Yargıtay uygulamasına göre, kiraya verenin ihtiyaç (gereksinim) sebebiyle tahliye davası açabileceği örnek durumlar ve davanın kazanılması için aranan bazı şartlar şöyle özetlenebilir:

Konut kiralarında ev sahibinin;

• Kirada oturuyor olması,
• Ailesiyle ya da akrabasıyla yaşıyor olması,
• 18 yaşını doldurmuş olan çocuğunun ayrı eve çıkmak istemesi,
• Çocuğunun evlenmesi ve oturacak bir evinin bulunmaması,
• Yeni çocuğunun olması sebebiyle daha büyük eve çıkma ihtiyacı,
• Sağlık sorunları sebebiyle, konumu ya da diğer özellikleri daha elverişli olan kiradaki eve ihtiyaç duyması,
• Yurt dışından kesin dönüş yapması,
• Oturduğu evin ulaşım koşullarının kiradaki evine göre elverişsiz olması,
• Yazlık gibi dönemsel ihtiyaçları için kiradaki evine ihtiyaç duyması,
• Kirada birden fazla taşınmazının olması hâlinde, seçim hakkını kullanarak kiradaki evlerden birini seçmesi gibi durumlarda ev sahibi ihtiyaç (gereksinim) sebebiyle tahliye davası açabilir.

İş yeri kiralarında iş yeri sahibinin;

• İşsiz olması ve kiradaki iş yerinde iş kuracak olması,
• Çalıştığı işten çıkarılıyor olması,
• Kiradaki iş yerinin fiziki ve hukuki olarak iş yeri sahibinin yapmayı planladığı iş için uygun olması,
• Kendisinin nitelik olarak yapmayı planladığı iş için uygun olması (yapmayı planladığı işin inandırıcı olması),
• İş yeri sahibinin kirada olması ve iş yerinden tahliye edilme tehdidinin varlığı (konuttakinin aksine kendisinin kirada olması yeterli değil!)

veya

• Kiradaki iş yerinin kendi kullandığı iş yerine göre daha üstün nitelikli, en azından eşit nitelikte olması aranır.

Prof. Dr. Umut YENİOCAK