Strateji Nedir; sözlük, kelime anlamıyla stratejiyi sistematik ve dikkatle hazırlanmış bir eylem planı olarak tanımlar. Bu tanımda bulunan anahtar kelimeler sistematik, plan ve eylemdir. Bu nedenle, strateji sistematik bir plan olarak tasarlanabilir. Bu stratejik kurgu planlanmış olup kazara ortaya çıkan bir şey değildir. Ayrıca, eylemimizi gerçekleştirmek için bazı adımlar atılması da gerekmektedir. Birçok kuruluş stratejilerini, bir “Stratejik Plan” adlandırır. Bir stratejik plan, bir organizasyonun, misyonunu, bütçe yapısını, kuruluş önceliklerini ve hedeflerini sırlamak için kullanmış olduğu bir dokümandır.

Bir organizasyon için misyonu tanımlamak kolay mıdır? Bunu yazıyı okurken, sizin organizasyonunuzun ne yapıyor olması gerektiğini bir düşünün, bu amaç size neyi ifade ediyor? Sürprizler var mı? Tedarikçilerinizin misyon tanımlarını okuduğunuzda, onların ne yaptıkları anlama konusunda herhangi bir fikir elde edebiliyor musunuz?

Tedarikçileriniz açısından sözleşmeleriniz ve satın alma siparişleriniz ve  yapmış olduğunuz ihale uygulamaları hakkında biraz düşünün. Sizin görev tanımınızda yer alan tedarik stratejileriniz müşterinizin görev tanımını karşılamakta mıdır? Farklı bir tür tedarik stratejilerinin tanımlanması durumunda müşterinizin misyonu ile sizin misyonunuz arasında daha iyi bir uyum yakalanabileceğini hiç düşündümüz mü?

Bu tür iyileştirmelerin misyonunuzu desteklediğinden emin olmak için bu soruları sürekli olarak kendinize sormanız gerekir. Eğer önceden tanımlı tedarik stratejilerinin misyonunuza destek olup olmadığı konusunda bir kuşkunuz varsa, o zaman o soruyu müşterinize sorun, satınalma personelinize sorun, diğer departman çalışanlarına sorun. Umarım, bu egzersiz genel olarak, satın alma stratejinizin misyonunuzu nasıl desteklediğini görmenize yardımcı olacaktır.

Şimdi biraz daha derine inelim. Acaba faaliyet alanlarınız misyonuzu destekliyor mu? Kendi iş tanımızı düşünün. Faaliyet alanlarınız içinde tedarik misyonunuzu destekleyecek eylemleri tanımlarken aynı zamanda gerçekten ne yaptığınızı açıklayın. Sektördeki konumunuza dayalı mevcut iş tanımınız ne olursa olsun, kendi kişisel misyon destek stratejinizi geliştirerek misyon tanımınıza daha iyi bir anlam kazandırabilirsiniz.

Bu yöntem mutlak gereklilik değildir, ama buradan yola çıkarak siz kendi kişisel misyon tanımınızı geliştirmek isteyebilirsiniz. Bu durumda sektördeki var olma nedeninizi ve gerçekleştirmek istediğiniz düşüncelerinizi, tane tane ve açık seçik ortaya koymak ve bunu yazılı olarak yapmak, müşterilerinizin ve rakiplerinizin sizi tanıması ve anlaması açısından kendinizi en iyi şekilde yansıtmanıza fırsat sunacaktır. Bu şekilde tanımlanmış bir misyon mutlak surette gelecekte öngördüğünüz faaliyet planlarınızı hayata geçirmekte size çeşitli imkanlar sağlayacaktır.

Bu tür bir yaklaşımla tanımlanmış stratejiler “Misyon Destekli Strateji” olarak ifade edilmektedir.

HEDEFİ 

• Kararlar ve eylemler için bir çerçeve plan oluşturmaktır.
• Misyonu gerçekleştirmek için gereken adımları tanımlamaktır.
• Daha ayrıntılı planlama için bir temel oluşturmaktır.
• Başkalarına planı açıklamada kolaylık sağlamaktır.
• Planlanan hedefleri gerçekleştirmeyi mümkün kılmaktır.

STRATEJİNİN UNSURLARI

Planlama Faktörleri;

• Misyonuzu Belirleyin -Misyonun  organizasyonun amacına uygun olarak tanımlanması.
• Hedeflerinizi Tanımlayın – Misyonunuzu gerçekleştirmede nasıl katkıda bulunabilirler?
• EylemleriTanımlayın – Hedeflere ulaşmakiçin yapılmasıgerekenler nelerdir?
• Standartlarınızı Belirleyin – İlerlemeyi ölçmek için kullanılacak araçları tespit edin.

Geliştirme Faktörleri;

Akılda tutulması gereken şeyler:

• Stratejiyi geliştirmede, bir SWOT Analizi gerçekleştirmek gerekir. SWOT Analizi; “Güçlü Yanlar, Zayıf Yanlar, Fırsatlar ve Tehditler” olarak tanımlanmış iş/durum analiz faktörleridir.  SWOT Analizi içinde yer alan bu faktörler, bir stratejik plan dahilinde gerçekleştirilmesi öngörülen faaliyetlerin gelişimine ve gerçekleştirilmesine etki edebilirler.Örneğin; “Zayıflık” belirli bir alanda bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor ise bu durumda stratejik hedeflerimize ulaşmak için bu zaafiyetin nasıl telafi edilmesi gerektiği ele alınmalıdır. “Fırsat” ise belirli alanlarda var olan bu eksik bilginin geliştirilmesini hedefleyen bir Sürekli Öğrenme programı olabilir. 
  • Stratejik planlama, organızasyonun var olma nedeni ve gelecek öngörüleri üzerine pek çok düşünmeyi gerektirir. Bu kurgunun tasarlanması ve bir anlam bütünlüğü içerisinde ortaya konulması günler ve belki de haftalar alabilir.

   

  • Bu yargılardan yola çıkarak şunu söyleyebiliriz ki, En Stratejik Planlar dinamiktir. Yukarıda verilen analiz faktörlerinde yaşanan değişiklikler planın kurgusundaki temel yapıyı bozabilir. Stratejik planlar yazılıp ve bir çekmeceye atılıp unutulmaması, şartlardaki değişikliklere bağlı olarak güncelleştirilmesi gerekmektedir.

Sonuç olarak bir organizasyonun misyonu bu temeller üzerine oturtması var oluş nedenini ve vizyonunda yer alan hedeflerini buna göre şekillendirmesi onu stratejik hedeflerine ulaşmasını mümkün kılacaktır. Ortaya konulan bu plan ve hedefler belirli zaman dilimleri içerisinde hedeflerin gerçekleştirilmesi ve şartların değişmesine bağlı olarak geliştirilmeli, gelinen noktada öngörülen yeni plan ve hedeflere uygun olarak güncellenmelidir.

“Belirli bir hedefe doğru yönlendirilmiş olan ve bilinçli irade tarafından kontrol edilen düşünceler, çözüm bekleyen bir problemin varlığıyla harekete geçerler.” (R. W. Jepson)

Bu makale, NATO Tedarik Stratejilerine dayalı yaklaşımlar esas alınarak hazırlanmıştır.

• Bi-Strategic Command Procurement Directive (AD) 60-70, 22 Aralık 2004

RIDVAN CÖMERT

BU MAKALE SATINALMA DERGİSİ MAYIS 2014 SAYISINDA YAYINLANMIŞTIR. KAYNAK GÖSTERİLEREK DAHİ İZİNSİZ KULLANIMI YASAKTIR.