Tedarik zinciri tasarımı ve daha sonra yönetiminde tedarik zincirin etkinliğini, hızını ve maliyetlerin düşürülmesini sağlayan belirli yönlendiriciler (bileşenler) bulunmaktadır. Bu yönlendiriciler temelde lojistik ve bölümler arası olmak üzere iki ana başlıkta değerlendirilmektedir. Tedarik zinciri yapısı içerisinde lojistik yönlendiriciler; tesis, envanter ve lojistik bileşenlerinden oluşurken; çapraz fonksiyonel yönlendiriciler (bölümler arası etkileşim) bilgi, kaynak ve fiyatlandırma bileşenlerinden meydana gelmektedir. Söz konusu bütün bu bileşenlerin ne şekilde yapılandırıldığı işletmenin tedarik zinciri stratejisinin de başarısını ortaya çıkaracaktır.
Tesis Kararları
Tedarik zinciri yapısının kurgulanmasında tesislerin; üretim, depo veya hizmet/satış noktalarının nerelerde, hangi kapasitede ve ne şekilde konumlandırılacağı hayati öneme sahiptir. Geleneksel kuruluş yeri seçimi karar analizi kapsamında değerlendirilen bu konu zaman içerisinde ulaştırma altyapıları ve teknolojik gelişim, dış kaynak kullanımı ve mevzuat uyumlandırma gibi ilave faktörlerle her geçen gün yeni bir boyut kazanmıştır.
İmalat sektörlerinde üretim tesislerinin yeri (fabrika) yurtiçi ve uluslararası tedarikçilerle etkileşim, ölçek, bölgenin ekonomik gelişmişlik seviyesi ve nitelikli insan kaynağı, teknik altyapı, hammaddeye, ulaştırma sistemine ya da hedef pazara yakınlık gibi pek çok kriterin etkisi altındadır. Aynı şekilde hizmet sektörlerinde de benzer koşullar geçerlidir. Örneğin, turizm ve otelcilikte tesisin ölçeği, konsepti ve yeri, perakendecilikte satış noktalarının konumu etkinlik ve verimlilik açısından hayati öneme sahiptir. Bu kapsamdaki temel kriterler ve onların etkilerin satışlar ve maliyetler yönünden gözönünde bulundurulmadan herhangi bir girişimde bulunulmamaktadır.
Şebeke tasarımlarında mevcut tesislerin geçmişten gelen coğrafi dağılımı ile yeni yatırımların dünyanın hangi noktalarında yer alması gerektiği en ince detayına kadar analiz edilmektedir. Hangi fabrikanın hangi ürünü/modelleri üretmesi gerektiği, hangi tedarikçilerle çalışacağı ve üretilen ürünlerin hangi pazarı/müşteri segmentini destekleyeceği kapsamlı bir şekilde incelenmektedir. Bu analizler yukarıdan bakıldığından ürün akışlarının nasıl olması gerektiği noktasında bir karara varılmasıdır. Özetle tedarik zinciri ağ (şebeke) yapısına; tedarikçiler-fabrikalar (tesisler)-dağıtım-müşteriler (alıcılar) arasındaki ilişkilere karar verilmektedir.
…
Yazar: Prof. Dr. Murat ERDAL
Yukarıda özeti yayınlanan bu yazının tümünü Satınalma Dergisi Mayıs 2014 sayısında bulabilirsiniz.!
Satınalma dergisinin tüm sayılarını Apple Gazetelik (Iphone, Ipad) uygulaması içerisinde bulabilirsiniz!