Kamu İhale Kurulu Kararı Özeti; Erzincan İl Özel İdaresi Destek Hizmetleri Müdürlüğü tarafından 12.12.2022 tarihinde pazarlık usulü ile gerçekleştirilen “Erzincan Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Okul Binalarında Bulunan Asansörlerin Bakım ve Onarım Hizmet Alımı İşi” ihalesine ilişkin olarak Ümit Aykan’ın 22.12.2022 tarihinde yaptığı şikâyet başvurusunun, idarenin 02.01.2023 tarihli yazısı ile reddi üzerine, başvuru sahibince 12.01.2023 tarih ve 73090 sayı ile Kurum kayıtlarına alınan 12.01.2023 tarihli dilekçe ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunulmuştur.

İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İhale üzerinde bırakılan istekli tarafından asansör yapımına ilişkin sunulan iş deneyim belgesinin benzer işe uygun olmadığı, bir işin yapımının veya mal alımının (montajlı olarak) o işin bakım onarımı konusunda deneyime sahip olunduğunu göstermediği, ilgili mevzuat hükümlerinden iş deneyim belgesinde ihale konusu işe veya benzer işe uygunluğunun aranacağı, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarlarının iş deneyiminde değerlendirmeye alınmayacağı, ihale sistemi açısından ihale konusu işi veya benzer bir işi yapmış olmanın ne kadar önemli olduğunun anlaşıldığı,

İdarenin şikayete verdiği cevabında “asansör yapımı veya mal alımına ilişkin bir iş deneyim belgesiyle hizmet alım ihalelerine katılmanın uygun olacağı”nın ifade edildiği, ancak bu anlayışın kamu ihale mevzuatında mal veya hizmet ya da yapım işlerinin üç ayrı yönetmeliğe tabi olmasına ters olduğu ve ihale mevzuatına uygun olmadığı,

Söz konusu ihalede OKAS kodunun “50000000 Onarım ve bakım hizmetleri” adı ile hizmet alım sınıfında yer aldığı, ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş bitirme belgesinin 2018/558594 IKN’li mal alım ihalesi sonucunda düzenlediği ve OKAS kodunun “34952000 Hidrolik platformlu yük asansörleri mal alımıdır’’ şeklinde olduğu, idarenin cevabında ise “OKAS kodu ihalenin esasını etkileyecek nitelikte olmadığı sonucuna varılmıştır.” denildiği, ancak bu ifadeyle EKAP üzerinde tanımlanmış ihale isimleri kodlarının idarece yok sayıldığı, bahse konu iş deneyim belgesine konu işin OKAS kodunun bu ihalenin OKAS kodunu karşılamadığı iddialarına yer verilmiştir.

08.02.2023 tarihli ve  2023/UH.II-324 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre;

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “(1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlar yanında;

1. a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,

… ifade eder.” hükmü,

Anılan Yönetmelik’in “Değerlendirmeye ilişkin esaslar” başlıklı 48’inci maddesinde “(1) İhale konusu iş veya benzer işlerle ilgili tek sözleşmeye dayalı olarak iş deneyimini gösteren belgeler değerlendirmeye alınır. Birden çok iş deneyimini gösteren belge hiçbir şekilde toplanamaz.

(2) İş deneyimini gösteren belgelerde yer alan ancak, ihale konusu iş veya benzer iş kapsamında bulunmayan işlerin tutarları iş deneyiminde değerlendirmeye alınmaz.

…” hükmü yer almaktadır.

Aynı Yönetmelik’in “İş deneyim tutarının güncellenmesi” başlıklı 49’uncu maddesinde “(1) İş deneyimini gösteren belgelerde yazılı tutarlar aşağıdaki şekilde güncellenir:

1. a) 4734 sayılı Kanun kapsamında ihale edilmiş işlere ilişkin iş deneyimini gösteren belgeler, belgeye konu işin ihale tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endeksin, ilk ilan veya davet tarihinin içinde bulunduğu aydan bir önceki aya ait endekse oranlanması suretiyle bulunan katsayı üzerinden güncellenir.

…” hükmü,

İhaleye ait İdari Şartname’nin “İhale konusu işe/alıma ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde “2.1. İhale konusu işin/alımın;

1. a) Adı: Erzincan Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Okul Binalarında Bulunan Asansörlerin Bakım ve Onarım Hizmet Alımı İşi
2. b) Türü: Hizmet alımı
3. c) İlgili Uygulama Yönetmeliği: Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği

ç) Yatırım proje no’su (yapım işlerinde): Bu madde boş bırakılmıştır.

1. d) Kodu:
2. e) Miktarı: Asansör bakım ve onarım işi

Ayrıntılı bilgi idari şartnamenin ekinde yer almaktadır.

1. f) İşin yapılacağı/teslim edileceği yer: Erzincan Merkez ve İlçeleri” düzenlemesi,

Anılan Şartname’nin “İhaleye katılabilmek için gereken belgeler ve yeterlik kriterleri” başlıklı 7’nci maddesinde “7.5. Mesleki ve teknik yeterliğe ilişkin belgeler ve bu belgelerin taşıması gereken kriterler:

7.5.1 İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

1. a) İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya
2. b) Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri,

sunması zorunludur. İstekli tarafından teklif edilen bedelin % 50’den az olmamak üzere, ihale konusu iş veya benzer işlere ait tek sözleşmeye ilişkin iş deneyimini gösteren belgelerin veya teknolojik ürün deneyim belgesinin sunulması gerekir.

…

7.6. Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir:

Asansör yapım işleri veya asansör bakım onarım işleri benzer iş olarak kabul edilecektir.” düzenlemesi yer almaktadır.

Şikayete konu “Erzincan Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Okul Binalarında Bulunan Asansörlerin Bakım ve Onarım Hizmet Alımı İşi” ihalesinin pazarlık usulü ile (21/f) gerçekleştirildiği, 3 firmanın ihale dokümanı almaya davet edildiği, 12.12.2022 tarihinde gerçekleştirilen ihaleye 2 isteklinin teklif verdiği, 14.12.2022 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin Fatihler Asansör Sanayi Ticaret Limited Şirketi’nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi Ümit Aykan’a ait son fiyat teklifinin sınır değerin altında kaldığı gerekçesiyle değerlendirme dışı bırakıldığı görülmüştür.

Yukarıda aktarılan doküman düzenlemelerden ihale konusu işin asansör bakım ve onarım hizmet alımı işi olduğu ve benzer iş olarak ise asansör yapım işleri veya asansör bakım onarım işlerinin belirlendiği görülmüştür.

İhale üzerinde bırakılan Fatihler Asansör Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından sunulan yeterlik bilgileri tablosunda 2018/558594-3061035-1-1 numaralı EKAP’a kayıtlı iş deneyim belgesinin beyan edildiği görülmüştür.

EKAP üzerinden yapılan sorgulamada; söz konusu iş deneyim belgesinin Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü/ Erzincan Tavuk Kombinası Müdürlüğü tarafından 13.03.2020 tarihinde ihale üzerinde bırakılan istekli adına düzenlendiği, belgeye konu işin “1 adet asansör alımı ve montajı” işi olduğu, işin kabul tarihinin 31.12.2018 ve belge tutarının 122.950,00 TL olduğu görülmüştür.

İdare tarafından başvuru sahibinin şikâyeti üzerine söz konusu iş deneyim belgesini düzenleyen idareye gönderilen 26.12.2022 tarihli yazıda “12/12/2022 tarihinde idaremiz tarafından ihalesi yapılmış olan 2022/1368513 İKN’li Erzincan Milli Eğitim Müdürlüğüne Bağlı Okul Binalarında Bulunan Asansörlerin Bakım ve Onarım Hizmet Alımı İşine Fatihler Asansör Sanayi Ticaret Limited Şirketi istekli olarak katılmıştır.

İlgili firma kurumunuz tarafından düzenlenen “2018/558594 İKN’li Et ve Süt Kurumu Genel Müdürlüğü Erzincan Tavuk Kombinası Müdürlüğü “1 Adet Asansör Alımı ve Montajı” işine ait iş deneyim belgesini idaremiz tarafından yapılan ihaleye sunmuştur.

Fatihler Asansör Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından “1 Adet Asansör Alımı ve Montajı” işi ile ilgili kurumunuza montajı yapılan asansörün bakım ve onarım hizmetlerinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise ilgili belgelerin idaremize gönderilmesi hususunda;

Bilgi ve gereğini arz ederim.” ifadelerinin yer aldığı görülmüştür.

Erzincan Tavuk Kombinası tarafından verilen 27.12.2022 tarihli cevabi yazıda “İlgi sayılı yazınızda Fatihler Asansör Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından “1 Adet Asansör Alımı ve Montajı” işi ile ilgili bakım ve onarım hizmetlerinin yapılıp yapılmadığı, yapılmış ise ilgili belgelerin tarafınıza gönderilmesi talep edilmektedir. Firma tarafından bakım ve onarım hizmetleri zamanında yapılmış olup belgeleri ekte sunulmuştur.

Bilgi ve gereğini arz/rica ederim.” ifadelerinin yer aldığı ve ayrıca yazı ekinde 23.01.2019 – 25.01.2021 tarihleri arasında her ay bir tane olmak üzere Fatihler Asansör Sanayi Ticaret Limited Şirketi tarafından düzenlenmiş 25 adet Asansör Bakım Formunun yer aldığı görülmüştür.

Öte yandan, başvuruya konu ihalede okas kodunun “50000000” olduğu ve okas açıklamasının “ Makine teçhizat bakım onarımı” şeklinde olduğu görülmüştür.

Ancak, ihale konusu iş kapsamında iş deneyiminin tevsiki amacıyla sunulması istenilen iş deneyim belgelerinin okas koduna uygun olması gerektiği yönünde bir değerlendirmenin kamu ihale mevzuatı çerçevesinde yapılamayacağı anlaşılmıştır.

Öncelikli olarak, kamu ihale mevzuatının imkân tanıdığı ölçüde mal alımı, hizmet alımı veya yapım işi niteliğindeki bir işin ihale yöntemlerinden herhangi biriyle temin edilmesi durumunda o işten alınan iş deneyim belgelerinin niteliğinin uygun olması halinde ilgisine göre diğer ihale türlerinde de kullanılabileceği anlaşılmıştır.

Bu gibi durumlarda önemli olan hususun gerçekleştirilmiş olan işin niteliğinin ihale konusu iş veya benzer iş tanımı ile uyumluluk arz etmesi gerektiği, bunun aksine bir yaklaşımın iş deneyim belgesi ve benzer iş düzenlemeleri vasıtasıyla ulaşılmak istenen ihale konusu işte tecrübesi bulunan isteklilerin ihalelere katılması amacından uzaklaşılması sonucunu ortaya çıkaracağı anlaşılmıştır.

Yapılan incelemede, idarece benzer iş olarak belirlenen “asansör yapım işleri” düzenlemesi ile ihale üzerinde bırakılan istekli tarafından sunulan iş deneyim belgesini düzenleyen idarenin yukarıda aktarılan yazısı ve ilgili yazı ekinde bulunan “asansör bakım formları” da dikkate alındığında, söz konusu iş deneyim belgesine konu “1 adet asansör alımı ve montajı” işi kapsamında ihale konusu işe ve/veya benzer işe uygun olan asansör bakım hizmetlerinin ve montajının bulunduğu anlaşılmıştır.

Bu itibarla, ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan ve mal alımı adı altında gerçekleştirilmiş iş deneyim belgesine konu işlerin, idarece benzer işe uygun olarak kabul edilmesinin mevzuata aykırı olmadığı, dolayısıyla başvuru sahibinin iddiasının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.

Mehmet ATASEVER

Kamu İhale Kurulu Eski Üyesi/ Akademisyen