Bir lojistik süreci içerisinde en az operasyon ve zamanında teslim kadar önemli olan bir diğer husus taşımacılığın yapıldığı araçların içinde bulunması gereken olmazsa olmaz evraklardır. Bu evraklar uluslararası taşımacılık süreçlerinde güzergahın kara, deniz veya hava yolu ile olmasına göre değişiklik göstermekle birlikte, taşınan ürünlerin yanıcı veya patlayıcı madde olmasına göre de değişiklik göstermektedir.
Araç İçinde Bulunması Gereken Önemli Belgeler
Tabi ki burada ele alacağım kısım taşımacılık süreçlerinin büyük bir bölümünü kapsayan karayolu taşımacılığı içerisinde bulunması gereken evraklardır. Olmazsa olmaz evrakların başında ATR belgesi gelmektedir. ATR belgesi uluslararası taşımacılıkta geçerli olan bir ihracat ve belgesidir. Bu belge sayesinde serbest dolaşım izni ile birlikte gümrük indiriminden de yararlanılabilir. Bir diğer belge ise CMR belgesidir. Bu belge alıcı adına düzenlenen ve hukuki bir geçerliliği olan taşıma sözleşmesidir. Bu belgeler dışında araçta ayrıca invoice (fatura), araç içerisinde bulunan ürünlerin cinsi, adedi, kilosu gibi bilgileri barından pack list (çeki listesi) bulunmalıdır. Bu belgelerin bulunmadığı araçlar ihracat sürecini gerçekleştiremezler.
Ayrıca aracın içerisinde bulunan ürünlere göre eğer taşınan ürünler gıda, hayvan veya hayvansal ürün ise yukarıda bahsettiğim ürünlere ek olarak bitki sağlığı sertifikası bulunmalıdır. Bu sertifika sayesinde alıcı taşınan bu ürünlerin zararsız ve sağlığa olumsuz bir etki göstermediğini onaylamaktadır.
Son olarak araç içerisinde herhangi bir yanıcı madde var ise aracın sigortalanmasının yanında ADR belgesi bulunmalıdır. Bu belge ile alıcı ve gönderici, araç içerisinde bulunan maddenin insan sağlığına ve çevreye zarar vermeyeceğini onaylamış olurlar. Tabi ki ADR belgesi her sürücü tarafından taşınamamakta, ADR belgesi yeterliliğini geçmiş sürücüler bu tür araçları kullanabilmektedir.
Belge Kaybolursa Ne Olur ? Riskler ?
Peki karayolu taşımacılığı yapan bir araçta bu evrakların sürücü veya başka nedenlerden dolayı depolarda, aktarma yerlerinde veya herhangi bir sebepten kaybolması durumunda nasıl bir aksiyon alınabilir?
ADR ve diğer belgelerde de gönderici tarafından ürün hakkında yanlış düzenlenmiş bir bilgi olduğu takdirde gümrük süreçlerine bu durum nasıl yansır?
Aksiyon Ne Olmalı ?
Göndericinin ve gümrükçünün yeni belge hazırlama süreci esnasında yaşanan gecikmelerden forwarder nasıl etkilenebilir?
Bu belgeler araç içerisinde nasıl korunmalıdır?
Kara yolu taşımacılığında kullanılan bir belge olan CMR devir ve temlik işlemleri şimdiki uygulamada ciro yolu ile yapılmaktadır. Ancak ciro ile bir belgede bulunan hakların devri sadece değerli evraklarda söz konusu olur. CMR değerli evrak olmadığı halde kara taşımacılığı yapan nakliye firmaları neden CMR’yi ciro etmektedir. CMR’yi ciro edenin yaptığı yanlışlığın ne kadar farkında olduğu tartışılmakla birlikle cirolu CMR’nin de işleme alınması yapılan yanlışlığın katmerlisidir. Bu konuda verilen teknik bilgilerin de ne kadar doğru bilgiler olduğu tartışılır. Kara nakliyesi yapan firmalarla yaptığım sohbetlerde ise biz CMR’yi ciro ediyoruz ve bir sıkıntı çıkmıyor demelerine de tanık oldum. Sizin bu konudaki görüşleriniz nedir?