İtirazen Şikayet Konusu; Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; itirazen şikayete konu ihalede Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde “4.2 Yüklenici firma idareye kiraladığı araçlarının tam kasko sigortalarını (şoför hatasına bakılmaksızın ve çok kullanıcıyı kapsayacak şekilde) kaza, hırsızlık, yangın, tabi afetler, terör, sabotaj, halk hareketleri vb. riskleri ve her türlü zarar ziyan kapsayacak şekilde yaptırmak zorundadır. Aksi halde doğabilecek her türlü zarar ve ziyandan yüklenici firma sorumlu olacaktır. İdareden herhangi bir hak talep etmeyecektir.
4.3 Herhangi bir kaza veya çalınma sonucu araçta meydana gelen hasar/tazmin bedelinin tamamı kasko kapsamında firma yükümlülüğündedir. …….. Belediyesi’nin herhangi bir sorumluluğu yoktur.
4.4 Firma sahibi olduğu araçların kullanımı ile meydana gelebilecek olaylar neticesinde ortaya çıkan yasal ve hukuki süreçler sonucunda üçüncü şahısların kazandığı her türlü tazminatı ve oluşan bedellerini karşılamakla yükümlüdür. İdaremize bu gibi nedenlerle tazminat gelmesi halinde yükleniciden rücu edilecektir.” düzenlemesinin yer aldığı, idareye ait personelin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin sorumluluğu kapsamına alındığı, ihalede şoförlerin yüklenici tarafından temin edilmeyecek olması ve araçları idare personelinin kullanacağı dikkate alındığında şikâyete konu düzenlemelerin mevzuata aykırı ve istekilerin sağlıklı teklif oluşturmasını engeller nitelikte olmasından dolayı ihalenin iptal edilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
Konu İle İlgili Yayımlanan Emsal Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; İtirazen şikayete konu ihalenin ……… Belediyesi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Araç Kiralama Hizmet Alımı” işi olduğu ve açık ihale usulü ile ihaleye çıkarıldığı, bahse konu ihalede 30 adet ihale dokümanı indirildiği, 12.12.2024 tarihinde yapılan ihaleye 14 isteklinin katıldığı, 13.12.2024 onay tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin ……… Turizm Oto. ve İnş. San. Tic. Ltd. Şti. üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi isteklinin teklifinin ise geçerli teklif olarak nitelendirildiği anlaşılmıştır.
İhaleye ait İdari Şartname’nin 25.1’inci maddesinde, sözleşmenin uygulanması sırasında, ilgili mevzuat gereğince ödenecek ulaşım, sigorta, vergi, resim ve harç giderlerinin teklif fiyatına dâhil olacağı belirtilmiştir.
İhale konusu işin 36 ay süreli akaryakıt giderleri idareye ait olmak üzere, muhtelif tür ve miktarda sürücüsüz araç kiralama hizmet alımı işi olduğu, ihale konusu iş kapsamında kiralanacak araçların tamamının idare personelince kullanılacağı görülmüştür.
Yukarıda aktarılan mevzuat maddelerinden; hizmet alımı ihalelerinde, işin başlamasından kabul belgesinin verilmesine kadar, iş yerinde her türlü araç, malzeme, ihzarat, makine ve taşıtlar ile sözleşme konusu hizmet işinin/iş yerinin korunmasından yüklenicinin sorumlu olduğu, ilgili mevzuatı gereğince yaptırılması gereken sigortalara ait giderlerin ise İdari Şartname’nin 25’inci maddesinde yer alan teklif fiyata dâhil giderler arasında sayılması gerektiği, bu bağlamda iş ve/veya iş yerinin yüklenici tarafından korunması ve mevzuat uyarınca zorunlu olan sigortaların da yüklenici tarafından yaptırılmasının mecburi olduğu, idare tarafından bunların yanı sıra ayrıca iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenilmesi durumunda ise, bu hususun Sözleşme Tasarısı’nın 21.1’inci maddesinde belirtilmesi ve uygulanacak sigorta türü ile limitlerinin de aynı Tasarı’nın 21.2’nci maddesinde ifade edilmesi gerektiği; sigorta türlerinin belirtilmediği hallerde, iş ve/veya iş yerinin sigortalanmasının istenmediği kabulünün yapılacağı anlaşılmaktadır.
Yukarıda aktarılan mevzuat düzenlemeleri uyarınca, yüklenicilerin işin görülmesi esnasında Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nde öngörülen yükümlülük ve yasakları ihlâl etmek suretiyle, idareye veya üçüncü kişilere verdiği zarardan dolayı bizzat sorumlu olacağı belirli kılınmış olup idarenin ise takip, gözetim ve denetim sorumluluğu bulunmaktadır. Bu bağlamda, her ne kadar yüklenicinin ilgili mevzuata göre alınması zorunlu olan güvenlik ve sağlık tedbirlerini almakla yükümlü olduğu açık olsa da, başvuruya konu edilen Teknik Şartname’nin 4’üncü maddesinde yer verilen düzenlemelerden, yüklenici tarafından yapılacak sigorta kapsamının şoför hatasına bakılmaksızın çok kullanıcılı ve her türlü zarar ve ziyanı kapsayacak şekilde yaptırılacağının, aksi halde doğabilecek her türlü zarar ve ziyandan yüklenici firmanın sorumlu olacağı ve idareden herhangi bir hak talep edilemeyeceğinin belirtildiği, araçların kullanımı ile meydana gelebilecek olaylar neticesinde ortaya çıkan yasal ve hukuki süreçler sonucunda üçüncü şahısların kazandığı her türlü tazminatı ve oluşan bedelleri yüklenicinin karşılamakla yükümlü olduğu ve idareye bu gibi nedenlerle tazminat gelmesi halinde yükleniciden rücu edileceğinin düzenlendiği, bu düzenlemeler ile Hizmet İşleri Genel Şartnamesi’nin genel hükümlerinin kapsamının dışına çıkıldığı, idarenin personelinin kusurundan doğacak zararların da yüklenicinin sorumluluğu kapsamına alındığı, ihalede şoförlerin yüklenici tarafından temin edilmeyeceği, araçları idare personelinin kullanacağı dikkate alındığında şikâyete konu düzenlemelerin 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun “İlkeler” başlıklı 4’üncü maddesinde hüküm altına alınan eşit hak ve yükümlülükler ilkesine aykırı olduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Mehmet ATASEVER
Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı
Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi
Anahtar Kelimeler; Hizmet Alımları, Belediye İhaleleri, Araç Kiralama, Sigorta Yaptırılması, Kasko Sigortası, İdari Şartname, Teknik Şartname, Sözleşme Tasarısı, Hizmet İşleri Genel Şartnamesi, Tazminat, Personel Sorumluluğu, Temel İlkeler, İhalenin İptali
