Laboratuvar Hizmet Alım İhalesinde Miadı Azalan Ürünlerin Değişimi?
Mehmet ATASEVER
Simdata Dan. Y.K.B./Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi
İtirazen Şikayet Konusu; İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, İdrar Testleri Teknik Şartnamesi’nin 3.6’ncı maddesinde yer alan “Firma stok durumunu belirleyip ona göre miadı en fazla 1 (bir) ay kalan reaktif ve sarf malzemeleri uzun miadlılarla değiştirecektir.” ifadesinin “Firma stok durumunu belirleyip, stoktaki reaktif ve sarf malzemelerin niteliğini kaybetmesi durumunda bozulan miktar kadar reaktif ve sarf malzemeyi uzun miadlılarla değiştirecektir.” ifadesiyle değiştirilmesi gerektiği, İdrar Teknik Şartnamesi’nin 3.6’ncı maddesinin bu haliyle sağlıklı teklif oluşturulmasına engeller nitelikte olduğu, son dönemde yayımlanan Kamu İhale Kurulu kararlarında da belirtildiği üzere yüklenicilerin bir kiti dokümana uygun bir şekilde teslim etmesine rağmen idarenin herhangi bir sebeple söz konusu kit veya malzemeyi miat süresi içerisinde kullanmamasından dolayı şartsız ve koşulsuz olarak yükleniciden yenisi ile değiştirmesini talep etmesinin teklif aşamasında sağlıklı teklif oluşturması hususunda engel teşkil edeceği gibi bununla birlikte yükleniciden kaynaklanmayan yanlış stok yönetimi gibi uygulamalar nedeniyle sözleşmenin ifasında yükleniciye kontrolü altında olmayan nedenlerle ekstra maliyet ve sorumluluklar yüklenmiş olacağı, İdrar Teknik Şartnamesi’nin 3.6’ncı maddesinin bu haliyle sağlıklı teklif vermeye engel teşkil ettiği, ihalenin 1’inci kısmının iptaline karar verilmesi gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
04.09.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1071 sayılı Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel İlkeler” başlıklı 5’inci maddesinde “İdareler, bu Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludur…” hükmü,
Anılan Kanun’un “Şartnameler” başlıklı 12’nci maddesinde “İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin her türlü özelliğini belirten idari ve teknik şartnamelerin idarelerce hazırlanması esastır. Ancak, mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin özelliği nedeniyle idarelerce hazırlanmasının mümkün olmadığının ihale yetkilisi tarafından onaylanması kaydıyla, teknik şartnameler bu Kanun hükümlerine göre hazırlattırılabilir. İhale konusu mal veya hizmet alımları ile yapım işlerinin teknik kriterlerine ihale dokümanının bir parçası olan teknik şartnamelerde yer verilir. Belirlenecek teknik kriterler, verimliliği ve fonksiyonelliği sağlamaya yönelik olacak, rekabeti engelleyici hususlar içermeyecek ve bütün istekliler için fırsat eşitliği sağlayacaktır…” hükmü yer almaktadır.
Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Kit alımı ile birlikte kit karşılığı geçici olarak cihaz temini ihaleleri” başlıklı 60’ıncı maddesinde “60.1. Kit alımı ile birlikte kit karşılığı geçici olarak cihaz temini ihalesi kitlerin teslim programına uygun olarak idareye teslim edilmesi ile bu kitlerin tahlil edildiği cihazların sözleşmede belirtilen süre boyunca idarenin laboratuvarında kurulu bulundurulması ve yüklenicinin sözleşmede öngörülen diğer yükümlülükleri yerine getirmesi olarak tanımlanabilir. … 60.3. … İdarelerce ihale dokümanında toplam test sayısının yanı sıra her bir kitin test sayısının gösterilmesi, kitlerin test sayısı belirlenirken 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 24 üncü maddesinin göz önünde bulundurulması gerekmektedir.” açıklaması yer almaktadır.
İhalenin birinci kısmı olan İdrar Testleri Teknik Şartnamesi’nin 3.6’ncı maddesinde “Yüklenici firma/firmalar, en az 1 (bir) aylık reaktif ve sarf malzeme ihtiyacını laboratuvarda bulunduracak, her ayın ilk haftasında stokların miadını ve miktarını kontrol edecek, stok durumunu belirten bir raporunu her ay laboratuvar sorumlu hekimine sunacaktır. Firma stok durumunu belirleyip ona göre miadı en fazla 1 (bir) ay kalan reaktif ve sarf malzemeleri uzun miadlılarla değiştirecektir. Miadı geçmiş kit ve malzeme kesinlikle kullanılmayacaktır. 1 aylık stok miktarı aylık hak edişlere göre hesaplanacaktır. Stok durumu 1 ayın altına düştüğünde firmaya uyarı gönderilecektir. Uyarıya rağmen 1 hafta içinde stok durumunda düzelme yönünde bir değişiklik olmazsa idari şartnamede belirtilen cezai işlemler uygulanacaktır. Kitler, sarf malzemeler, kalibratör ve kontrol materyallerinin stokta bitmesi durumunda ilgili uzman tarafından durum tespit tutanağı tutulup işleme konulması halinde idari şartnamede belirtilen cezai işlemler uygulanacaktır.” düzenlemesi yer almaktadır.
Kit karşılığı geçici cihaz temini ihaleleri, kitlerin teslim programına uygun olarak idareye teslim edilmesi ile bu kitlerin tahlil edildiği cihazların sözleşmede belirtilen süre boyunca idarenin laboratuvarında kurulu bulundurulması ve yüklenicinin sözleşmede öngörülen diğer yükümlülükleri yerine getirmesi olarak tanımlanabilmektedir.
Yukarıda aktarılan Teknik Şartname düzenlemesinde yüklenicinin stok durumunu belirleyip ona göre miadı en fazla 1 (bir) ay kalan reaktif ve sarf malzemeleri uzun miadlılarla değiştireceğinin belirtildiği görülmüştür. Yapılan incelemede, ihale kapsamında alınacak toplam kit çeşidine ve sayısına yer verildiği, teslim edilmesi istenilen kit miktarının idare tarafından belirleneceği, diğer bir ifade ile idare tarafından yükleniciden istenildiği zaman istenildiği kadar kit talep edilebileceği, kullanım hızlarına göre zamanında tüketilmeyen kitlerin öncesinden haber verilerek yükleniciden yenileri ile değiştirtilmesinin istenilmesine yönelik düzenlemenin istekliler açısından belirsizliğe yol açacağı kanaatine varılmıştır. Ayrıca yüklenicinin sorumluluğunda olmayan kitlerin kullanılması ile ilgili stok yönetimi gibi uygulamalar nedeniyle sözleşmenin ifasında yükleniciye ek sorumluluklar yüklenmemesi gerektiği, aksi durumun istekliler tarafından teklif edilen kit miktarından daha fazla kitin kendisinden kaynaklanmayan nedenlerle idareye teslim edilmesi sonucunu doğurabileceği, söz konusu düzenlemenin yüklenici aleyhine yorumlanabileceği, belirsiz ve sınırsız olduğu anlaşılmıştır. Dolayısıyla başvuru sahibinin iddialarının yerinde olduğu sonucuna varılmıştır.
Sonuç olarak, yukarıda mevzuata aykırılıkları belirtilen işlemlerin düzeltici işlemle giderilemeyecek nitelikte işlemler olduğu tespit edildiğinden, ihalenin iptali gerekmektedir.
Mehmet ATASEVER
Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı
Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi
Mehmetatasever.org
