Bir Gazete Haberi
TZOB Açıkladı: 2022’nin Zam Şampiyonu Kuru Soğan
Geçen yıl markette takip edilen ürünlerin hepsine zam gelirken, fiyatı en fazla artan ürünün hem markette hem de üreticide kuru soğan oldu.
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2022 yılı ve aralık ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini değerlendirdi. TZOB’un açıkladığı verilere göre 2022’de markette en yüksek fiyat artışı yıllık yüzde 314,6 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğanı Kuru soğandaki fiyat artışını, yüzde 202,8 ile limon, yüzde 164,5 ile toz şeker izledi. Öte yandan üretici fiyatlarında (ÜFE) da en fazla artış da yıllık yüzde 603,3 ile kuru soğanda görüldü. Kuru soğanı yüzde 528,4 ile mandalina, yüzde 208,4 ile limon, yüzde 204,3 artış ile portakal izledi.
2022’de Fiyatı En Çok Artan Ürünler
Bayraktar, 2022’de markette takip edilen 42 ürünün tamamında fiyat artışı olduğunu belirterek konuşmasına şöyle devam etti:
“2022 yılında, fiyatı en fazla artan ürün markette ve üreticide kuru soğan oldu. Geçen yıla göre bu yıl markette, fiyat artışı en fazla yüzde 314,6 ile kuru soğanda görüldü.
2022’de Fiyatı En Çok Artan Diğer Ürünler:
Limon, yüzde 164,5
Toz şeker, yüzde 163,7
Yeşil soğan, yüzde 163,1
Ispanak, yüzde 159,2
lahana, yüzde 147,1
Antepfıstığı, yüzde 142,8
Marul, yüzde 141,7
Portakal, yüzde 138,3
Kuru kayısı, yüzde 130,8
Karnabahar, yüzde 127
Mandalina, yüzde 125,8
Dünyada Gıda Fiyatları Düşerken Bizde Sürekli Artış Gösterdi
Aşağıdaki grafik TÜİK’den alınmış olup dünyada gıda fiyatları düşüş gösterirken, bizde ise ülkemizdeki fiyat artışları dolayısıyla gıda fiyatları düşmek bir yana sürekli yükseliş göstermiştir. Tabii 2022 yılının son iki ayında “baz enflasyon” etkisi ile ciddi anlamda düşüş gösterdi ve 2022 yılı sonunda gıda enflasyonu % 76.80 oldu. Bu düşüşün masa başında gerçekleştiği, ancak çarşı Pazar enflasyonunda böyle bir düşüş olmadığını üzülerek belirtmek istiyorum.
Baz enflasyon etkisi ile enflasyon düşük görünse de gerek makalemin ilk kısmında yazdığım rakamlar gerekse çeşitli kaynaklardan aldığım veriler enflasyon rakamlarının hiç de öyle olmadığını göstermektedir.
İki örnek vereceğim; Kuru soğan ve kırmızı et.. Lütfen sadece iki ürünün rakamlarını araştırıp memleketimizde refah düzeyi yükseldi, şeklinde söylemlerin çok da anlamlı olmadığını söylemek istiyorum.
Soğan
Tane ile soğan alanları gördükçe içim acımaya başladı. İki sene önce kuru soğanın kilosu 2 veya 2,50 Lira iken bugün 25 veya 30 Liradır. Bu günleri de mi görecektik?
Kırmızı Et
Fazla değil, geçen sene kırmızı etin fiyatı 85 ila 100 lira fiyat aralığında (kıyma veya kuşbaşı fiyatları değişkenlik gösteriyor) Bugün kırmızı et ortalama 300 Lira ila 575 Lira arasında satılıyor.
Her kim ki koyun eti daha ucuzdur diyorsa, sanırım o kişi Türkiye’den değil, başka ülkeden söz ediyor olmalıdır. Somut veri ile söylemini sürdürsün. Neredeymiş koyun etinin daha ucuz olduğu?
Diğer Ürünler
Hangi ürün için ne diyeceğimi şaşırdım. Nisan ayına girdiğimiz şu günlerde mevsimsel bir nedenden dolayı ürün fazlalaşır, idari otoritenin aldığı kararlarla ürünlerin ihracatına kısıtlama getirilmiş olabilir ve ürün fiyatı da düşüş gösterse de genel trendin fiyat artışı yönünde olduğunu söylemek isterim.
Patates
Patates fiyatı zaman zaman yukarı doğru pik yapsa da bu sene gerçekten ne diyeceğimi şaşırdım.
Patatesin fiyatı dudak uçuklattı
1 kg patates 16 Lira, 2 Kg patates 32 Lira, 5 kg patates 80 Lira.
Bizim pazarcı esnafı bir matematik dâhisi olmalıydı ama pazarcı olmuş. 5 Kg papatesin 80 Lira edeceğini zaten her kes bilir, hadi sen pazarcı ol da bir kişiye 5 kg patates sat da senin ne dahi olduğunu göreyim.
Yahu geçen sene şu patates 1 veya 2 lira değil miydi? Hatta soğan patates 1 Lira diye kamyona patates ve soğanı doldurup uygun bir yerde durup satmaz mıydı bu sogancılar.
1 veya 2 Lira olan patates 16 Lira.
Terbiyemi bozmayıp, efendiliğimi sonuna kadar muhafaza edeceğim. Bir soğan, bir patates, bir domates fiyatı yüzünden çevremin beni küfürbaz olarak tanımasını da istemiyorum.
Sevindirici Bir Cümle
Mart 2023 ayı enflasyonu ise % 50.51 civarı.
Enflasyon hızla düşüyor, düşen enflasyon karşısında çalışanların maaş artışının da aynı oranda düşük kalacağı bir gerçek. Hele hele emeklinin maaş artışında mantık aynı kalırsa, emeklinin öldüğünün resmidir.
Diyelim ki enflasyon % 50.51… Eeee şimdi ne olacak ? Çalışan harcamalarından tasarruf mu yapacak ? Allah aşkına hangi çarşı ve pazarda bu enflasyon var ise bana söylesin.
Reşat BAĞCIOĞLU
