İşçinin belirli süreli iş sözleşmesini haklı neden olmaksızın feshi halinde, işveren hangi tazminatları isteyebilir?

Lütfi İnciroğlu
İNCİROĞLU DANIŞMANLIK DENETİM VE EĞİTİM HİZMETLERİ 

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24 ve 25 inci maddelerinde işçi ve işverenin derhal fesih hakları ve fesih sebepleri düzenlenmiştir. Ancak belirli süreli iş sözleşmeleri ile çalışılması durumunda, sözleşme süresinin bitiminden önce işçi veya işveren tarafından haklı olmayan bir nedenle sözleşmenin sona erdirilmesi halinde, kıdem tazminatı hariç talep edilebilecek ek tazminatlar ile oluşacak zararların giderilmesi hususları 4857 sayılı Kanun’da değil, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenmiştir.

Nitekim, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu m.438’de,” İşveren, haklı sebep olmaksızın hizmet sözleşmesini derhâl feshederse işçi, belirsiz süreli sözleşmelerde, fesih bildirim süresine; belirli süreli sözleşmelerde ise, sözleşme süresine uyulmaması durumunda, bu sürelere uyulmuş olsaydı kazanabileceği miktarı, tazminat olarak isteyebilir. Belirli süreli hizmet sözleşmesinde işçinin hizmet sözleşmesinin sona ermesi yüzünden tasarruf ettiği miktar ile başka bir işten elde ettiği veya bilerek elde etmekten kaçındığı gelir, tazminattan indirilir. Hâkim, bütün durum ve koşulları göz önünde tutarak, ayrıca miktarını serbestçe belirleyeceği bir tazminatın işçiye ödenmesine karar verebilir; ancak belirlenecek tazminat miktarı, işçinin altı aylık ücretinden fazla olamaz”.

6098 sayılı Kanun’un m.439’da ise, “İşçi, haklı sebep olmaksızın işe başlamadığı veya aniden işi bıraktığı takdirde işveren, aylık ücretin dörtte birine eşit bir tazminat isteme hakkına sahiptir. İşverenin, ayrıca ek zararlarının giderilmesini isteme hakkı da vardır. İşveren zarara uğramamışsa veya uğradığı zarar işçinin aylık ücretinin dörtte birinden az ise, hâkim tazminatı indirebilir. Tazminat isteme hakkı takas yoluyla sona ermemişse işveren, işçinin işe başlamamasından veya işi bırakmasından başlayarak otuz gün içinde, dava veya takip yoluyla bu hakkını kullanmak zorundadır. Aksi takdirde, tazminat isteme hakkı düşer” denilmektedir.

Öyleyse, belirli süreli iş sözleşmelerinde, sözleşme süresinin bitiminden önce işveren tarafından haklı olmayan bir nedenle sözleşme sona erdirilirse, işçi bir yıldan fazla çalışmışsa hem kıdem tazminatını hem de sözleşmenin feshedildiği tarih ile sözleşmenin sona ereceği tarih arasındaki süre kadar bakiye ücreti talep edebilir. Şayet belirli süreli iş sözleşmesi, sözleşme süresinin bitiminden önce işçi tarafından haklı olmayan bir nedenle sözleşme sona erdirilirse, o zaman işveren, aylık ücretin dörtte birine eşit bir tazminat isteme hakkına sahiptir. Hatta işçinin aniden işi bırakması dolayısıyla işveren başka zararlara da uğramışsa, işverenin ayrıca ek zararlarının giderilmesini isteme hakkı da vardır”. (TBK m.439).