Sağlık Sektöründe Lojistik Çalışanların Know-How Birikiminin İşletmeye Katkıları
Kadir HANÇER
Sağlık sektörü, insan hayatına doğrudan etki eden hizmetleriyle operasyonel açıdan en karmaşık ve en kritik sektörlerden biridir. Bu karmaşıklığın merkezinde yer alan lojistik süreçler; tıbbi cihazlardan sarf malzemelerine, ilaçlardan steril ürünlere kadar çok sayıda öğeyi zamanında, doğru yerde ve doğru koşullarda sağlayarak sağlık hizmetinin sürdürülebilirliğini destekler. Ancak bu sistemin başarısı, sadece teknolojik altyapı ya da kaynak büyüklüğü ile değil; en temelde lojistik personelinin bilgi ve deneyim (know-how) birikimi ile doğrudan ilişkilidir.
Lojistikte Know-How Kavramı
“Know-how”, bir alandaki uygulamalı bilgi, teknik beceri, operasyonel deneyim ve problem çözme yeteneğini ifade eder. Sağlık lojistiğinde bu kavram; malzeme ihtiyaç tahmini, kritik stok yönetimi, tedarikçi ilişkileri, atık kontrolü, sterilizasyon zinciri yönetimi, kriz yönetimi gibi çok sayıda uzmanlık alanını kapsar. Bu bilgi birikimi yalnızca operasyonel verimliliği değil, aynı zamanda hizmet kalitesini, hasta memnuniyetini ve finansal sürdürülebilirliği de doğrudan etkiler.
Lojistik Çalışanlarının Bilgi ve Tecrübesinin Operasyonel Katkıları
- Tedarik Zinciri Verimliliği
Tecrübeli çalışanlar, kurumun ihtiyaç duyduğu ürünleri tedarik sürecinde daha hızlı, ekonomik ve doğru şekilde temin edebilir. Kritik ürünlerde oluşabilecek gecikmeleri önceden öngörebilir, alternatif kaynak geliştirme becerisi gösterirler. Bu durum tedarik zinciri sürekliliğini sağlar, hizmet kesintilerinin önüne geçer.
- Doğru Stok Yönetimi
Fazla stok maliyet yaratırken, az stok hizmet aksaklığına neden olur. Deneyimli personel, optimum stok seviyesini doğru şekilde belirleyebilir. “Minimum-maksimum” ve “güvenlik stoku” uygulamalarını yerinde ve zamanında yöneterek, nakit akışına ve sermaye kullanımına katkı sağlar.
- Atık ve Zayiat Kontrolü
Raf ömrü yaklaşan ürünlerin zamanında kullanılması, bozulmaların önlenmesi ve gereksiz siparişlerin azaltılması gibi konularda bilgi sahibi personel; işletmenin direkt maliyetlerini düşürür. Özellikle soğuk zincire tabi ürünlerde, hatasız yönetim çok yüksek maliyet tasarrufları doğurur.
- Entegre Teknoloji Kullanımı
ERP, WMS gibi stok ve envanter yönetimi yazılımlarının etkin kullanımı için bilgiye dayalı iş gücüne ihtiyaç vardır. Lojistik çalışanlarının sistemsel okuryazarlığı, otomasyon ve izlenebilirlik süreçlerini iyileştirerek hataları azaltır.
- Ciroya Yansıyan Katkılar
Lojistik biriminde deneyimli ve yetkin çalışanların varlığı, doğrudan ya da dolaylı şekilde işletme cirosuna katkıda bulunur.
- Maliyet Tasarrufu Kar Marjı Artışı
- Gereksiz stok maliyetlerinin önlenmesi
- Doğru alımlarla fiyat avantajı sağlanması
- Atık ve firelerin azaltılması
- Geri çağrılma riskinin önlenmesi
Bu maliyet kazançları, sabit gelirli sağlık işletmelerinde net kara doğrudan katkı sağlar.
- Hizmet Sürekliliği Gelir Kaybının Önlenmesi
Ameliyat, tedavi veya test için gerekli malzemenin bulunamaması halinde hasta kayıpları yaşanabilir. Lojistik aksama, randevu iptali, hasta sevki ve prestij kaybına neden olabilir. Deneyimli personel, bu süreçlerin kesintisiz işlemesini sağlayarak gelir kaybını önler.
- Hasta Memnuniyeti Tekrar Tercih ve Tavsiye
Malzeme temin süreleri hızlı olan, steril koşulları sağlanan ve hizmeti kesintisiz olan sağlık işletmeleri; daha yüksek hasta memnuniyetine ulaşır. Bu da hastanın tekrar aynı kurumu tercih etmesine, çevresine önermesine ve hasta sayısının artmasına neden olur.
- Acil ve Kriz Durumlarında Esneklik Kurumsal Dayanıklılık
Pandemi, doğal afet, siyasi kriz gibi olağan dışı durumlarda lojistik bilgi ve tecrübeye sahip personelin hızlı karar alması ve alternatif üretmesi hayati önem taşır. Böyle dönemlerde hizmeti aksatmayan kurumlar hem itibar hem de ciro açısından avantaj sağlar.
- İnsan Sermayesinin Kurum İçi Değeri
Kurumlar, lojistik bilgi ve tecrübeyi maddi olmayan bir sermaye olarak görmeli, bu birikimi eğitim, rotasyon, liderlik geliştirme ve iç mentorluk ile kurumsallaştırmalıdır. Tecrübeli personelin kurumda tutulması için motivasyon, takdir, kariyer yolu gibi unsurlar güçlendirilmelidir.
Sonuç olarak sağlık kurumlarında lojistik personelinin sahip olduğu bilgi, deneyim ve uygulama becerisi; sadece operasyonel değil, finansal ve stratejik bir değerdir. Bu bilgi birikimi sayesinde kurumlar daha verimli, daha az maliyetli ve daha sürdürülebilir hale gelir. Tecrübeli bir lojistik kadrosu; hizmet sürekliliğini sağlar, hasta memnuniyetini artırır ve işletme cirosuna önemli katkılar sunar. Dolayısıyla sağlık işletmeleri, bu insan sermayesini yalnızca bir destek unsuru olarak değil, gelir ve değer üretiminde stratejik bir aktör olarak görmeli ve geliştirmelidir.
Kadir HANÇER