Doğru Kurumsallık
Cavit SOY
Bu firmayı ne amaçla kurmuştum? Kurarken hedefim neydi? Nasıl ve ne zorlukla kurmuştum?
Şimdi bulunduğumuz konuma nasıl geldik? Hangi aşamalardan geçtik? Adım adım kurumsallığa giden yolda ne engelleri aştık?
Kurumsal olalım derken, işin özünden uzaklaştık mı? Varmak istediğimiz durum böyle bir şey miydi?
Her şeyi kontrol edeyim derken ipin ucunu fazla mı kaçırdık? İnsani ilişkiler öldü mü? Her şey kurallardan mı ibaret?
Kurumsallık bize ne kazandırdı ve ne kaybettirdi?
Her firmanın bu soruları kendisine sorması lazım. İşverenlerin personelini ve firmanın gidişatını takip ederken müşterilerin tepkilerini gözden kaçırmaması gerekir. Olan biteni izlemek sadece bilgisayar ekranındaki grafiklerden ibaret değildir. Dışarıdan bir gözle kendi firmasına bakabilmesi lazım.
Yoksa hiç farkında olmadan, yavaş yavaş ve hissettirmeden batıyordur ama farkında değildir.
Bahsetmek istediğim “tadında kurumsallık” kavramı.
Yani; Sözde değil özde kurumsallık. İnsani ilişkilerin ve amatör ruhun da kaybedilmediği bir kurumsallık.
Olayı örneklendireyim. Ne demek istediğimi daha iyi anlayacaksınız. Eminim sizin de başınızdan böyle hikâyeler geçmiştir.
Yandaki resimde gördüğünüz ürün bir redüktör ve ben de bir satınalmacı olarak onu almak istiyorum. Karşımda sıradan bir firma var. Bir de aşırı kurumsal bir firma. Bakın kimden alacağım redüktörü.
Redüktör her iki firmada da rafta ve stokta olan bir ürün. Terminli ürünlerden bahsetmek istemiyorum çünkü o konudaki hikâyeleri düşündükçe sinirlerim zıplıyor.
| SIRADAN BİR FİRMA | AŞIRI KURUMSAL FİRMA | |
| Buyrun Cavit Abi ne istemiştin? | Cavit Bey ne istemiştiniz? | |
| Şu özellikte bir redüktör bakıyorum. Bana 1 adet için fiyat ve termin verir misiniz? | Şu özellikte bir redüktör bakıyorum. Bana 1 adet için fiyat ve termin verir misiniz? | |
| 60 dakika sonra teklif gelir. | 2 gün sonra teklif gelir. Aşağıdan yukarıya doğru 5 kişinin elinden geçer. ERP falan devreye girer. Teklif nihayet gelir ama iş işten geçmiştir. | |
| Aşırı kurumsal firmadan da teklif gelince cevap : Tamam teklifiniz onaylanmıştır. | Cevap : Teklifinizi değerlendiriyorum. | |
| Sizi firmamıza çaya bekleriz. | Şu firmaya gidip en iyisi yüz yüze pazarlık edeyim. Hem tanışmış olurum. | |
| Tabi ki gelirim.
Çay, kahve ve sohbet. |
Kapıda güvenli karşılar. Bir sürü sorular ve formlardan sonra nihayet içeri girerim diye umarken bekçi kulübesinden telefonla konuşursunuz. İçeri dahi alınmazsınız. | |
| 4 hafta sonra sipariş gelir. | İçeri alındığınız durumlarda ise resmi bir karşılama. Odada ne iş yaptığı belli olmayan aşırı kurumsallığın göstergesi 10 adet masa ve kişi. | |
| Ödeme 30 gün sonra ama reelde 60 günü bulabiliyor. | Girişte aynı seri plakadan oluşan kiralık şirket araçları. | |
| Sürekli sipariş aldığı için ödeme gecikmelerini tolere eder. | Sipariş etmiş olsaydınız 5 haftada gelirdi. Çünkü 1 hafta ekstra 5 kişinin kontrolü, mail trafiği, onay trafiği, depo, ERP süreçleri v.s. | |
| Sıkıysa ödemeyi 1 hafta geciktirin. Hemen firmayı kilitlemeler. Bir daha sipariş açmamalar. Bloke koymalar… |
Size başımdan geçen bir olayı anlatayım. Yaklaşık 4-5 yıldır alım yaptığımız bir aşırı kurumsal bir firmaydı. Bir seferinde acil bir ürün lazım oldu. Ellerinde de varmış. Atladım şirket aracına almaya gittim. Yakınımızdaydı zaten. Neyse tam alım yapacakken bilgisayar kontrolünde bloke konulduğu ortaya çıktı. Vadesi geçen bakiye varmış ve sistem otomatik bloke koyuyormuş.
O zaman “sadece bu ürünü şirket kredi kartıyla alayım.” dedim. O da mümkün değilmiş. Peki dedim :”Beni ve şirketimi unutun. Baştan başlayalım. Ben yoldan geçen bir vatandaşım ve geçerken uğrayıp sizden ürün almak istedim ve kartla hemen ödeyeceğim.”
Ona da olmaz dediler.
Şimdi o firma yok artık.
“Gereksiz kurumsal olan firmanın batması haktır. Biraz esnek olursan firma batmayacaktır.”
Siz kurumsallığı yanlış anlamışsınız. İşi tamamen bürokrasiye dökmüşsünüz. Devlet dairesine benzemişsiniz. 3 kişinin yapacağı işe 5 kişi istihdam etmek, teklifi iki günde dönüş yapmak, geç teslim etmek, bir sürü formlar ve evraklar doldurtmak, asık suratlar, resmi tavırlar… Bu değil kurumsallık.
Kurumsallık; daha hızlı reaksiyon almak, en az formalite ile işi bitirmek, ulaşılabilir ve güler yüzlü olmak, daha yetkili ve etkili olmak demektir. Bürokrasinin azaldığı, işlerin hızlandığı, çözümlerin ve desteklerin arttığı, esneklik ve anlayışın egemen olduğu bir ortamdır.
Size yine bir olayı anlatarak somutlaştırayım. Geçenlerde bir ürün araştırıyorum. İnternetten GOSB’da bir firmada olduğunu gördüm. Hemen yine şirket aracına atlayarak görüşmeye ve isteğimi yüz yüze anlatmaya gittim. Ama kapı duvarla karşılaştım. Maalesef kapıdaki bekçi beni içeri almadı. Telefonla bağlayıp beni müşteri temsilcisiyle görüştürdü. Tabi derdimi tam anlatamadım ve büyük bir hayal kırıklığıyla geri döndüm.
Bunu yapan GOSB’daki koskoca firmalardan biri. Adeta sırça köşklerinde yaşıyorlar ve müşterilere tepeden bakan bir tavır içindeler.
Cavit SOY