2013 yılı fiyat anlaşmalarının ve satınalma bütçesinin hazırlanmasının ardından sıra satın aldığımız ürün/hizmet gruplarındaki maliyet kalemlerini takip etmeye geldi. Yılın tamamının görülemediği veya riskin daha kısa vadeli olarak alınmasının istendiği durumlarda firmalar tedarikçileri ile 3 aylık (1.Çeyrek) anlaşmalarını yaptılar. 2.çeyrek anlaşmaları için fiyatların takibini sürdürmemiz gerekmektedir. Fiyat endekslerini yayınlayarak satınalma profesyonellerine maliyet kalemlerinin değişiminin izlenmesinde yardımcı olan TAYSAD fiyat endeksinin Eylül’2012 yılında kalarak güncellenmemesi ise hayal kırıklığı yarattı. Buradan TAYSAD’a fiyat endeksinin 2013 yılı için aylık güncel tutulmasını tekrar talep ediyoruz.
[one_half]
DÇÜD tarafından 2013 yılında 22milyon ton demir-çelik ihracatının açıkladığı, Türkiye’nin demir-çelik sektörünün artan hacmi ile ihracat rekorlarının kırıldığı; Hindistan’ın Çin’den ithal edilen yassı çelik ürünlerine %20 gümrük vergisi koyduğu dönemde demir-çelik sektörü önemini uzun dönemde de koruyacaktır. Bu sebeple yine önceliği baz metal fiyatlarına veriyoruz.
Ocak ayının geneline baktığımızda emtiaların Euro Bölgesi maliye bakanları toplantısının ve ABD’deki borç tavanı görüşmelerinin etkisinde kaldığını görüyoruz. Amerikan dolarının zayıflığının da emtia fiyatlarına destek olduğu öngörülüyor.
(Not : Veriler 22 Ocak 2013 itibariyle alınmıştır.)
Bakır :
2012 yılında global bakır tüketimi 2011 yılına göre %5 daha fazla büyümüştü. Talep özellikle BRIC ülkelerinde artış kaydetmişti. (Çin ve Brezilya %8, Rusya ve Hindistan %4) 2013 yılında talebin ABD ve EU bölgesinde artacağı tahmin edilmektedir. 2012 yılında global üretim ise Brezilya ve Peru’nun desteği ile tahminleri %2 üzerinde gerçekleşti. 2013 yılında da üretimin %6 artacağı öngörülüyor. Ancak son 1 ayda LME stok seviyesinde ~%10’luk bir artış oldu. (bkz. Tablo.1)
%40’lık pay ile dünyanın en büyük tüketicisi konumunda olan Çin’in 4.çeyrek büyüme rakamlarının yüksek olma beklentisi ile bakır fiyatlarında yukarı doğru bir hareketlenme görülse de yılbaşından bu yana değer kaybından kurtulamadı ve ibre tekrar aşağıya döndü. Sonucunda yılbaşından beri fiyatlarda büyük bir değişiklik olmadı.(bkz. Tablo.2) 2013 yılı beklentileri halen fiyatların yukarı yönlü maksimum %2 seviyesinde olacağı bu karşılık aşağı yönlü olarak %7 seviyelerine bile gelebileceği yönündedir.
Alüminyum :
2007 yılından bu yana arz fazlası veren Alüminyum fiyatlarının bu yıl, geçen yıla göre ortalama %6 yukarıda seyredeceğini öngörülüyor. Ocak ayının başında hafif yukarı doğru bir ivme yakalayan fiyatlar daha sonra gerilemeye başlayarak W2’de en düşük seviyesine ulaştı. Buna karşın yılsonu fiyat tahmini halen yüksek seviyesini korumaktadır. Stok seviyesinde çok %2 gibi küçük bir azalma görülmesine rağmen bunun fiyatları çok büyük oranda etkilemesi beklenmemektedir. Yine de stokların azalması fiyatlar da yukarı yönlü bir hareket sağlayabilir.
Çinko :
2013 yılında tüketimde %4’lük, üretim de ise Afrika’daki yeni tesisler ile birlikte %3’lük bir artışın beklendiği çinkoda fiyatların 2013 yılında 2012 yılına göre ortalama %8 yukarıda seyredeceği tahmin edilmektedir. Bu fiyat artış beklentisinin üreticileri teşvik ederek global üretimi 2 puan daha arttırması bekleniyor. Üretim artışına karşılık tüketim de beklenmeyen bir azalma olması durumunda ise fiyatlar aşağıya çekilecektir. Ancak çinko stoklarının W1’den sonra tekrar artması fiyatların yakın zamanda büyük bir değişikliğe uğramayacağını gösteriyor.
Nikel :
2013 yılında tüketimde %4’lük , üretimde %3’lük bir artış beklenen Nikelde; fiyatların 2013 yılında ortalama da %4’lük artması tahmin edilmektedir. Ancak üretim fazlasının devam edeceği beklentisi artışın bu kadar bile yükselmesini engelleyebilir. Nikel stoklarında da W3’e kadar büyük bir değişim görülmemektedir.
[/one_half]
[one_half_last]
Kurşun :
Dünyanın en büyük kurşun tüketicisi olan Çin’de özellikle akü endüstrisindeki artış beklentisini ile tüketimin 2013 yılında artacağı; üretimin de tüketime paralel olarak Peru ve İtalya’nın etkisi ile %4 artacağı öngörülmektedir. Kurşun fiyatlarının 2013 yılında ortalama %10 yukarıda seyredeceği tahmin edilmektedir. W3’e kadar stok değerlerindeki %10’luk düşüşte bu yukarı yönlü hareketi destekler nitelikte.
Kalay :
Çin’deki elektronik endüstrisindeki etki ile tüketimin 2013 yılında %4 artış; üretim de ise fiyat artış beklentisinin etkisi ile %7’lik bir yükselme beklenmektedir. Geçen yıl fiyatlardaki %20’lik ciddi düşüşten sonra üreticilerde kapasitelerini azaltmışlardı. 2013’te bu dengenin tekrar sağlanarak fiyatların ortalamada %6’lık bir artış yakalaması beklenmektedir.
Demir :
Yılbaşında beri demir fiyatlarından fiyatlarda bir değişiklik görülmedi. Piyasada Romanya menşeili ürünlerin de bulunması ise Erdemir fiyatları kompanse edilebiliyor. Ancak, W1 ‘de Kardemir inşaat demir fiyatlarını 25$/ton arttırdı. Döküm sektöründe kullanılan H1 ve H2 pik fiyatlarında ise bir değişiklik olmadı. Hurda demir fiyatlarında da W3 itibariyle bir artış olmadı.
Elektrik :
Sanayi elektrik fiyatlarında Ocak ayında bir artış açıklanmadı. 15 Ocak’ta Bakan Eroğlu, HES’lerin artmasıyla elektrik maliyet oralarının düşeceğini ve buna paralel olarak elektrik fiyatlarının da azalacağını bildirdi. Elektrik toptan satış firmalarının ise Ocak ayından itibaren daha iyi indirim oranları vermesi bekleniyor.
Doğalgaz :
Doğalgaz fiyatlarınında da Ocak ayında bir artış olmadı. Geçen sayıda belirttiğimiz üzere Gazprom fiyatları aşağı çekerse fiyatlarda azalma olabilir. Ancak, doğalgazda ithalat bağımlılığının göz ardı edilmemesi gerekli. Kış aylarında talebin daha yüksek olması nedeniyle Gazprom’da azalış olsa dahi fiyatlara yansıtılmayabilir. Dünyada ise doğalgaz fiyatlarında artış görüldü.
Petrol / Benzin :
84$ seviyesinden başlayan fiyatlar W3’e kadar %15’lik bir artış eğilimi seyretti. Buna karşı W3 kadar motorin fiyatlarında %1.2 artış oldu. Benzin de ise 24 Ocak’ta ~%2’lik bir artış yapıldı.
Döviz :
W3’kadar USD’de -%0.76’lık değişime karşın EUR’da -%0.20’lık bir azalış görüldü. Bu sebeple EUR/USD paritesi de 1,33 seviyelerinde seyretti.
Plastik :
W3’kadar Petkim PP fiyatlarında 50$, PVC fiyatlarında 15$’lık bir artış kaydedildi. PA fiyatlarında bir değişiklik görülmezken piyasalardaki HIPS fiyatlarında ~%3.77; ABS fiyatlarında ~%4.12’lik artışlar görüldü.
Kağıt :
Kağıt fiyatlarını OMÜD verilerine göre ocak ayında bir artış göstermedi. Ancak dünya piyasalarında kraft kağıttaki son üç aydır yaşanan artıştan dolayı kraft kağıt fiyatlarında artış görülecektir.
Gürkan Hüryılmaz
[/one_half_last]
BU YAZI SATINALMA DERGİSİ ŞUBAT 2013 SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR.
