Sağlık işletmelerinde Recycle ,Reduce ve Reuse Prensiplerinin Uygulanması

Kadir HANÇER

İlgili prensipler çevresel sürdürülebilirliği artırmak, maliyetleri düşürmek ve kaynakların verimli kullanımını sağlamak açısından önemli rol oynar. Bu prensipler, özellikle tıbbi malzemeler ve atık yönetimi bağlamında, sağlık sektöründeki operasyonel verimliliği artırmaya ve çevreye olan olumsuz etkileri en aza indirmeye yardımcı olabilir.

Aşağıda her bir prensibin sağlık işletmelerindeki önemini ve uygulanabilirliğini detaylı olarak inceleyelim:

1. Recycle (Geri Dönüşüm)

Geri dönüşüm, tıbbi atıkların ve malzemelerin çevreye zarar vermeden tekrar kullanılabilir hale getirilmesini ifade eder. Sağlık sektöründe, bu genellikle plastik malzemeler, cam şişeler, kâğıtlar, metaller ve elektronik atıklar gibi ürünlerin geri dönüştürülmesi anlamına gelir.

Sağlık Sektöründe Geri Dönüşümün Önemi:

• Çevresel Etkiyi Azaltma

Sağlık işletmeleri, kullanılan tıbbi malzemelerin büyük bir kısmını, özellikle tek kullanımlık olanları geri dönüştürerek çevreyi koruyabilir. Özellikle plastik ve kağıt gibi materyallerin geri dönüşümü, atık miktarını ciddi şekilde azaltır.

• Atık Yönetimi ve Maliyetler

Tıbbi atıkların doğru şekilde ayrıştırılması ve geri dönüştürülmesi, sağlık işletmelerinin atık bertaraf maliyetlerini düşürür. Ayrıca, geri dönüştürülebilir malzemelerin yeniden kullanılması, hammaddelere olan talebi azaltarak tedarik zincirini iyileştirebilir.

• Hastane Atıklarının Yönetimi

Sağlık işletmeleri, özellikle hastaneler, enfekte olmayan atıkları geri dönüştürmek için özel protokoller geliştirebilir. Örneğin, temiz kağıtlar, kartonlar ve bazı plastikler geri dönüştürülebilir.

Uygulama Önerileri:

Tıbbi atıklar ile geri dönüşüm malzemelerinin ayrı olarak toplanması, her iki tür atığın da doğru şekilde işlenmesini sağlar. Sağlık çalışanlarına geri dönüşümün önemi anlatılmalı ve çevre dostu uygulamalara teşvik edilmelidir.

2. Reduce (Azaltma)

Sağlık işletmelerinde kaynak tüketimini ve atık üretimini en aza indirmek anlamına gelir. Bu prensip, özellikle malzeme kullanımını minimize etmek ve atıkları daha verimli şekilde yönetmek için önemlidir.

Sağlık Sektöründe Azaltmanın Önemi:

• Kaynak Verimliliği

Sağlık kuruluşları, malzeme kullanımını optimize ederek gereksiz tüketimi azaltabilir. Örneğin, daha az ilaç, tıbbi cihaz ve sarf malzemesi kullanarak hem çevresel hem de finansal sürdürülebilirliği artırabilirler.

• Enerji Tüketimi

Hastaneler ve sağlık kuruluşlarında enerji verimliliği sağlanarak enerji tüketimi azaltılabilir. Bu, hem maliyetleri düşürür hem de çevreye olan olumsuz etkileri minimize eder.

• Çevresel Ayak İzi

Azaltma stratejileri, sağlık işletmelerinin çevresel ayak izlerini küçültmelerine yardımcı olur. Atıkların, plastiklerin ve kimyasal maddelerin azaltılması, çevresel etkilerin azaltılmasına katkı sağlar.

Uygulama Önerileri:

Kağıt kullanımını azaltmak için dijital sağlık kayıtları ve e-reçeteler kullanılabilir. Bu, hem kağıt tüketimini azaltır hem de iş süreçlerini hızlandırır. Hastaneler ve klinikler, gereksiz tıbbi malzeme kullanımını sınırlayarak atık üretimini azaltabilirler. Örneğin, tıbbi cihazların yeniden sterilize edilmesi ya da daha dayanıklı malzemelerin kullanılması.

3. Reuse (Yeniden Kullanım)

Tıbbi malzemelerin, ekipmanların ve cihazların tekrar kullanılması anlamına gelir. Bu prensip, çevreye zarar vermeden malzeme ve cihazların ekonomik ve verimli bir şekilde kullanılmasını sağlar.

Sağlık Sektöründe Yeniden Kullanımın Önemi

• Maliyet Tasarrufu

Yeniden kullanılabilir tıbbi malzemelerin kullanımı, sağlık kurumlarının maliyetlerini ciddi şekilde azaltabilir. Özellikle, cerrahi aletler, tıbbi cihazlar ve tek kullanımlık malzemelerin sterilizasyon yoluyla yeniden kullanılması, satın alma maliyetlerini düşürür.

• Çevre Dostu Uygulamalar

Yeniden kullanım, sağlık işletmelerinin atık üretimini azaltmalarına yardımcı olur ve çevresel etkileri minimize eder. Birçok tıbbi ürün, uygun sterilizasyon yöntemleri ile tekrar kullanılabilir.

• Kaynakların Verimli Kullanımı

Yeniden kullanılabilir malzemelerin tercih edilmesi, sağlık kuruluşlarının doğal kaynakları daha verimli kullanmalarını sağlar. Bu, sadece çevresel etkiyi azaltmakla kalmaz, aynı zamanda sürekliliği sağlamak için de önemlidir.

Uygulama Önerileri:

Tek kullanımlık malzemeler yerine yeniden kullanılabilir tıbbi cihazlar tercih edilebilir. Bu cihazlar, sterilizasyon ve dezenfeksiyon işlemleri ile yeniden kullanılabilir. Sağlık çalışanlarına, yeniden kullanılabilir malzemelerin doğru şekilde nasıl sterilize edileceği ve yeniden kullanılabilir malzemelerin doğru şekilde kullanılması hakkında eğitim verilmelidir.

Uygulama Örnekleri ve Stratejiler

• Cerrahi Aletlerin Yeniden Kullanımı

Cerrahi aletler, doğru sterilizasyon süreçleri ile yeniden kullanılabilir. Bu, özellikle pahalı tıbbi cihazlar ve ekipmanlar için maliyetleri düşürür ve atık miktarını azaltır.

• Dijital Sağlık Kayıtları

Kağıt yerine dijital sağlık kayıtları kullanarak, hem kağıt tüketimini azaltabilir hem de veri güvenliğini artırabilirsiniz.

• Geri Dönüşümlü Malzemeler

Hastaneler, plastik şişeler ve cam şişeler gibi malzemeleri geri dönüştürerek çevreye olan etkisini azaltabilir.

• Atık Ayrıştırma Sistemleri

Sağlık işletmeleri, tehlikeli ve tehlikesiz atıkları ayrı ayrı toplayarak, geri dönüşüm ve yeniden kullanım süreçlerini daha verimli hale getirebilir.

Sonuç olarak sağlık işletmelerinde Recycle, Reduce ve Reuse prensiplerinin uygulanması, sadece çevresel sürdürülebilirlik açısından değil, aynı zamanda maliyet yönetimi, verimlilik ve hastaların güvenliği açısından da büyük önem taşır. Bu prensipler sayesinde sağlık kurumları, kaynakları daha verimli kullanabilir, atıklarını azaltabilir ve çevreye duyarlı uygulamalarla daha sürdürülebilir bir sağlık hizmeti sunabilir.

Kadir HANÇER