Önemli Noktalar: Eylül 2018
• Üretim ve yeni siparişler yavaşlamaya devam etti
• Girdi maliyetleri ve satış fiyatlarında rekor artış kaydedildi
• İstihdam üst üste ikinci ay olacak şekilde yavaşladı
Özet:
İstanbul Sanayi Odası ve IHS Markit’ten elde edilen PMI® anket verileri Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarında yavaşlamanın sürdüğüne işaret etti. Şirketlerin istihdam ve satın alma faaliyetlerini azaltmasıyla üretim ve yeni siparişler yavaşlamaya devam etti. Türk lirasındaki zayıflık enflasyonist baskıyı artırmaya devam ederken girdi temininde zorluklar yaşandığı belirtildi.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI), imalat sanayinin kaydettiği performansı sergilemek amacıyla tasarlanmış tek rakamlı, bileşik performans göstergesidir. Manşet gösterge; yeni siparişler, fabrika çıkışları, istihdam, tedarikçilerin teslim süresi ve satın alma stokları gibi göstergelerden elde edilmektedir. 50,0 değerinin üzerinde ölçülen tüm rakamlar sektörde genel anlamda iyileşmeye işaret etmektedir.
Ağustos ayında 46,4 olarak ölçülen PMI endeksi Eylül ayında 42,7’ye geriledi ve üst üste altıncı ay olacak şekilde eşik değer 50,0’nin altında gerçekleşti. Faaliyet koşulları Mart 2009’dan beri gözlenen en zayıf düzeye geriledi.
Mevcut zorlu faaliyet koşulları endeksteki son durumda etkili oldu ve hem üretim hem de yeni siparişler Eylül ayında da yavaşlamaya devam etti. Yeni ihracat siparişleri son 3 ayda ilk kez olacak şekilde hız kaybetti. Ancak Türk lirasındaki zayıflamanın ihracatı bir miktar desteklemesiyle birlikte yeni ihracat siparişlerindeki yavaşlama toplam siparişlerdekine kıyasla çok daha düşük düzeyde gerçekleşti.
Üretimdeki yavaşlama firmaların istihdam ve satın alma faaliyetlerini azaltmasına neden oldu. İstihdam düzeyi üst üste ikinci ay olacak şekilde geriledi.
Türk lirasındaki zayıflamanın etkisiyle hem girdi maliyetleri hem de nihai ürün fiyatlarında üst üste ikinci ay olacak şekilde rekor düzeyde artış kaydedildi.
Ayrıca mevcut zorluklar tedarikçilerin zaman zaman girdi temin edememesine yol açtı. Bunun yansıması olarak, satın alınan ürünlerin tesliminde gecikmeler yaşandı. Tedarikçilerin teslimat sürelerindeki uzama anketin başladığı Haziran 2005’ten beri en belirgin düzeyde gerçekleşti.
Yorum:
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket verileri hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit Direktör Yardımcısı Andrew Harker, şunları söyledi:
“Faaliyet koşullarında yaşanan zorluklar Eylül ayında Türk imalatçılarının üzerinde baskının sürmesine neden oldu. Sektörde güçlü enflasyonist baskılar gözlenmeye devam ederken, müşteriler yeni sipariş vermekten imtina etti ve tedarik zincirinde bozulmalar yaşandı.”
Üretim Endeksi
S: Üretiminiz bir ay öncesine göre nasıl değişti?
Türk imalat sektörünün üretimi Mayıs ayından beri her ay olduğu gibi Eylül’de de yavaşladı. Ancak Eylül’deki hız kaybı Mart 2009’dan beri gözlenen en belirgin düzeyde gerçekleşti. Anket katılımcıları bu durumun büyük ölçüde Türk lirasındaki zayıflamanın etkisiyle zorlaşan faaliyet koşullarından kaynaklandığını belirtti.
Yeni İhracat Siparişleri Endeksi
S: Yurtdışından aldığınız siparişler bir ay öncesine göre nasıl değişti?
Yeni ihracat siparişleri son 3 ayda ilk kez olacak şekilde Eylül ayında geriledi. Ancak yeni ihracat siparişlerindeki gerileme toplam siparişlerdekine kıyasla çok daha düşük düzeyde gerçekleşti. Bu gelişmede Türk lirasındaki zayıflamanın dış talebi desteklemesi etkili oldu.
