Dr. Öğr. Üyesi Gözde MERT
Nişantaşı Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
İşletme Bölüm Başkanı & Gözde Araştırma Şirketi Kurucusu
“Duygular dalgalar gibidir; gelmesini engelleyemezsin, ama hangisinde sörf yapacağını sen seçersin.” Jonatan Martensson
Duygular, hayatta kalmayı sağlayan bir acil uyarı sistemi olarak analitik zekadan daha güçlüdür. Bireylerin karar verme süreci, hızlı bir şekildeki duygusal ve içgüdüsel olarak ortaya çıkmaktadır. Birey olarak önce hisseder, sonra düşünürüz. Duygusal uyarılma, belleğin değişik süreçleri üzerinde farklı etkiler yaratır. Duygusal uyarılma, deneyimlerin uzun süreli belleğe kodlanmasına ve sağlamlaştırılmasına neden olabilir. Aynı zamanda duygular, bellekteki diğer anılarla bağlantı kuracak uyaranlar olabilir. Korku ve endişe gibi duygular hatırlamayı olumsuz yönde etkilemektedir. Duygusal uyarılma, anıları geri getirme becerimizi olumsuz yönde etkileyebilir. Stres hormonlarının yüksek olması da hatırlamayı engellemektedir.
Aynı olumsuz olaylarla karşılaşan insanların duygusal tepkilerinin şiddeti, farklı olmaktadır. Her ne kadar olumsuz olayların daha iyi hatırlanacağı düşünülse de bazı durumlarda olumsuzluk daha az hatırlamaya neden olmaktadır. Kaygılı ve sıkıntılı olan durumlar ve olumsuz ortamlar, geri getirme sürecini olumsuz olarak etkiler.
Duygusal uyarıcı, bireyin dikkatini durumun belli yönlerine sevk eder. Dikkatimizin bölünmesi kısıtlı olduğundan, durumun diğer yönleri birey tarafından fark edilmeyebilir. Durumun merkezinde olan ayrıntı hakkında, net hatırlamalar yapılabilir. Duyguların diğer bir etkisi ise uzun süreli bellek oluşumuna önemli bir katkı yapmasıdır.
Duygusal olayların ayırıcı niteliği vardır. Duygusal olaylar, sıradan ve günlük deneyimler değildir. Duygusal olaylar, üzerinde konuşulan, düşünülen ve tekrarlanıp, özümsenen olaylardır. Sonuç olarak, duygusal olaylar, hatırlamayı kolaylaştırma yoluyla geri getirme sürecini olumlu yönde etkiler.
Detaylı bilgiler için aşağıdaki eseri okuyabilirsiniz.
Mert, G. (2017). Organizasyonlarda Bireysel Hafıza, Artikel Yayıncılık, İstanbul. https://www.gozdemert.com/ebook/BH.pdf
