Sahte Deniz Konşimentoları ve Bankalar- 1

Deniz Konşimentosu Nedir?

Deniz konşimentosu, denizyolu / suyolu taşımacılığında en önemli dış ticaret belgelerden biridir. Bir taşıma belgesi olarak işlev görür ve eşyanın taşıyıcı tarafından alındığını ve belirli bir yere taşınmak üzere yüklendiğini kanıtlar. Ayrıca deniz konşimentosu yüklenen malların mülkiyetini belirler.

Aklıma gelmişken söyleyeyim: değerli evraktır ve üzerindeki haklar ciro yoluyla bir başkasına devredilebilir.

Deniz konşimentosunda, malların cinsi, miktarı, varış noktası, yükleyici, alıcı, ihbar adresi, konteyner numaraları, geminin adı, bayrağı, acentenin adı, navluna ilişkin bilgiler gibi temel unsurları içerir. Konşimento, hem taşıyıcı hem de mal sahibi için yasal yükümlülükleri ve hakları belirler.

Deniz konşimentosunun orijinali alıcının eline geçmeden ithal ülkesindeki malların fiili ithal yolu ile çekilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Demek oluyor ki; deniz konşimentosu düşündüğümüzden daha değerli bir belge olup ihraç mallarımızın emniyeti açısından önemi büyüktür.

Deniz Konşimentosundaki Mülkiyet

Konşimentoda mülkiyet hakkı;

Consignee kısmında kimin adı yazılı ise o gerçek veya tüzel kişiye aittir. Kuşkusuz ki konşimentonun orijinalinin de mülkiyet hakkını elinde bulunduran kişide olması da esastır.

Malların Tesliminde Konşimentonun Önemi

Ödeme şekline şu an değinmesem de, bir tarafta alıcı, diğer tarafta satıcı olduğunu düşündüğümüzde, alıcı yani ithalatçı konşimentonun bir tek orijinalini bir şekilde eline geçirdiğinde malları gümrükten çekmek için rahatlıkla ordinosunu alabilir. Bir tek orijinal konşimento malın teslimi için yeterli bir belge olduğundan dolayı, konşimentonun öneminden tekrar tekrar bahsetmeye gerek yok sanırım.

Tilkiler Konşimento Konusunda Maharetlerini Gösterebilir mi?

Tam da ben tilkilerden bahsedecektim. Tilkilerin arayıp da bulamadıkları şahane bir fırsat.

Konşimento denilince tilkiler koşa koşa gider ve elinden geleni yapar. Konşimento ve tilki. Ne alakası var diyebilirsiniz? Anlatayım.

Sahte Konşimento ve Tilkiler

Madem ki konşimentonun bir tek orijinali ile malların çekilmesi sağlanıyor, sahte konşimento üretip bir tarafı dolandırmak söz konusu olabilir mi?

Elbette sahte konşimento üretildiğinde bir taraf dolandırılabilir. Dolandırılacak taraf nakliyeci şirketi acenteleri olamaz. Çünkü nakliyeci şirketler ibraz edilen konşimento karşılığında ithalatçıya ordino vermeden önce, konşimentonun bilgilerini kendi sistemlerinden kontrol ederler. Durum böyle olunca tilkiler konşimento ile nakliyeci firmaları dolandıramazlar.

Tilkiler kimleri dolandırabilir diye bir soru aklımıza gelecek. Aracı bankaları dolandırmaları mümkündür. Aracı bankalar hangi şartlarda konşimento ile iş yaparlar denildiğinde ise ödeme şekli;

• Vesaik mukabili
• Akreditifli ödeme
• Kabul kredili vesaik mukabili ödeme
• İhracat amaçlı krediler / ihracatın finansmanı (en tehlikelisi aha budur)

olması halinde bankalar konşimento ile haşır neşirdir.

Zaten sahte konşimentoyu üreten kişinin kafasında tilkiler koşuşturuyordur. Her sahtecilikte veya suistimal hallerinde kabak benim tilkilerin başında patlıyor.

Sahte Konşimento ve Bankalar

Tilkiler her ne kadar sevimli olsalar da bankalara zarar verirler. Konu deniz konşimentosu olunca sahte konşimento üretmek bugünkü teknoloji ile mümkündür. Sahte konşimentoyu nakliye acentelerine sunamayacaklarına göre, tilkiler sahte konşimentoyu bankalara ibraz etme cüretini gösterebiliyorlar.

Bankalar ve konşimentolar…

Her iki kelimeye baktığınızda para kelimeleri yan yana gelmiş. Para olunca tilkiler sadece kendi inlerinde uykuda olmazlar. Hemen iş başına koyulurlar.

Sahte konşimento ile bankaları dolandırırken tilkiler gözleri karartırlar. Bu durumda bankalar ne yapacaklar? Daha donanımlı olmaları gerekir, tilkilerden daha kurnaz olacaklar, zayıf oldukları konularda daha güçlü hale gelmesini bilecekler.

Bu konuda değerli bankacı meslektaşlarım için hazırladığım;

Deniz Konşimentoları ve Riskleri

İsimli eğitimime göz atmalarında yarar görmekteyim. Diyeceksiniz ki neden bankacılara hitaben veriliyor bu eğitim? Aslında her kesim kısmetini alıyor ama en fazla bankacılar.

Diyelim ki Sahte Deniz Konşimentosunu Bankaya Verdiniz ve Akreditif Bedelini Aldınız.

Sahte konşimentoyu bankaya verip, akreditif bedelin tahsilini sağlayan biri varsa, inanın helal olsun size derim.

Sahte konşimento ile bankayı dolandırmak pek kolay olmasa da hiç olmayacak bir iş değildir. Elbette dolandırabilirsiniz. Sizde o kurnazlık varken, kafanızda tilkiler dolaştığında bankaların pek fazla şansı yoktur. Dolandırılır.

Sahte Konşimento ile Akreditif Bedelini Ödeyen Bankanın Akıbeti Ne Olur Sizce?

Yeterince bilgi sahibi olmayan, donanımsız, eğitimsiz, belgelerin sahteciliği konusunda zayıf olan bankacı meslektaşlarım karaları bağlar, ahlar, vahlar çeker.

Bu kadar üzülmeye değer mi bankacı meslektaşlarım? Altı üstü sahte konşimento ile akreditif konusunda dolandırılmışsınız. Bu kadar yıpratmayın kendinizi, bu kadar üzülmeyiniz.

Peki dolandırılan bankalar ne yapacaklar?

Haftaya bu konuya açıklık getirelim isterseniz.

Reşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi