Makina imalatının oluşumu proje kısmında başlar. Çelik, elektrik, pnömatik, hidrolik, gaz gibi tüm devre şemaları hazırlanır. Tüm ekipmanlar yerlerine yerleştirilir. Makinadaki tüm kısımların çalışıp çalışmadığı simule edilir. Tamamlanan çizimler ve belirlenen malzeme listeleri ilgili birimlere iletilir ve imalat başlar.
Endüstriyel fırınların imalatında değişik alternatif imalat ve montaj yöntemleri vardır. Bu yazımda bu yöntemleri karşılaştırmaya ve çeşitli alternatif öneriler sunmaya çalışacağım.
Çelik Kısmı :
Fırının çelik kısmının başlangıcında makina ressamları yer alır. Makina ressamları arge ve kalite kontrol bölümündeki mühendislerle desteklenerek fırın projesinin tamamlanması sağlanır. Tamamlanan projelerin malzeme listeleri satınalma birimine iletilerek temin edilmesi istenir ve imalata aktarılarak üretime başlanır. İmalatta dışarıdan gelen malzemelerin yanı sıra stoktaki malzemeler de kullanılarak öncelikle çelik kısmı tamamlanır. Bu aşamada kesim-büküm, kaynak ve montaj işlemleri uygulanır. Bunlar için gerekli testere, makas, pres, cnc plazma gibi makinalar ve bunları kullanacak ustalar mevcuttur. Talaşlı imalat ta çelik konstrüksiyonu destekler ve paralel olarak yol alır.
Çelik Kısmının Alternatifi :
Çelik konstrüksiyon için çok çeşitli çelik malzeme stoğu tutulmaz. Makas, pres, plazma gibi makinelere yatırım yapılmaz. Dolayısı ile bu makinalar için gerekli olan usta ve enerji maliyeti de olmaz. Projede hazırlanan kesim ve büküm listeleri dışarıdan malzeme dahil kesilmiş ve bükülmüş olarak, firesiz ve hurdasız şekilde temin edilir. Stoklama ve depolama maliyeti ortadan kalkacağı için üretim alanı genişler. Satınalmanın iş yükü hafifler ve proje maliyet hesabı yapması kolaylaşır. Dışarıdan hazır kesilmiş ve bükülmüş gelen malzemeler kullanılarak kaynak ve montaja başlanır. Az makina, az stok ve depolama ile ve daha az personelle çalışarak tüm genel gider kalemlerinin azaldığını göz önünde bulundurmak gerekir. (Elektrik, doğalgaz, su, yemek, servis, iş güvenlik, amortisman, bakım, tamir v.s.) En önemlisi de zamandan tasarruftur.
Montaj Kısmı :
Çelik kısmının tamamlanmasından sonra sıra gaz, pnömatik ve hidrolik tesisatlarının yapılmasına gelir. Rulman ve güç aktarım ekipmanları yerlerine monte edilir. Fan ve motor&redüktörler yerlerine yerleştirilir. Fırın üzerinde izolasyon ve refrakter uygulamaları yapılır. Bunları yapan ustalardan ve çıraklarından oluşan ekipler vardır.
Elektrik ve otomasyon altyapısı için kablo kanalları döşenir. Nihayetinde fırın boyanmaya hazırdır. Boyacının ardından kablolama yapılarak otomasyon panosunun yerine montajı sağlanır. Fırın teste hazır olduğunda plc yazılım kullanılarak soğuk ve malzemesiz testleri yapılır, devreye alınmak ve sıcak testleri yapılmak üzere kullanılacağı fabrikaya sevk edilir.
Montaj Kısmının Alternatifi :
Çelik montaj ve kaynak, gaz, pnömatik, hidrolik, montaj, izolasyon, boya, elektrik ve otomasyon için ayrı ayrı ekipler vardır. Ekipler sahaya iş sırasına göre sırayla sürülür. Bu ekiplerin her biri için dışarıdan profesyonel firmalardan montaj destek hizmeti de satın alınabilir. Böylece imalatın hızlanması hedeflenir ve bünyede çok fazla sayıda ekip bulundurulmasının önüne geçilmiş olur.
Mühendislik Hizmetleri ve Alternatif Yararlanma Yöntemleri:
Makina imalatının her aşamasında (proje, arge, kalite kontrol, satış, teknik satınalma, imalat takip, devreye alma gibi) mühendisler istihdam edilebilir. Her aşamada mühendislerin sunacağı üretim önerileri dikkate alınarak imalat ilerleyebilir. Çizim, arge, imalat, devreye alma için ayrı ayrı mühendislerden yararlanılabilir.
Ancak burada benim mühendislerden yararlanma önerim şu şekilde olacak:
*** Makinanın projesini çizen mühendis arkadaşımız veya ekibimiz işin başından en sonuna kadar içinde olmalı. Çizdikleri projenin imalat ve montaj aşamalarını da onlar takip etmeliler. Makina hazır olduktan sonra yerinde devreye alınma esnasında da yine ekibin başında onlar olmalı. Yani projesine sahip çıkan, başından en sonuna kadar takip eden, sorumluluğu üzerine alıp tecrübe kazanan, şantiye deneyimi de yaşayan, sahada ustaları yönetme ve yönlendirme becerisine sahip mühendisler.
Makina imalatı sırasında yaşanabilecek olası aksilik ve revizyonları en aza indirmek için de şöyle bir yol izlenebilir:
Normalde ve genelde uyulan süreler ortalama aşağıdaki gibidir.
Proje çizim süresi: 1 ay
İmalat, montaj ve boyama süresi: 6 ay
Elektrik ve Otomasyon: 1 ay
Test ve devreye alma süreci: 2 ay
Toplam: 10 ay
Halbuki ilk baştaki proje çizim süresi uzatılsa diğer süreçler otomatikman kısalacak, aynı zamanda olası tüm hata ve revizyonların önüne geçilecektir.
*** Proje çizim süresi: 2 ay
İmalat, montaj ve boyama süresi : 4 ay (proje ve simule etme süresi uzadığı için her şey yolunda gitmiş ve hiçbir aksilik yaşanmadığı için süre kısalmıştır)
Elektrik ve Otomasyon: 1 ay
Test ve devreye alma süreci: 1 ay (sıfır hata ile fırın devreye alınmıştır)
Toplam: 8 ay
Hedefimiz her zaman en sürdürülebilir, en verimli, en masrafsız yolları bulmak olmalı. Yani yalın üretim. (En iyi üretim potansiyelinin meydana getirilmesi, israfın ortadan kaldırılması, maliyet ve işçiliğin minimum düzeye indirilip kar marjının artırılması)
Cavit SOY
