Lider Yönetici tanımını biliyorsunuz, pek çok kitap, eğitim, kurumsal çalışmalar yapılıyor yöneticiler için. Ama yöneticilikte lider olmak bile yetmiyor artık. Son birkaç yıldır sıkça duymaya başladığımız başka bir kelime var: Agile! Tükçe’ye çeviklik, çabukluk olarak çevrilmiş. Bu kavramın ortaya çıkış hikayesine baktığımızda yöneticilikle hiç alakasının olmadığını görebilirsiniz. Peki nasıl ortaya çıkmış Agile? 17 yazılım geliştirici 2001’de biraraya gelmiş ve 4 temel değere dayalı 12 temel prensipli Agile Manifestosunu oluşturmuşlar. Amaç en hızlı ve uygun çözümü müşteriye sunmak olan bu kavramın 4 maddesine göre; bireyler süreçlerden, çalışanlar dökümantasyondan, müşteri ile uyum ve işbirliği anlaşma görüşmesinden, değişikliklere esnek olarak yanıt vermek ise körü körüne katı bir şekilde planlanmış adımları takip etmekten daha önemli! Yazılım sektörüne optimum çözüm sağlamak üzere oluşturulan bu kavramın temel prensiplerini uzun uzadıya anlatmaya şu an gerek yok. Gelin biz her bir prensibin içindeki anahtar kelimeleri bulalım ve günümüzün yönetim anlayışıyla birlikte değerlendirelim:

1. Müşteri memnuniyeti (Scrum yöntemine göre : Ekip günlük olarak en fazla 15 dakika süren ve ayakta yapılan Standup adı verilen toplantılar ile bir araya gelerek günlük iş planlarını, müşteriyle olan sürecin gelişimini tartışır.)
2. Her aşamada değişiklik yapmayı sağlamak
3. Sprint süreçler (biten işin teslim edilip tüm işin diğer aşamasına geçmek, 2-3 hafta gibi bir süreye sahip)
4. Müşteriyi ekibin değerli bir parçası gibi görmek ve işbirliği içinde olmak
5. İşin içinde yer alan her bireyin öz motivasyonunun yüksek olması ve güvene dayalı iş yükünün ekip üyelerine hissettirilmesi.
6. Etkin iletişim için öncelikle yüzyüze iletişim kurmalarının sağlanması
7. İşin ölçütü işe yarar sonuçlara sahip olmasıdır.
8. Sabit çalışma tempolu ve görev dağılımında eşitlik
9. En iyi araçları, yöntemleri ve alanından en iyi bireylerle çalışmak
10. Göz boyamak yerine sadelikle ana ihtiyacın karşılanması öncelikli
11. Kendi kendilerine organize olarak uyumlu çalışabilen, öğrenmeye açık, görev paylaşımını yapabilme yetkinliğine sahip bireylerden oluşan takımlar
12. Retrospective toplantılar (Sürekli olarak değerlendirme ve daha verimli olmak için neler yapılabilir sorgusunun yapılması)

Tüm bunlardan yola çıkarsak yönetimde Agile sisteminin kurulmasında, pratiğe uygulanabilmesinde ve yönetilebilmesindeki anahtarın efektif iletişim yönetimi ve doğru iş planlamasının yapılması olduğunu söyleyebiliriz. Bu hiç kolay olmasa da sağlanması durumunda zaman, kapsam, maliyet açısından oldukça önemli performans artışları ve ilerlemeler sağlanabilir. Peki bu sistemin içinde en baş role kimler sahip? Elbette yöneticiler! (Çalışanlarda elbet bu sistemde en az yöneticiler kadar başroldeler ama bunu başka bir yazıda konuşuruz).

Bunun için yöneticilik kavramının yaşadığımız dünyadaki anlamına bir göz atmak iyi olabilir. Hadi o zaman birlikte geçmişten günümüde yöneticilik kavramına birlikte bakalım:

Geleneksel yöneticiyi belirli bir amaca yönelmiş bir insan grubunu belirli bir otorite ve yönetim altında düzenlenmiş işbirliği içinde yöneten kişi olarak tanımlayabiliriz. Bu anlayışta yetki tümüyle üst yöneticide ve yetki delegasyon yoluyla astlara devrediliyor. Bu sırada sürekli aynı işleri yapmanın getirdiği tatminsizlik ve yabancılaşma duygusu içindeki astlara sorumluluğun devredilememesi ciddi bir sorun olabiliyor. Ayrıca merkezcil karar alma çalışanların çalışma isteğini ve kendini kanıtlama duygusunu olumsuz yönde de etkileyebilmekte. Çalışanlar arasında oluşabilen güven duygusundaki tedirginlik nedeniyle de huzursuz ve pasif bir direnmenin olduğu bir ortam bu tarz bir yönetimde en sık karşılaşılan durum olarak karşımıza çıkıyor.

Oysa ki her günü ayrı risk dolu günümüz iş dünyasında başarılı ve sürekli gelişen bir şirket yöneticisi olabilmek aşağıdaki üç önemli özellikle mümkün (hem de yüksek olasılıkla):

1. Köklü değişiklikleri, dönüşümleri gerçekleştiren ve çalışanlarına ilham veren LİDER
2. Özgün sorunları yaratıcı ve analitik yöntemlerle çözen ve kararlar alan YÖNETİCİ
3. Sorun oluşmadan usta iletişim sanatçısı olarak çalışanlarını olumlu yönde etkileyen, stratejik karar verebilme becerilerine sahip, takım ruhu oluşturan AGİLE KOÇ

Bu üç önemli yetkinliği birarada taşıyabilen yöneticilerle yönetilen şirketlerin başarısızlığa uğraması çok küçük bir olasılık! Hem araştırmalar hem de yaptığım kurumsal çalışmalara dayanarak söylemeliyim ki: İnanın böyle!

O halde şöyle söyleyebilir miyiz? Günümüz iş dünyasında Agile Lider Yöneticiliği; kurumunu ayakta tutacak kararlar alabilen yani hızla değişen dünyadaki gelişmelere ayak uydurarak kurumun geleceğini kurgulayan kişi olarak yapabiliriz. Bunun için Agile Lider Koçluk yetkinliklerine sahip bir yönetici kurum çalışanlarını kurumun hedefleri etrafında toplayabilen, bu hedefler için onları etkileme, harekete geçirme yetenek, yetkinlik ve bilgilerine sahip olan güçlü bir yönetici!

Başka bir deyişle yöneticilik özelliklerini liderlik ve agile koçluk becerileri ile bütünleştirmiş yönetici; yöneticilik özellikleriyle beraber liderlik ve koçluk yetkinliklerinin farkında ve tüm bunları sürdürülebilir ölçekte uygulayabilen bir tasarım sanatçısı!

Peki bu tasarım sanatçısı nasıl biri? Hangi yetenek, beceri ve özelliklere sahip?

Agile Lider Yönetici kişisel imajını, karizmasını ve duruşunu geliştirmiş bir yönetici. Kendini iyi tanıyor. Çalışanların bireysel tarzlarını ve beklentilerini anlıyor ve yönetiyor. Hayatının her alanında tutum ve davranışlarını geliştirmiş. Çalışanlarıyla kazanan ilişkiler kurabiliyor. Sürekli öğrenen bir kurum yapısı ve kültürü oluşturabiliyor. Yeni ve ileriye dönük uygulanabilir iş fikirleri üretiyor. İş ve diğer boyutlardaki hayatını dengeliyor. Esnek ve sabırlı. Meta boyutta olayları değerlendirme ve eylem adımı atma beceri ve yetkinliklerine de sahip. Zamanını etkili ve verimli kullanıyor. Stresi performans artımı için olumlu bir faktöre dönüştürebilme becerisine sahip. Agile Lider yetkinlikli bir yönetici olarak vizyoner ve dönüşümü destekleyen bir kurum oluşturuyor.

Süper değil mi?Süper olmasına süperde kilit soru şu: ”Tüm bunları nasıl yapar?”

Büyük bir soru bu! Cevabı araştırmalarla verelim isterseniz. Sürekli gelişen lider ve girişimci bir yöneticinin ekibinin ve şirketinin günümüz iş dünyasında hep bir adım ileride olacağını tahmin etmek hiç te zor değil! Bunu çok iyi biliyoruz ve hem fikiriz değil mi? Peki, dünyada bu amaçla en çok hangi sistem kullanılıyor? Cevap: Koçluk sistemi iledir! Dünya hem yöneticilere hem de çalışanlarına yönelik Koçluk felsefesine dayalı eğitim ve çalışmalar için büyük bütçeler ayırıyor. Pfizer, Unilever, American Express, Philips gibi şirketlerin yönetici koçluğu hizmeti için yılda 150,000-1,000,000 US$’ lara kadar geniş bütçeler ayırdıklarını biliyor musunuz?

Bir Türk olarak hemen aklınıza şu gelmiş olabilir? “İyi de, bu kadar yatırımın karşılığını alabilecek miyim? Çok büyük paralar bunlar. Ne gerek var!” O zaman sorumuz şu: “Bu kadar yüksek yatırıma göre acaba koçluk gerçekten işe yarıyor mu?” Bu soruyu cevaplamak için pek çok araştırma yapılmakta olduğunu bilin. Bunlardan bir tanesi de Manchester Inc. tarafından yapılan bir araştırma. Bu araştırmanın sonuçları; koçluğun fazlasıyla işe yaradığını göstermiş. Bu araştırmaya göre koçluk programlarına/sistemine yapılan yatırımın geri dönüşü (ROI- Return on Investment) yapılan ilk harcamanın 5.7 katı olarak bulunmuş. Aynı araştırmaya göre, bu hizmeti alan yöneticilerde de kriz yönetimi motivasyon, konsantrasyon, vizyoner duruş, süreç yönetiminde başarı gibi bireysel ve kurumsal pek çok kilit noktada çok olumlu gelişmelerin gerçekleştiği görülmüş. Bu çalışmaya göre yöneticilerin;

• % 77’sinde astlarıyla olan ilişkilerde iyileşme
• % 61’inde iş tatmininde artış
• % 67’sinde takım çalışmasında artış kaydedilmiş

Dünya böyle ama peki ülke olarak biz bu değerli sistemi kullanıyor muyuz? Bunun cevabını bir hikaye ile vermek istiyorum:
Gölde balık tutan genç bir adamın oltasına her zamankinden farklı türde bir balık takılmış. İnanamayacaksınız ama bu balık konuşuyormuş. Genç adam şaşkınlık içinde balığa bakarken balık: “Eğer yaşamama izin verirsen, tekrar göle dönmemi sağlarsan üç dileğini yerine getireceğim.” Şakınlığını üzerinden atamayan genç adam “Sadece üç dilek mi?” diye sormuş. “Olmaz, sen benim beş dileğimi gerçekleştir, ben de seni göle geri atayım.” Balık sadece üç dileğini gerçekleştirebileceğini yinelemiş. Genç adam ısrar etmiş ve pazarlığa başlamış: “Madem ki beş dileğimi gerçekleştiremiyorsun o zaman dört dilek olsun” demiş. Balık üç dilekten daha fazlasını gerçekleştiremeyeceğini söylemiş. ama genç adam ısrar ediyormuş. Sonunda “tamam, sen kazandın” demiş balığa. Fakat balıktan maalesef cevap alamamış.
Son olarak yeni yılda hepinizin hayatında Agile Koçluk yetkinliklerine sahip olmanızı diliyorum! Çünkü gelecek önce kendini ve sonra iş-hayat ilişkilerini yönetenlerin!