Elektrik Panosu Üretiminde Tedarik Zinciri ve Satın Almanın Rolü
Cavit SOY
Endüstriyel fırınlar üreten bir firmada çalışan satın almacı olarak, fırınlarımızda kullanılan, satın almasını yaptığım ve kendi bünyemizde montaj edip ekipmanlarını içine yerleştirdiğimiz elektrik panolarının üretimini hep merak etmişimdir. Pano üretiminin aşamalarını 3M Pano’dan Sabriye Ünal arkadaşımız bir satın almacı gözüyle çok iyi anlatmış. Katkılarından dolayı firmasına ve kendisine çok teşekkür ederim.
Elektrik Panosu Üretimi
Elektrik panosu üretimi, oldukça hassas bir süreci kapsar. Bu süreçte satın alma, sadece maliyet yönetimiyle değil, üretim kalitesini ve sürekliliğini sağlamayla da doğrudan ilişkilidir. Malzemelerin (kablolar, kesiciler, şalterler, sac malzemeler gibi) doğru kalitede, uygun maliyetle ve zamanında temini, üretim hattının aksamasını önler ve nihai ürün kalitesini garanti altına alır. İşte bu sürecin detaylarından bahsedelim:
- Tedarik Zinciri Kapsamı ve Satın Almanın Konumu
Bir elektrik panosunun üretiminde kullanılan malzemeler, birçok tedarikçiden temin edilir. Kablolar, şalterler, PLC gibi elektronik bileşenler ve sac malzemeleri gibi temel girdiler, tedarik zincirinin başlangıç noktasıdır. Satın alma, bu girdilerin doğru kalite standartlarında ve zamanında teminiyle üretim süreçlerini doğrudan etkiler.
Eğer satın alma süreci aksarsa; üretimde gecikmeler yaşanır, maliyetler artar, müşteri teslimat süreleri uzar. Bu nedenle satın alma, yalnızca sipariş vermekle sınırlı olmayan, tedarik zincirinin en kritik halkasıdır.
- Tedarik Zinciri Stratejisi Nasıl Belirlenir?
Elektrik panosu üretiminde strateji, üretim süreçlerinin esnekliği ve müşteri ihtiyaçlarının karşılanması üzerine kurulmalıdır.
Hedeflerimiz:
Tedarikçi Çeşitlendirmesi: Anahtar bileşenler için birden fazla tedarikçiyle çalışarak tedarik risklerini yönetmek.
Maliyet Avantajı: Toplu alımlar veya uzun vadeli anlaşmalar yaparak maliyetleri düşürmek.
Kalite Yönetimi: Panolarda kullanılan komponentlerin standartlara uygun olmasını sağlamak.
Örneğin, IEC standartlarına uygun olmayan bir şalterin alınması, sadece kalite problemlerine yol açmaz; aynı zamanda müşteri güvenini de sarsar.
- Talep Tahminleme ve Kapasite Yönetimi
Elektrik panoları genellikle müşteri siparişlerine göre özelleştirilir. Bu nedenle, talep tahmini ve kapasite planlaması oldukça kritiktir.
Talep Tahminleme: Geçmiş sipariş verileri, piyasa trendleri ve müşteri ihtiyaçları dikkate alınarak yapılır.
Kapasite Yönetimi: Üretimde kullanılacak bileşenlerin stok durumu kontrol edilir ve kritik malzemeler için güvenlik stoku oluşturulur.
Bir müşteri aniden proje bazlı büyük bir sipariş verdiğinde, bu planlama sayesinde aksama yaşanmaz.
- Proje Yönetiminde Satın Almanın Rolü
Elektrik panosu üretiminde büyük projeler sıkça karşımıza çıkar. Örneğin, bir enerji santralinin dağıtım panolarını üretmek gibi bir projede satın alma:
Maliyet kontrolü yapar.
Yüksek miktarda malzeme ihtiyacını karşılamak için tedarikçiyle fiyat pazarlıkları yürütür,
Zamanında tedarik yaparak projenin teslim süresine katkı sağlar.
Projenin başarısı, tedarik süreçlerinin kesintisiz işlemesine bağlıdır.
- Stok Yönetimi Şirket Maliyetlerini Nasıl Etkiler?
Elektrik panosu üretiminde stok yönetimi iki yönlü düşünülmelidir:
- Fazla stok: Finansal kaynakların gereksiz yere bağlanmasına neden olur.
- Eksik stok: Üretimi durdurur ve müşteri teslimatlarını geciktirir.
Örneğin, bakır kablolar veya PLC modüller gibi kritik malzemelerin tedariğinde gecikme yaşanırsa, üretim hattı durabilir. Bu nedenle:
Güvenlik stoğu belirlenmeli.
ABC Analizi ile yüksek öncelikli malzemelere odaklanılmalıdır.
- Depo Yönetimi ve Kritik Faktörler
Elektrik panosu üretiminde depolama, özellikle hassas elektronik komponentler açısından özen gerektirir. Depo yönetiminde dikkat edilmesi gerekenler:
Nem ve Isı Kontrolü: PLC ve elektronik devreler gibi malzemeler için uygun ortam sağlanmalı.
FIFO Yönetimi: Özellikle bağlantı elemanları ve plastik komponentlerde eski stoğun önce tüketilmesi sağlanmalı.
Dijital Takip Sistemleri: RFID veya barkod sistemi ile hızlı ve hatasız stok takibi yapılmalı.
- Sevkiyat Planlaması ve Lojistik Maliyetleri
Bir elektrik panosu siparişi, genellikle büyük ve hacimli bir ürün olduğu için sevkiyat maliyetleri önemli bir kalemdir.
Rota Optimizasyonu: Birden fazla müşteriye sevkiyat yapılacaksa en kısa rota belirlenmelidir.
Ambalajlama: Panoların taşınma sırasında hasar görmemesi için koruyucu ambalajlama yapılmalıdır.
Doğru planlama yapılmazsa lojistik maliyetleri artar ve müşteri memnuniyeti olumsuz etkilenir.
- Yalın Tedarik Zincirinde Değer Zinciri Yönetimi
Elektrik panosu üretiminde “yalın yaklaşım”, israfı minimize etmeyi ve verimliliği artırmayı hedefler.
Değer Akış Haritalama: Tedarik sürecinden üretime kadar katma değer yaratmayan adımlar tespit edilir ve elimine edilir.
5S Metodu: Üretim sahasında düzen ve temizlik sağlanarak hataların önüne geçilir.
Örneğin, bir tedarikçinin sürekli olarak gecikmeli teslimat yapması, değer zincirini olumsuz etkiler. Böyle bir durumda, alternatif tedarikçilerle çalışmak süreci iyileştirebilir.
Elektrik panosu üretimi, detaylı ve özenli bir tedarik zinciri yönetimi gerektirir. Satın alma uzmanı olarak, doğru tedarik stratejileri, iyi planlanmış stok yönetimi ve etkili lojistik süreçleri ile şirketimizin rekabet gücünü artırmak için çalışıyoruz.
Her malzeme, bir projeye açılan kapıdır. İşimizin temel taşı; kalite, zamanlama ve sürdürülebilirlik.
Cavit SOY
