Deniz Konşimentosu Postada Kaybolursa  – Bölüm 1

Kayıp Konşimento

İlla ki konşimento kayboluyorsa, bir daha hiç bulunmaması adına kaybolması kötünün iyisi olarak değerlendirilebilir. Kötünün daha kötüsü ise postada kaybolan deniz konşimentosunun bir başka şahıs / üçüncü bir kişi tarafından bulunmasıdır.

Postada kaybolan deniz konşimentosunun hiç bulunamaması ve posta şirketi tarafından kaybolduğu şeklinde bir deklere yapılması halinde, gönderi sigortalı yapılmamışsa, posta şirketi ödeme posta bedelinin 5 katı bir tazminat öder ve bu işten sıyrılır. Kaybolan konşimentonun maddi değeri, posta idaresinin ödediği posta bedelinin 5 katı mıdır? Kesinlikle değildir ancak posta gönderisini yapan kişi veya kuruluş, posta muhteviyatı evrakların maddi değerinin oldukça fazla olduğunu düşünerek sigortalı olarak postayı göndermiş olaydı, deniz konşimentosunun postada kaybolmasından dolayı posta idaresinin, ödenen kargo / posta bedelinin 5 katı tazminat ödeme yerine, sigortalı olarak gönderilen postanın / kargonun sigorta tutarı göz önüne alınacaktı.

Ancak kişi veya kuruluşlar, kargo / posta gönderimlerinde tasarrus ettiklerini düşünerek kargoyu / postayı sigortasız olarak gönderme yolunu tercih ederek olası riski bir nebze olsun çanak tuttuklarının farkın mıdır acaba?

Konşimentonun Postada Kaybedildiği Beyan Edildiğinde

Öncelikle bu kaybın iyi yönünü değerlendirin. Demem odur ki kaybolduğu beyan edilen deniz konşimentosunu bir tilki veya çakal bulursa, o zaman neler olabileceklerini yazmak istemiyorum doğrusu. Anlayacağınız kaybedildiği beyan edilen deniz konşimentosunu kısa sürede bir tilki veya çakalın (Tilki veya çakalı mecazi anlamda kullandığımı ve işin kurnazlığı yönünde aksiyon alan kişi şeklinde değerlendirilmesi gerektiğini söylememe gerek yok sanırım) bulması halinde, orijinal deniz konşimentosunu elinde bulunduran kişi deniz nakliyat acentasından ordinoyu alabilir.

Diyeceksiniz ki tilkinin elindeki deniz konşimentosunda consignee kısmında muhtemelen bir bankanın adı varsa, konşimentonun arkasına ciro gereklidir. Ya ciro konusu ne olacak?

Allah aşkına dert etmeyin bu ciro konusunu. Tilki her yönü ile stratejik ve kurnaz olduğuna göre sahte ciro yapmayı senden, benden daha önce düşünmüştür. Yani tilkiye akıl mı verelim buradan?

Postada Kaybolan Evraklarda Bankaların Sorumluluğu Nedir?

Bankaların ihracat evraklarını kargo ile yurt dışına göndermesi sırasında, kargonun kaybolması durumunda bankaların alacağı sorumluluk var mıdır?

Bakınız;

ICC International Chamber of Commerce’nin yayımlamış olduğu

URC – Unıform Rules For Collectıons Brochure No 522

Broşürün 14. Maddesi ne diyor…

Tahsil İşlemleri

Yeknesak Kurallar

Tahsiller İçin Yeknesak Kurallar

Madde 14

Gecikmelere, Yolda Kaybolmaya ve Çeviriye İlişkin Sorumluluk Alınmaması

a. Bankalar herhangi bir mesajın, mektubun veya belgenin gönderilmesi sırasında kaybolması ve / veya gecikmesinden oluşacak sonuçlardan veya tel haberleşmesindeki gecikme, bozuk alınma veya diğer hatalardan ve teknik terimlerin çeviri ve /veya yorumlanmasındaki hatalardan dolayı hiçbir sorumluluk ve yükümlülük üstlenmezler.

Demem odur ki;

Evrağın postada kaybolmasından bankalar sorumluluk almıyorlar zira evrağı taşıyan banka değil kargo şirketidir.

Banka Kaybolan Evraktan Sorumlu Olmasa da, Kaybolma Olasılığına Karşı Önlemleri Almalıdır.

ICC International Chamber of Commerce’nin yayımlamış olduğu;

URC – Unıform Rules For Collectıons Brochure No 522

14. Maddesi

kaybolan evraktan bankaları sorumlu tutmasa da, bankaların daha etraflıca düşünüp evrağın kargoda koybolma olasılığına karşı kendince önlem alması beklenir.

Şöyle ki;

Kargonun iki kurye halinde gönderilmesinden ne ihracatçı, ne de bankalar kaybeder. İhracatçıya maliyeti ek bir kargo parası kadardır.

Konşimento Kayboldu, Bankalar Sütten Çıkmış Ak Kaşık, Mallar Gümrükte ve Çekilemiyor.

İşte asıl konuşulması gereken konu budur. Bankaların evrakların kaybolmasından sorumlu tutulamayacağı ICC tarafından hükme bağlanmış ancak ihracatçı parasını, ithalatçı malını alamıyor, mallar ise ithalatçının ülkesindeki gümrüklerde…

Üstelik gümrükte bekleyen konteynerlere ait ardiye ve demuraj ücreti de işliyor. Ne gümrüklere, ne de nakliyeci şirkete konşimentonun posta şirketi tarafından kaybedildiğini anlatmanız ardiye ve demuraj ücretinin işlemesini durduramayacaktır.

Neler yapılabilir?

Haftaya konuşalım

REŞAT BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi