822/40091/CODES_Supplement1.pdf?sequence=3&isAllowed=y