Alışveriş Merkezlerinde Bağımsız Denetim Dönemi Başlıyor !

Şaban KÜÇÜK / Yeminli Mali Müşavir

Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik 18 Ağustos 2022 tarihli ve 31297 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ticaret Bakanlığı, alışveriş merkezleri arasındaki uygulama birliğinin sağlanması amacıyla ortak kullanım alanlarından elde edilen gelirler ve giderlerin kapsamını belirledi.

Bu kapsamda;

Ortak Gelir: Ortak kullanım alanlarından elde edilen geçici kiralama, reklam, pazarlama, kültürel ve sanatsal faaliyet, baz istasyonu, ATM ve diğer ortak kullanım alanı gelirleri,

Ortak Gider: Ortak kullanım alanlarına ilişkin elektrik, su, doğalgaz, yenileme niteliğinde olmayan bakım ve onarım, güvenlik, temizlik ve sağlık giderleri gibi alışveriş merkezinin aynına ilişkin olmayan ortak kullanım alanı giderleri,

Yönetim Gideri: Alışveriş merkezinde fiilen çalışan bordrolu yönetim personelinin göreviyle ilgili giderleri olarak belirlendi.

Dikkate Alınması Gereken Özellikli Konular

• Ortak gider katılım payları Türk lirası üzerinden hesaplanır ve ödenir.
• Ortak gider katılım payları perakende işletmelerden yazılı olarak talep edilir ve bu yazıda giderlerin tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilir.
• Ortak gider katılım payları tahsilat amacı dışında kullanılamaz.
• Ortak gelirler, tahsil edildikleri yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılır. Bir takvim yılındaki ortak gelir tahsilatının ortak gider toplamından fazla olması durumunda, ortak gider toplamını aşan kısım, bir sonraki yılın ortak giderlerinin karşılanmasında kullanılır.
• Alışveriş merkezi içindeki perakende işletmeden, bu maddeye göre tahsil edilmesi gerekenden daha az ortak gider katılım payı tahsil edilmesi durumunda, tahsil edilmeyen kısım iş yeri malikince karşılanır.
• Kiraya verilmemiş iş yerlerine ait ortak gider katılım payları bu iş yerlerinin maliklerince karşılanır.
• Yönetmeliğin ortak gider paylaşımı başlıklı 11’inci maddesinin uygulanmasından alışveriş merkezi maliki ile yönetimi müştereken sorumludur.

Ortak Gelir ve Gider Raporu Nasıl Hazırlanır ?

• Her yıl bir önceki takvim yılına ilişkin ortak gelir ve gider raporu hazırlanarak nisan ayı sonuna kadar alışveriş merkezindeki perakende işletmelere gönderilir.
• Raporun hazırlanmasına esas teşkil eden gelir ve gider belgeleri ile hizmet sözleşmelerinin birer örneği, talepleri halinde on beş gün içinde perakende işletmelere verilir.
• Ortak gelir ve gider raporunda asgari olarak aşağıdaki hususlar yer alır:
  • Alışveriş merkezinin adı ve iletişim bilgileri ile rapor dönemi,
  • Alışveriş merkezi maliki ve yönetiminin ad, unvan ve iletişim bilgileri ile vergi dairesi ve vergi numarası,
  • Alışveriş merkezinin satış alanı,
  • Büyük mağaza sayısı ile boş ve dolu olanlar belirtilmek suretiyle iş yeri sayısı ve bu iş yerlerinin satış alanları,
  • Ortak kullanım alanlarının niteliği ve sayısı ile bu alanların ayrı ayrı ve toplam büyüklükleri,
  • Tür ve tutarları ayrı ayrı belirtilmek suretiyle ortak gelir ve giderler,
  • Birim satış alanına düşen ortak gider tutarı,
  • Ortak gider katılım payı dağıtımına esas ortak gider tutarı, perakende işletmeler tarafından karşılanan ortak gider tutarı ve boş iş yerleri ile perakende işletmeler adına malik tarafından karşılanan ortak gider tutarları,
  • Alışveriş merkezi içindeki her bir perakende işletmenin adı, unvanı, satış alanı, hesaplanan ortak gider katılım payı, malik tarafından karşılanan katılım payı ile bu işletmelerden alınan avans ve yapılan mahsup işlemi neticesinde işletmelerce ödenen veya işletmelere iade edilen tutarları gösteren ortak gider katılım payı tablosu,
  • Elektrik, su, doğalgaz gibi ortak giderlere ilişkin sayaçları numaralarıyla birlikte gösteren sayaç düzen krokisi.

Alışveriş merkezinin ortak gideri olmayan ve yönetime ait olan giderler olarak kabul edilen giderler için işletmelerden ücret talep edilemeyecek. Yönetmelik değişikliğinden önce yapılan sözleşmelere konu giderler için sözleşmeler yenileninceye ya da uzatılıncaya kadar ücret talep edilebilecek.

Alışveriş merkezi yönetimlerine, ortak gider katılım payı hesaplama ve tahsilatları ile raporlamalarının mevzuata uygun olup olmadığının kontrol ve tespiti amacıyla KGK tarafından yetkilendirilen Bağımsız Denetim kuruluşlarınca denetim yapılması zorunluluğu getirildi.

Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından yetkilendirilen bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenerek rapora bağlanacak ve her yıl alışveriş merkezindeki işletmelerin bilgisine sunulacak. Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan denetimlerle birlikte çifte denetim yapılması sağlanacak ve mevzuata aykırılıkların önüne geçilebilecektir.

Ülkemizde 147 tanesi İstanbul’da olmak üzere 350 tane AVM bulunmaktadır. Toplumsal hayat içinde önemli bir yeri bulunan alışveriş merkezlerinin ülke turizmi ve üretimi için önemi yadsınamaz. Bu açıdan raporlama ve ortak gider dağıtımı için bağımsız denetçilere rol verilmesi büyük önem arz etmektedir.

Şaban KÜÇÜK

Yeminli Mali Müşavir