Teknik – Meslek Liseli Öğrenci Profili
Cavit SOY
Bir teknik/meslek lisesi öğrencisi nasıl olmalı? Kişisel özellikleri, karakteri, eğitimi, bilgisi, tecrübesi, fiziki görünümü, kıyafeti, elbise ve takım dolabı ve ekstra donanımları açısından masaya yatırmak ve ideali yakalamak istedim. Diğer yandan meslek liseleri nasıl olmalı? Eğitim kalitesi, vizyonu, misyonu….
Meslek lisesi öğrencisi deyince hem sürekli öğrenen, kendini geliştiren hem de çalışan ve uygulayan bir kişi aklıma gelir. Öğrendiklerini pratiğe dökendir meslek liseli benim gözümde.
Sakin ve vakarlı duruşuyla örnek bir öğrenci profili çizer. Temizliği, düzeni, çevresiyle uyumu, okuluna ve mesleğine odaklanmış, mesleğini seven ve sanatına saygılı bir profil. Okuldan ve stajdan gelen müthiş bir bilgi ve tecrübe birikimi, işi ile ilgili sertifika ve belgelere sahip, öğretmenlerinden ve ustalarından gördüğü edep ve iş ahlakını devam ettirmekte azimli… Bilgiye aç ve hırslı, sürekli kendini yenileyen bir yapıda, giyimiyle, konuşmasıyla ve haliyle örnek, teknoloji ile barışık.
Çelik burunlu ayakkabısından baretine, elbisesinden maskesine, eldiveninden çapak gözlüğüne, kulak tıkacından emniyet kemerine, önlüğünden kolluğuna hem derslikte hem de atölyede şık ve temiz bir görünüme sahip. Çekicinden pensesine, anahtar takımından metresine, pensesinden yan keskisine, kitaplarından voltmetresine, kumpasından kontrol kalemine, bilgisayarından ampermetresine, fırçasından tornavidasına tam tekmil bir takım ve malzeme dolabı veya çantası sürekli yanında.
Mesleğinin gerektirdiği alet ve makineleri kullanmasını bilen, makineleri özenli kullanan ve bakımlarını zamanında yapan, ölçüm yapabilen, proje okuyabilen, makine parçalarını birleştirebilen ve test yapabilen bir usta, teknisyen, tekniker ve mühendis adayı.
Sorunları çözebilen, idareci ve öğretmenlerine karşı sorumluluklarını bilen, işbirliği ve ekip çalışmasına yatkın, detaycı ve titiz bir insan. İşinin en iyisini yapmaya çalışan, olası terslikleri öngörebilen, üstlerini uyaran, aksaklıklar hakkındaki bildiklerini ve yeni fikirlerini toplantılarda aktarabilen.
İş sağlığı ve güvenliği konularına hâkim, tüm tedbirlerini almış, günlük beslenmesine dikkat eden, hakkını vererek çalışan ve karşılığını alan, hayal gücünü iyi kullanan ve sürekli geliştiren ve çok kitap okuyan bir karakter. Ailesine düşkün, vatanını seven, arkadaşlarıyla uyumlu, sosyal çevresinde sayılan ve sevilen, ben bilirim demeyecek kadar da mütevazi bir kişilik.
Gelelim meslek liselerine… Meslek liseleri sanayinin ve hizmet sektörünün ara eleman ihtiyacını karşılamak amacına hizmet etmeli. Bilgi, yetenek ve ilgi alanının ölçüldüğü bir sınavla, rehber öğretmenlerin yönlendirmeleriyle okula seçilmeli ve başlamalı. Mühendislik ve teknik öğretmenlik alanında ilerlemek istediklerinde ek puan desteği alabilmeliler. (Temel mesleki eğitim almış öğrencilerin daha iyi mühendis olacaklarına kesin gözü ile bakıyorum, fen ve matematik derslerini de almak kaydıyla)
Meslek liseleri sanayi ve işyerleriyle ile iç içe, omuz omuza, iş birliği içinde olmalı. Alanında uzman mühendislerin ve yetişmiş ustaların destekleri olmalı arkalarında. Daha öğrenciyken belirli iyi bir ücret alabilmeliler çalışmalarının karşılığında.
Proje geliştirmeli ve projelerine destek bulabilmeliler. Laboratuvar imkanları geniş olmalı. Temel düzeyde teknik yabancı dil öğretebilmeli. Teknik Lise müfredatına pedagojik formasyon dersleri eklenip mezunları teknisyenlik belgesinin yanı sıra Usta Öğretici belgesi de almalı.
Okulda üniversite kampüsleri tarzında ortam oluşturulmalı, kıyafet serbestisi getirilmeli, çeşitli etkinliklerin yapıldığı konferans, spor ve toplantı salonları da olmalı. Öğrencilerin fuar (özellikle kariyer ve makine-teknoloji fuarları) ve seminerlere katılımları sağlanmalı. Atölyedeki makine ve ekipmanlar yeterli ve son teknoloji olmalı. Öğrencilere her türlü alet desteği sağlanmalı. Yabancı ülkelerle öğrenci değişim programı uygulanmalı.
Meslek liseleri fabrika gibi, öğrencilerin de emeklerinin karşılığını alabilecekleri kazanç karşılığı iş alabilmeli, piyasanın ihtiyaç duyduğu gerçek şartlarda üretim ve montaj yapabilmelidir. Piyasa ile paralel şekilde makine parkına sahip olmalı, teknolojik gelişmeleri yakından takip edebilmelidir. Devletin ihtiyaç duyduğu tüm malzemeler (devlet araçlarının tamir ve bakımları dahil olmak üzere) okullarca karşılanabilmelidir. Ayrıca meslek lisesi öğrencileri eğitim hayatları boyunca da sigortalı sayılmalıdır.
Birçok firma meslek liselerine stajyer öğrenci için başvurmaktadır. Stajyer öğrenciler kendi meslek alanlarında çalıştırılmalı, usta ve usta öğretici eşliğinde mesleklerini öğrenmeli, ucuz iş gücü olarak görülmemelidir. İşyerlerinin stajyer öğrencileri verimli bir şekilde kullanıp kullanmadıkları kontrol edilmelidir.
Bazı firmalar da meslek lisesi öğrencilerine maddi destek olmak amacıyla burs vermekte veya okulların atölyelerine teçhizat bağışı yapmaktadırlar. Hatta okul yaptırıp devlete bağlayanlar veya kendi adlarına özel meslek lisesi açan çok değerli iş insanlarımızın varlığı da sevindiricidir. Faydasıçok Holding bu şirketlerimizden biri mesela… Hepsine ayrı ayrı teşekkür ederiz.
Değerli öğrencilerimiz! Günümüzde ara eleman ve usta sıkıntısı sanayimizde had safhadadır. Birçok iş alanında nitelikli eleman ihtiyacı vardır ve meslek lisesi mezunları çok önemli hale gelmiştir. Çalışma şartları eskiye nazaran bir hayli iyi durumda ve kullanacağınız makinalar da otomatikleşmiştir. Teknoloji oldukça ön plandadır ve sizler için gelecek kaygısı minimum düzeydedir. Bunun farkında olduğunuzu umuyorum.
Meslek liselerindeki değerli yönetici ve öğretmenlerimiz! Sizler ülkemizin geleceğinde çok kilit bir rol oynuyorsunuz. Gelecek sizin ellerinizle ve emeğinizle şekillenecek. Öğrencilerinizi maksimum faydayı sağlayacak şekilde bilgi birikimlerinizi ve tecrübenizi artırınız. Öğrencilerin işyerleriyle ve sanayiyle iletişiminde destek olunuz. Onları hem teknik donanım hem de insani değerler açısından vatanına ve milletine faydalı birer fert olarak yetişmeleri konusunda elinizden gelen gayreti göstereceğinize eminim. Yolunuz açık olsun.
Bu yazımda teknik/meslek lisesinde okumuş biri olarak meslek liselerinin öğrenci ve öğretmen profiline katkıda bulunmaya çalıştım. Benim ve arkadaşlarımın üzerinde emeği olan tüm idareci ve öğretmenlerimi saygıyla anıyorum.
Cavit SOY
