İhracat Dökümanlarını Kurye Servisi Kaybederse

İhracat Dökümanları Nedir?

Bir göz atalım isterseniz bu ihracat evrakları nedir diye: İthalatçı ve ihracatçının yaptıkları alım satım sözleşmesi gereği, ihracatçı tarafından yapılan kesin satış sonrası, ithalatçı tarafından talep edilen evraklardır.

İthalatçı bu evraklar ile kendi ülkesindeki gümrüklere gelecek malların fiili ithal sırasında kullanacağı belgelerdir. Bu belgeler olmaksızın ithalatçının malları gümrüklerden fiili ithal yolu ile çekmesi mümkün olmaz.

Bu evraklar göreceli olarak daha fazla da olabilir, daha az da;

• Tam takım deniz konşimentosu (Original)
• Ticari fatura
• Vadeli satışlarda Poliçe (Bill of Exchange – Draft)
• Çeki listesi / paketleme listesi
• Menşei sertifikası (certificate origin)
• Bitki sağlık sertifikası (Phytosanitary certificate)
• CIF ve CIP yüklemelerde sigorta poliçesi
• Ağırlık sertifikası- Weight Certificate (SGS Raporu)
• Kalite sertifikası (SGS Raporu)
• Analiz Sertifikası (SGS Raporu)
• İlaçlama sertifikası (Fumigation certificate)
• GMO Certificate – Genetically Modified Organism
• Konsolosluk Tasdikli fatura
• ATR – 1 Belgesi (Movement certificate)
• Atom Sertifikası (Radioactivity Certificate)
• Veteriner Sertifikası
• Helal Certificate

 Belgeler Posta ile İthalatçıya Gönderilir

Ödeme şekli;

• Vesaik mukabili,
• Vesaik mukabili, kabul kredili (banka avalli veya avalsiz)
• Akreditifli

olması halinde ihracatçı tarafından hazırlanan evraklar, kendi bankasına tahsil emri kaydı ile teslim edilir ve belirlenen koşulda ithalatçıya teslim edilmek üzere posta ile ithalatçının bankasına gönderilir.

• Mal mukabili
• Peşin ödemeli işlemlere ait evraklar ise banka olmaksızın ihracatçı tarafından ithalatçıya gönderilir.

Tabii esas olan husus, postaya verdiğimiz evrakların yerine ulaşmasıdır.

Bankalar Evrakları Postaya Verirken Nelere Dikkat Etmelidir?

Tam da bankalardan söz etmek istiyordum. Tasarruf olsun diye ihracat evraklarını tek kurye ile gönderen bankalara ne desem acaba?

Neyse bu seferlik bir şey demesem de olur.

Bankalar kendilerine ibraz edilen evrakları, kendi aralarında kontrol ettikten sonra mutlaka iki farklı kurye halinde, her kuryenin farklı kurye şirketi ile gönderilmesine özen göstermelidir. Ayrıca bankalar evrakları postaya verirken kaybolma riskine karşı mutlaka sigorta yaptırması yarar sağlayacaktır.

Sigorta yaptıran bankalar var mıdır acep? Hem kaybolma riskine karşı, hem de kayıp sırasında tarafların uğrayacağı zararın sigorta ettirilen tutar kadar tazmin edilmesine olanak tanır.

Bankalarca Kargoya Verilen Evrakların Kaybolması Halinde Neler Yapılabilir?

İhracatçının bankası tarafından kargo yoluyla ithalatçının bankasına gönderilen evrakların kargoda kaybolması halinde, ihracatçının bankasının hiçbir sorumluluğu olmadığını, evraklar ihracatçının bankasına ibraz edilirken ihracatçının bankası, evrağı ibraz eden ihracatçıdan bir ibraname almıştır. Bu ibraname, evrakların postada kaybolması halinde bankaların hiç bir sorumluluk almayacağı yönünde bir aklama yazısıdır.

Bankaların hiçbir sorumluluk almadığı evrakların kaybolması halinde durum ne olur acaba?

• İthalatçının ülkesindeki gümrüklerde bekleyen malların fiili ithal yoluyla çekilmesi mümkün olmayacaktır.
• Deniz konşimentosu gibi bazı değerli evrakların tekrar tanzimi mümkün olmayacaktır,
• Gümrüklerde bekleyen malların zamanında fiili ithal yolu ile çekilememesi dolayısıyla, ithalatçı veya ihracatçı gereksiz yere ardiye ve demuraj ücreti ödeyecektir,
• Öngörülemeyen gereksiz maliyetler ortaya çıkacaktır.

Bankalar Sorumluluk Almazlar

Kurye servisinin kaybettiği evraklardan dolayı bankaların sorumluluk almayacağı ortadadır. Buradaki sorumluluk kurye servisindedir. Bankalar evrakların jandarması değildir ancak evrakların kaybolma olasılığını her zaman düşünmeleri gerekir.

Kuryeye verilen evrakların sigorta ettirilmemiş olması halinde, kurye şirketi evrakların kaybolduğunu bize bildirirse… Oh ne ala, bundan daha güzel bir haber olur muydu sizce?

Konumuza dönelim;

Kuryeci evrakların kaybolduğunu bankaya bildirirse ve kurye de sigortasız gönderilmişse, kurye servisinin kendisini aklayacağı tek bir yol vardır; o da ödenen kurye ücretinin 5 katını tazminat olarak bankaya öder, sonra da çeker gider.

Evrakların kaybolması bir yana da, işin içinde tilkiler ve çakallar varsa durum ne olur sizce? İşte o zaman filmin senaryosu yeniden yazılır.  Çünkü başroldeki oyuncu tilki olacaktır.

Reşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi