Hizmet Aracı Kiralama Hizmet Alım İhalesinde Km. Sınırı Konulması?

İtirazen Şikayet Konusu; Başvuru sahibinin dilekçesinde özetle; Teknik Şartname’nin “Diğer Hususlar” başlıklı 4.4’üncü maddesinde “Araçlar teslim tarihinde 0-3 yaş arasında olacak olup; (1,2,3,4,5,10 Grup araçlar (0 km ile maksimum 30,000 km), (6,7,8,9 Grup araçlar (0 km ile 40.000 km) olacaktır.” düzenlemesinin yer aldığı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesi gereği idareler yapacakları ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini sağlamakla sorumlu olduğu, Teknik Şartname’nin ilgili düzenlemesinin ihaleye katılımı daraltıcı nitelikte olduğu ve kamu zararı oluşturabileceği bu itibarla ihalenin iptal edilerek, daha saydam, rekabet ortamının oluştuğu şeffaf bir ihaleye çıkılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.

Konu İle İlgili Emsal Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;

Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; Başvuruya konu ihalenin ….. İşletmeleri Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen “Sürücüsüz ve Yakıtsız Hizmet Aracı Kiralanması” işi olduğu, birim fiyat teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalede 35 adet ihale dokümanının indirildiği ve ihaleye 14 isteklinin katıldığı; 130 adet binek tip araç, 16 adet arazi tipi araç, 17 adet BB-N1 kapalı kasa kamyonet, 9 adet BB-NI çift kabin çiftteker kamyon ve 8 adet motosiklet olmak üzere toplam 180 adet aracın sürücüsüz ve yakıt hariç olarak 24 ay süresince kiralanacağı,

Teknik Şartname’nin yukarıda aktarılan 4.4.1’inci maddesinde yer alan düzenleme incelendiğinde, kiralanacak tüm araçların teslim tarihinde “Araçlar teslim tarihinde 0-3 yaş arasında olacak olup; (1,2,3,4,5,10 Grup araçlar (0 km ile maksimum 30,000 km), (6,7,8,9 Grup araçlar (0 km ile 40.000 km) olacaktır.” olması, buna göre idare tarafından binek araçlar, arazi araçları, kapalı kasa kamyonetler ve motorsikletler için 0-3 yaş ve 0-30.000 km aralığında olma koşulunun, 6,7,8,9 grupta yer alan kamyonetler için 0-3 yaş ve 0-40.000 km aralığında olma koşulunun arandığı anlaşılmıştır.

Aktarılan mevzuat çerçevesinde, teknik şartnamelerde belirlenecek teknik kriterlerin, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olması, rekabeti engelleyici hususlar içermemesi ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlamasının zorunlu olduğu, bu bağlamda teknik kriterlerin idarenin ihtiyaçları doğrultusunda belirleneceğinin aşikâr olduğu ve idarelerin gereksinimlerini 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkeler doğrultusunda belirlemekle yükümlü olduğu, işin yürütülmesi sırasında kullanılacak araçların ve özelliklerinin, işin niteliği gözetilmek suretiyle belirlenmesi bakımından yetki ve sorumluluğun idarede olduğu, bu doğrultuda idarenin ihale konusu hizmet ile ilgili tecrübelerinden de faydalanarak ihale konusu hizmetin niteliğine ve ihale konusu hizmet işi kapsamında kullanılacak olan araçların özelliklerine ilişkin düzenleme yapabileceği açıktır.

İhale dokümanı düzenlemeleri ile araçlar için istenilen şartların belirlenmesinde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5’inci maddesinde yer alan temel ilkelere uyulması noktasında idarenin yükümlülüklerinin bulunduğu ve ihtiyacı olan hususların tespiti noktasında da belli bir serbestiye sahip olduğu, ancak yapılacak düzenlemelerin ihaleye katılımı daraltmamasının esas olduğu anlaşılmaktadır.

Bu çerçevede, şikâyete konu ihalede tüm araçlar için getirilen 0-3 yaş aralığında olma koşulu ile birlikte maksimum 1,2,3,4,5,10 Grup araçlar için 30,000 km, 6,7,8,9 Grup araçlar için 40.000 km sınırının araçların niteliği, kullanım koşulları ve amacı dikkate alındığında düşük olduğu, söz konusu kilometre sınırının idarenin kendisine tanınan takdir yetkisi kapsamında değerlendirilebilmesinin mümkün olmadığı ve bu sınırlama ile ihalede rekabet ilkesinin ihlal edileceği değerlendirilmektedir. Nitekim idarece ihale dokümanında yer alan kilometre sınırına ilişkin şikâyete cevabında, “…araçların piyasada bulunabilecek kriterde olması, söz konusu araçlar ile gerçekleştirilecek işin kapsamı ve gereklilikleri dikkate alınarak ihale konusu işte çalıştırılacak araçlara ilişkin model yılı ve teknik kriter belirlenmesinin, işin bitiş tarihi de göz önüne alındığında, idarenin hizmetin gereğine, süresine ve niteliğine göre ihale konusu hizmet işi kapsamında kullanılacak olan araçların özelliklerine ilişkin düzenleme yapabileceği” ifade edilmiş ise de en fazla 30,000 km ve 40.000 km sınırı belirlenmesinin sebebinin, makul ve geçerli bir gerekçe ile ortaya konulmadığı, mevcut koşulun ihalede daha az kullanılmış bir aracın kiralanmasını/satın alınmasını gerekli kılacağı ve bunun da teklif maliyetlerinin yükselmesine sebep olacağı, bu koşulun araca ilişkin belirlenen 3 yaş koşulunu da anlamsız kılacağı, idarece yapılan düzenlemenin bu şartlar altında objektif bir kriter olarak değerlendirilemeyeceği, rekabet ilkesi açısından uygun olmadığı ve ihaleye katılımı kısıtlayıcı nitelikte olduğu anlaşıldığından başvuru sahibinin iddiasının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.

Mehmet ATASEVER

Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı

Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi

Mhatasever@gmail.com

Mehmetatasever.org