Arş. Gör. Adil ÜNAL
İstanbul Üniversitesi, Tinova Bilişim Teknolojileri A.Ş. aunal@istanbul.edu.tr

Gartner Tedarik Zinciri Yöneticileri Konferansı 2018 bu yıl 14-17 Mayıs tarihlerinde Phoenix, Arizona’da gerçekleştirildi. Tedarik zincirlerinde giderek artan iş zekası, iş analitiği, yapay zeka/makine öğrenmesi ve bilişsel tedarik zinciri becerilerine olan ihtiyaç konferansın öne çıkan başlıkları arasındaydı. Bununla birlikte aşağıdaki konular da tedarik zinciri yöneticilerinin gündeminde olan diğer başlıklar olarak konferansta tartışıldı.

1- Nitelikli Tedarik Zinciri Yöneticilerine Olan Talep Yükselişte

Gartner’ın araştırmalardan sorumlu başkan yardımcısı Dana Stiffler, konuşmasında faaliyette bulundukları bölgede tedarik zinciri alanında yetkin ve AI / ML (Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi) konularında ileri seviyede bilgi sahibi profesyonellerin bulmanın zor olduğunu kanıtlayan istatistikleri paylaştı.

Chicago nüfusu ~ 3,600,000
– Bunlardan üretim planlama ve tahminleme bilenler ~ 5,600
– Bunlardan, gelişmiş dijital becerilere sahip olanlar (Tableau, SQL, Python) ~ 270
– Bunlardan, AI / ML becerilerine sahip olanlar ~ 35

Stiffler verdiği çarpıcı istatistikle dijital tedarik zinciri yetenekleri hunisinin ne kadar dar olduğunu göstermiş oldu. Dana, Amazon gibi önde gelen tedarik zinciri organizasyonlarının temel tedarik zinciri becerilerine ek olarak Yalın / altı sigma, SQL, proje yönetimi, R, Perl ve Python gibi yıkıcı becerileri ararken bu alanda geriden gelen şirketlerin halen öncelikli olarak ERP-Excel becerilerini ön planda tuttuğunu belirtti.

Satınalma Cep Akıllı Satınalma Asistanını aşağıdaki butonlar yardımıyla ücretsiz indirebilirsiniz. Tüm satınalma ve tedarik zinciri trendleri, Kolay teklif toplama, fırsat ve kampanyalar, tedarikçi arama, e-öğrenme, dergi ve haber içerikleri, satınalma check-up ve hediyeler uygulama içerisinde sunulmaktadır.

2 yılda 2 kat artacak

Bu çalışmayı bir kariyer sitesi üzerinden Türkiye veya dar anlamda İstanbul için gerçekleştirsek sonucun bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar az olacağını düşünmekteyim. Kasım 2017’de gerçekleştirdiğimiz “Tedarik Zinciri Operasyonlarında İş Zekası uygulamalarının kullanımının Tedarik Zinciri Performansına Etkisi” başlıklı akademik çalışmanın sonuçlarından hareketle, tedarik zinciri operasyonlarında geleneksel olarak ERP ve Excel kullanımı halen tüm sektörlerde baskın.

28 Mayıs’ta başvuruları başlayacak olan İstanbul Üniversitesi Tedarik Zinciri Yönetimi Yüksek Lisans Programı dijital dönüşümün gerektirdiği tüm tedarik zinciri becerilerini kazanabileceğiniz bir program. Modellemeden veri analizine, tedarik zinciri yönetiminden, kanal yönetimine tüm gereken beceriler alanında uzman akademisyenler tarafından sunuluyor. Detaylı Bilgi: www.tedarikzinciri.org)

2- Çalışan Katılımı ile Yeniliğin Teşvik Edilmesi

Unilever’den Ana Dzura, şirketinin taban seviyesinde inovasyonu teşvik etmek için “Digifund” adlı yapıyı nasıl kurduklarını anlattı. Digifund sisteminde Kuruluştaki herkes fikirlerini belirten dört dakikalık bir video gönderebilir. Sunumdan itibaren yönetim kurulunun fikri gözden geçirmesi 48 saat sürmektedir. Onaylanırsa, fikir on bin Avro’luk veya daha fazla tahsis edilen fonları almaya hak kazanmaktadır.

“Digifund” girişimlerinden bazı örnek uygulamalar aşağıda sunulmaktadır:

• Bir perakendeci için bir kategoride rafta bulunma oranının önemli ölçüde iyileştirilmesi gerçekleştirildi.
• Doğrudan Müşteriye (DTC=Direct to Consumer) modeliyle çalışan bir e-mağaza ürün testlerinin gerçekleştirilmesi için yayına alındı.
• Belirli bir ürün için ambalajdaki plastik içeriğini azaltmak için bir plastik ambalaj şirketi ve bir teknoloji şirketi ile ortaklık kuruldu.
• Çay plantasyonlarında çalışan çiftçilerin insan haklarına saygı duyulmasını sağlamak ve geçim kaynaklarını önemli ölçüde iyileştirmek ve yerel işler oluşturmak için bazı Afrika hükümetleriyle işbirliği yapıldı.

3- Dijital Süreç Prototipleri

“Digital twin”, bu yılki Gartner Tedarik Zinciri Yöneticileri konferansında konuşulan bir diğer konuydu. Herhangi bir sürecin dijital kopyası olarak tanımlanan ve aslında temelleri 2002’ye dayanan Digital Twin konsepti, IoT teknolojisinin gelişimi ile yeniden gündeme gelmiş oldu.

Bilgisayarların işlem gücü ve depolama kapasitesindeki artış, kuruluşların buluttaki tüm uçtan uca tedarik zincirlerinin dijital bir kopyasını işin tüm verileri ve bilgisi ile oluşturmasını pratik hale getirmektedir.

Bu dijital ikiz, tedarik zinciri profesyonellerinin çeşitli koşulları simüle etmelerini ve az ya da hiç gecikme olmaksızın fiziksel tedarik zincirlerinde uygulamalarını sağlamaktadır. Çevik uygulama yöntemleri, kuruluşların yeni fikirleri hızlı bir şekilde test etmesine izin veriyor.

Konferansta bu konuda söz alan çalışan teknoloji tedarikçilerinden biri, teknolojiyi kullanmadan önce altı aylık bir süreç değerlendirmesi yapmanın geçmişte kaldığını öne sürdü ve teknolojinin fikirleri prototipleyerek süreç değerlendirmesinin yapılabileceği, hızla öğrenilip gelişebileceği bir yapıya ulaştığını belirtti.

4- Doğrudan Tüketiciye (DTC=Direct to Consumer) İş Modelleri için Hazırlık

Gartner’den Simon Bailey, geleneksel şirketlerin doğrudan tüketiciye (DTC) yönelik modellere nasıl dönmesi gerektiğini katılımcılara aktardı. Geleneksel sevkiyat-nakliye sistemlerinin daha ekonomik çalışması gerektiğine vurgu yapan Bailey UBER uygulamasının iş modelinden hareketle “uberization of transport” konseptinin yakından incelenmesi gerektiğini belirtti. Detaylı Bilgi için bkz: uberization of transport, uberization of logistics, uberization of freight.

Simon, rafta bulunabilirlik (OSA=On-Shelf Availability) gibi geleneksel metriklerin çevrimiçi bulunabilirlik (OLA=Online Availability) ile güçlendirilmesi gerektiğini savundu. Büyük şirketlerin dijital girişimleri nasıl elde ettiğine dair örnekler verdi. L’Oreal’ın NYX kozmetik ürününü satın alması, Walmart’ın Jet.com’u satın alması ve Unilever’in Dollar Shave Club’ı satın alması örneklerini sıralayan Bailey, şirketlerin satın aldıkları şirketlerin DTC yeteneklerini ana şirkette nasıl uyguladıkları konusunda bilgi verdi.

5- Yeniden İşleme Olanakları ve Dairesel Ekonomi

P&G’den James McCall, şirketlerinin “dairesel ekonomiye” yatırım yaparak on yıl içinde 2 milyar dolar tasarruf edildiğini paylaştı. P&G üretim faaliyetlerinden elde edilen atığın, atık depolama tesislerine bırakılmak yerine diğer ürünlerin üretimi için hammadde olarak kullanıldığını belirterek aşağıdaki örnekleri paylaştı:

• Şampuanlardan elde edilen yüzey aktif maddeler geri kazanılmış ve oto yıkama solüsyonuna dönüştürülmüştür.
• Hindistan’da plastik şampuan ambalajları şu anda bina panellerine dönüştürülüyor.
• Çin’de, Pantene’den ve Head & Shoulders’dan gelen atık su çamurundan elde edilen karışım, yerel bir şirket tarafından tuğla yapmak için hammadde olarak kullanılıyor.
• Kadın bakım ürünlerinden elde edilen materyaller endüstriyel dökülme önleyici kumaşa dönüştürülüyor.

6- Blockchain, Bulut, Mobil ve Diğerleri

Konferansın bir diğer önemli başlığı, tedarik zinciri iş ekosistemlerinin yeniden düzenlenmesi idi. Ekosistemlerin, fiziksel malların ve teknoloji sağlayıcılarının üreticileri, nakliyecilerin ve tüccarları arasında oluşturulması ön koşul olarak öne çıktı. Bulut ve mobil teknolojiler, bu tür ekosistemleri güçlendirmek için çok önemli olduğu konferansta vurgulanan bir diğer konu idi.

Haber Kaynağı: blog.kinaxis.com, Dr. Madhav Durbha