Globalleşmenin en derinden hissedildiği alanlardan biri olan işgücü piyasalarında iş gücü dolaşımının serbestisi ile birlikte işletmeler istihdam edeceği insan kaynağına daha hızlı ve kolay ulaşabilir hale gelmiştir. İşgücü teminindeki kolaylık ve hız bedeni ve fikri sermayesi dışında başka bir unsuru bulunmayan işçileri işletmeler karşısında daha da güçsüz konuma itelemiştir. İşlemelerin karlılık ilkelerini sosyal ve ahlaki ilkelerin önünde tuttuğu günümüz iş dünyasında sermayenin satın alma gücünün sürekli arttığı; buna karşılık işçilerin beşeri sermayelerinin değerinin zaman içerisinde sürekli azaldığı bir sistemi yaşamaktayız. Bu sistemde çalışma yaşamındaki ilişkileri düzenleyen iş hukuku doğası gereği işletmeler karşısında güçsüz konumda bulunan işçileri koruma ilkesini benimseyerek beşeri sermayeyi finansal sermayeye ezdirmemeyi amaçlamaktadır. İş hukuku işletmelere bazı caydırıcı yükümlülükler getirerek iş yaşamında karlılık ve verimliliğin, ahlaki ve insani değerlerin önüne geçmeye çalışmaktadır. Ülkemiz özelinde normlar hiyerarşisi içerisinde 1982 Anayasasının ikinci maddesinde belirtilen sosyal devlet ilkesinin gerekliliği olarak; yasal düzenlemeler yoluyla işçilere iş ve çalışma güvencesi tanımıştır. Hukuksal anlamda iş güvencesinden kasıt; çalışanların işlerinde kendilerini güvende hissetmesi ve işten çıkarılma (atılma) korkusundan arınmış olarak çalışmalarının sağlanmasıdır.
İŞ GÜVENCESİNİN ULUSLARARASI DAYANAĞI: 158 NOLU İLO SÖZLEŞMESİ
Çalışma hayatının güç dengesi sosyal devlet ilkesi gereği devletler tarafından sağlanmaktadır. Devletler uluslararası düzenlemeleri ulusal mevzuatlarına entegre ederek iş güvencesini hukuksal zemine oturtmaktadır. Uluslararası düzenlemeler kapsamda dünya genelinde kabul görmüş Uluslararası Çalışma Örgütü’nün 158 sayılı sözleşmesinde işçi ve işveren ilişkisinin işveren tarafından sonlandırılmasına ilişkin bazı güvencelere yer verilmiştir. Sözleşmenin 4. maddesinde, işçinin kapasitesine veya işin yürütümüne veya işyeri gereklerine dayalı geçerli bir sebep olmadıkça hizmet ilişkisine son verilemeyeceği ifade edilmektedir.
…
Yazar:
Sertaç Sedat KÖKSAL
Denetmen, Sosyal Güvenlik Kurumu
Yukarıda özeti yayınlanan bu yazının tümünü Satınalma Dergisi Ağustos 2014 sayısında bulabilirsiniz.!
Satınalma dergisinin tüm sayılarını Apple Gazetelik (Iphone, Ipad) uygulaması içerisinde bulabilirsiniz!
