Endüstriyel nesnelerin interneti (IIoT), dijital ikiz, enerji verimliliği, Endüstri 4.0’la ilgili Türkiye ve Almanya’da son yıllarda yaşanan gelişmeler ve yeni uygulamalar Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği organizasyonu Ticaret Bakanlığı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi katkılarıyla gerçekleşen dijital forumda konuşuldu.

Alman-Türk Ticaret ve Sanayi Odası, Bayern International ve Bavyera Ekonomi Bakanlığı iş birliğindeki webinara Türk ihracatçı firmalar ve kurum temsilcileriyle Alman firma ve kurum yetkilileri katıldı.

Aynı zamanda 14-15 Ekim tarihlerinde Concept Laser, AUDİ Ingolstadt Fabrikası ve Endüstri 4.0 fabrikası olarak da bilinen Siemens Amberg Fabrikasına sanal ziyaret gerçekleştirildi.

Ege Demir ve Demirdışı Metaller İhracatçıları Birliği Başkanı Yalçın Ertan, Endüstri 4.0’ın Ticaret Bakanlığı’nın 2023 ihracat hedefleri doğrultusunda, küresel piyasalarda daralma yaşanan bugünlerde firmalara rekabet avantajı sağlayacağı görüşünde.

“Endüstri 4.0 üzerine çalışmaya 2017’de Almanya’nın Bavyera Bölgesi’ne gerçekleştirdiğimiz teknik heyetle başladık. Dünya çapında lider otomasyon teknolojisi tedarikçisi Festo, dünya otomotiv devlerinden BMW fabrikası ve MAN Diesel&Motors firmalarını ziyaret ettik. Endüstri 4.0’ın ne olduğunu, işletmelerde nasıl uygulandığını anlamak ve iyi uygulama örneklerini yerinde ziyaret ederek inceleme fırsatı yakaladık. Bavyera Ekonomi Bakanlığı ile bir araya gelerek bölgelerinde yapılan çalışmalar hakkında bilgi aldık, iş birliği fırsatlarını değerlendirdik. İlk etkinliğimizin devamı niteliğindeki bu etkinliğimizle iki yıl içerisinde Endüstri 4.0 konusunda yaşanan gelişmeleri takip edebilmeyi, Almanya’da ve Türkiye’de konusunda uzman firma ve kurum temsilcilerinin ağzından dinleyerek sektörümüze yeni bir bakış açısı katmayı hedefliyoruz.”

Bavyera dünyanın en önemli endüstri 4.0 bölgesi

Ertan’a göre 2018’den beri devam eden korunmacı uygulamalar ve pandeminin küresel tedarik zincirlerini etkilemesiyle zorlu zamanlar geçiren ihracatçı firmaların, rakiplerinin bir adım önüne geçmelerinde Endüstri 4.0 ve dijitalleşmenin önemi çok büyük.

“Bavyera Bölgesi Endüstri 4.0 konusunda dünyada lider konumunda bulunduğu için ayrıca öneme sahip. 2020 yılı Ocak-Eylül dönemi demir ve demirdışı metaller ihracatı Türkiye genelinde değer bazında 14,8 milyar dolar olurken Birliğimiz üzerinden gerçekleştirilen ihracat ise 976 milyon dolar oldu. Hem Türkiye genelinde hem de Ege Bölgesi ihracatında Almanya ilk sırayı aldı. Bizim en büyük ihracat partnerlerimizden olan Almanya ile hem ticari hem de teknolojik ilişkilerimizi geliştirmemiz ve sağlamlaştırmamız iki ülke için de fayda sağlayacak.”

“Türkiye bizim için önemli bir ortak”

Bavyera Ekonomi Bakanlığı Uluslararasılaştırma ve Sanayi Bölüm Müdürü Dr. Markus Wittmann, Endüstri 4.0’ın uluslararası rekabet açısından şirketler için çok önemli olduğunu söyledi.

“2017’de Bavyera’ya delegasyon geldi ve Almanya’da neler olduğuna dair fikir alışverişi yapıldı. Biz bunu devam ettirmek istiyoruz. Bavyera ile Türkiye arasında 5 milyar euro’luk ticaret hacminden bahsediyoruz. Gelecek yıl bu yıldan daha iyi olacağına eminiz. Bavyera endüstrinin dönüşüm geçirdiği bir yer. Tüm bunlar uluslararası alana yayılmalı ve Türkiye bizim için çok önemli bir ortak. Doğu’da ve Batı’da işbirliğimizi artırırsak rekabeti artırabiliriz. Almanya’da otomotiv ve makine sektörü güç zamanlardan geçiyor. Dönüşüm ve işbirliği yapma fırsatlarına bakmalıyız.”

“Projelerimizle dijital devrimi gerçekleştiriyoruz”

Ticaret Bakanlığı Davranışsal Kamu Politikaları ve Yeni Nesil Teknolojiler Daire Başkanı Muhammed Emin Torunoğlu, “Dijitalleşme iş yapma şekillerini değiştiriyor. Bakanlık olarak projelerimizle dijital devrimi gerçekleştiriyoruz. Teknolojileri günlük prosedürlere dahil etmeliyiz. Dış ticarette blockchain teknoloji çok önemli bir çözüm. Mevzuat kolaylaştırıcı olmalı ve teknolojinin etkilerini düşünmemiz gerek. Şirketleri teşvik etmek için gerekli mekanizmalarımız var. Bu sayede rekabetçi avantaj kazanabilirler. Dijital dönüşüm veri toplamada yardımcı olacak ve kamu-özel sektör arasındaki işbirliğini destekleyecektir. Kişisel güvenliğe özen gösterilmesi gerekiyor.” dedi.

Yüzde 1 ek büyüme, yüzde 15’e varan verimlilik artışı sağlanacak

Daha esnek üretim süreçleriyle daha uygun maliyetlerle ürün üretiminin mümkün olduğundan bahseden Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkanı İsmail Gülle şöyle devam etti:

“Ürünlerin tasarım ve üretim süreçlerinin tamamen dijital süreçlerde tamamlanabilmesi sayesinde üretimde optimizasyon ve kaynak verimliliğinde artışlar sağlanmıştır. Bulut bilişim gibi imkânları kullanarak teknolojiye ulaşmada ve rekabet etmede artık KOBİ’lerin büyük firmalarla aynı imkânlara daha kolay ulaşabildikleri gözlenmektedir. Endüstri 4.0 ile birlikte ürünlerin pazara çıkış süreleri yüzde 25 ile yüzde 50 arasında azalabilecek ve yüzde 70’e kadar enerji tasarrufu sağlanabilecektir. Türkiye’nin ise Endüstri 4.0 teknolojilerini üretim sürecine dahil etmek için önümüzdeki 10 yıllık süreçte, yılda yaklaşık 10-15 milyar TL yatırım yapması gerektiği tahmin edilmektedir. Bu yatırımların ülkemiz ekonomisinde yıllık yüzde 1’in üzerinde ek büyüme ve toplam üretim ile dönüşüm maliyetleri açısından yüzde 15’e varan verimlilik artışı sağlaması beklenmektedir.”

Dijitalleşme ne kadar fazlaysa ciro o kadar fazla

Fraunhofer IGCV’den Dr. Andrea Hohmann ise Endüstri 4.0 sürecinde önemli olan unsurları “Verilerin alışverişi ve paylaşılması, talep tahminini iyileştirme, makinaların insanlarla bağlantısı, sistemler ve akıllı sensör ağları, ürünlerin üretim sistemlerinin sanallaştırılması.” diyerek sıralıyor.

“Bu süreçler verimliliği artırıyor ve materyal akışını optimize ederek atıkları minimize ediyor. 2014’teki araştırmaya göre bu sayede Almanya’da satış büyümesi yüzde 2 artışa geçti. Dijitalleşme sayesinde üretimde dijital önlemler de uygulanıyor. Tedarikte fazla enerji kullanan, çok fazla enerji tüketimi olan şirketlere yönelik algoritmalar geliştirilerek büyük oranda tasarruf sağlanıyor. Üretimde uygulanan birçok süreçle aynı zamanda verimlilik de artıyor. Dijitalleşmenin verimliliğe ve imalat maliyetlerine çok etkisi var. Dört dijital olgunluk derecesi var. Üçüncü derece ve sonrasında şirketler yarı otonom olarak ilerliyor. Dijital ikizler var. Siparişten üretime kadar her şey birbirine bağlı ve kontrol altında üretim planlaması gerçekleşiyor. Şirketlerin yüzde 20’si üçüncü dijital olgunluk düzeyinde. Dijitalleşme ne kadar fazlaysa ciro o kadar fazla. Bavyera, Almanya’ya göre yüzde 2 kadar daha ilerde.”

Pandemi sürecinde geliştirdikleri yazılım sayesinde Çin’deki müşterilerine 24 saat uzaktan destek verdiklerini anlatan Grenzebach Digital GmbH Satış Müdürü Martin Zanker, “Operatöre mesaj atılıyor ve müşterimiz linke tıklıyor, doğrudan bizle iletişime geçiyor. Hızlı bir şekilde müşteriye ulaşıyoruz ve operatörlerden biri iletişimi başlatıyor. Anında destek alınabiliyor.” dedi.

Vestel Siber Güvenlik ve Çözüm Entegasyonu Grup Müdürü Gürhan Gür ise 2,5 milyar dolarla pazarda lider olduklarını, ürünlerini İngiltere’den sonra en çok ihraç ettikleri ikinci ülkenin Almanya olduğunu sözlerine ekledi.

“Dijital dönüşümde lokomotifiz ve bu dönüşümlerin merkezi olmak istiyoruz. IIoT ve yapay zekayı kullanarak ev aplikasyonları, mobil uygulamalar, akıllı izleme, akıllı ev çözümleri projelerini gerçekleştiriyoruz. Gizlilik ve güvenlikle ilgili ayrı bir IIoT güvenlik sistemi oluşturduk, tehdit ve risk analizi, uçtan uca güvenlik testleri yapıyoruz.”

Enerji verimliliğine yönelik projeler yaptıklarından bahseden HAWE Hydraulik SE’den Andreas Glinhammer ise, “Led teknolojisine ek olarak gün ışını akıllı yazılımlarla bir araya getirerek yüzde 30 enerji tasarrufu sağlıyoruz. Sanayi binalarının mimarisini yüzde 18’lik gün ışığını üretim salonlarının içine tavan pencereleriyle dahil ederek dizayn ediyoruz. Yüksek oranda tasarruf sağlandı.” diye konuştu.

“Firmaların yüzde 68’i Endüstri 4.0’ı öncelik olarak görüyor ancak yüzde 29’u uyguluyor.” diyen SAP Türkiye’nin Tedarik Zinciri Çözüm Yöneticisi Melih Çamlıoğlu’na göre 5 yıl içinde çok dikkatli olmak ve en kısa vadede önlemleri almak gerekiyor.

“Akıllı ürünler, fabrikalar, akıllı varlıklar, robotik gibi çözümler yüzde 40’lık maliyet tasarrufu sağlıyor. Endüstriyel nesnelerin interneti, blockchain ve dijital ikizlerin uygulanmasıyla veriler toplanıyor ve büyük bir veri platformu oluşturuluyor. Bir sürü veriden oluşturulan simülasyonla daha iyi tahminler çıkıyor, geçici analiz yapılabiliyor, ne tür sapmalar var buna bakıyorlar. Elektrik kullanımı ve sapmalara bakıp gerçek bir karşılaştırma yapabiliyoruz. Böylelikle verimlilik artıyor. Online olarak güvenli bir şekilde her şey izlenebiliyor.”

Siemens AG Nürnberg Global Satış Müdürü Dominik Zettler, dijital ikiz uygulaması sayesinde yüzde 10’luk üretim artışı sağlandığını şu sözlerle anlatıyor:

“Sanal dünyada yapay zeka ve otonom sistemlerle hangi ürünün hangi rafa koyulup nasıl optimize edileceği, çalışma akışının daha iyi planlanması mümkün. Üretim makinaları, aksamların, montajların, tüm tesislerin dijital ikizleri var. Fizikselden gelen verileri bilmek istediğimiz verilerle bir araya getirip gerçek üretimde bir ikiz yapıyoruz. Üretimde esneklik ile kaynak verimliliği yani insan, malzeme, zaman kaynağı çok önemli. Böylelikle yüzde 98’e kadar süreçler iyileştirilebilir.”

Farplas Otomotiv A.Ş. Proje ve Mühendislik Direktörü Murat Peker de yapay zeka teknolojisini kullanarak akıllı taşıma projeleri gerçekleştirdiklerini, verileri üretim yerinden toplayıp ürün ve hizmetlerini dijitalize ettiklerini anlattı.

Digit4Turkey Association Kurucu Başkanı Ali Rıza Ersoy ise pandeminin dijitalleşmede katalizör olduğunu ve şirketlerin uzaktan hizmetleri devreye sokarak süreci iyi yönettiklerini söyledi.