Bu başlığın esin kaynağını daha önce “Yazdığını yap, yaptığını yaz.” diye en az bin kez okumuşsunuzdur. Siz yine yapın yaptığınızı, yazın yazdığınızı ama ölçmeden biçmeden ne olacağını önceden kestirmeden bir şeyler yapmanın devri çoktan geçti gitti.

Burada çağları açıp çağları kapatan fark “bilmek” kelimesinde saklı.

Yazıdaki bu kelimenin hem kendisi farklı hem de içerdiği anlamı. Bilmenin nesi farklı derseniz, bu bilme; kişisel değil örgütsel bilmedeki bilme, bu bilme beklentiler olarak bilme.

Yani bilerek, isteyerek, bile bile bilme de ki bilme.

Bu da böyle biline!

İster olayı “Nosce te ipsum”[1] diye bilin, isterseniz de “Nefsini bilen Rabbini bilir” diye bilin hiçbir şey fark etmez.

Yeter ki ölçün biçin ve bilin!

YAPTIĞINI ÖLÇ, ÖLÇTÜĞÜNÜ YAP

İşletme, Örgüt, Kurum, Kuruluş ya da Firma, Şirket her neyi yönetiyorsanız yönetin, işte size bir ölçüm cetveli.

Bununla; Yaptığınızı ölçün, ölçtüğünüzü yapın!

Finans ve Muhasebe Yönetimimizde;

• Yasalara ne ölçüde uyuyoruz?
• Verimlilik odaklı teknolojik altyapımız var mı?
• Yetişmiş yetkin personel bulma ve tutundurmada ne durumdayız?
• Kontrol/Denetim Sistemlerimiz tarafsız mı?
• Düzenli olarak Maliyet Kontrolü ve Düşürme Çalışmaları yapıyor muyuz?
• Etkin bir Tahsilat Takip Yönetim Sistemimiz var mı?
• Satış Yönetimi ile şeffaf iletişim kanalımız var mı?

Pazarlama Yönetimimizde;

• Müşteri Yolculuk Haritası[2] yaptık mı?
• Algılama Haritası oluşturduk mu?
• Kategori Yönetimi ile satış stratejileri oluşturduk mu?
• Stratejik Marka Mimarisini uyguluyor muyuz?
• Yetkin pazarlama personeli bulma, tutundurma ve eğitiminde ne durumdayız?
• Sistematikleşmiş bir “Potansiyel Müşteri” arama çalışması yapıyor muyuz?
• Müşteri Odaklılık Kültürünü iç müşterimize değer olarak aşıladık mı?
• SKU[3] Analizi ile güçlendirilmiş bir depolama ve sevkiyat sistemimiz var mı?

Satınalma Yönetimimizde;

• Stratejik satınalma planımızı Pazarlama Birimi ile mi oluşturduk?
• Sistemli ve düzenli tedarikçi ziyaretleri ve değerlendirmeleri yapıyor muyuz?
• Tedarikçi ödemelerimizi düzenli yapıyor muyuz?
• Sipariş, teslimat, fatura mutabakatlarını düzenli yapıyor muyuz?
• Terminlerin takip ve kontrol metodunu oluşturduk mu?

Satış Yönetimimizde;

• Teklif verme ve siparişe çevirme sürecinin yazılı bir prosedürü var mı?
• Yetişmiş yetkin satış personeli bulma, tutundurma ve ürünler hakkındaki bilgileri verme konusunda ne durumdayız?
• İş ve müşteri iletişim takibi kültürünü tüm ekip paylaşıyor mu?
• Satışa verilen hedeflerimiz gerçekçi ve güncel mi?
• Satış personelinin markamızı temsil yetkinliğini ölçtük mü?
• Kaybedilen müşteri ve kaybedilme nedeni araştırılıyor mu?

Üretim Yönetimimizde;

• Ekonomik sipariş/iş emri miktarları ve emniyet stok devir hızları biliniyor mu?
• Fason üretim için tedarikçi kapasite analizimiz var mı?
• Maliyet azaltma çalışmaları yapılıyor mu?
• Her aşamada etkin bir “Üretim Planlaması” var mı?
• Üretim Ekipmanlarının kritik parçalarının stok kontrolü var mı?
• Planlı Bakım, Arıza ve Kestirici Bakım faaliyetlerinin geçmişe dönük zaman/maliyet kayıtları tutuluyor mu?

Genel Olarak;

• SWOT[4] ve PEST[5] Analizlerimiz tüm birimler ile hazırlanmış ve Müşteri Bağımlılık Oranı çıkartılmış mı?
• Aldığımız kararların eylem taahhüdü de var mı?
• Otopsi Toplantıları ve Ortak Akıl Toplantıları yapıyor muyuz?
• “Risk Haritalarımız” çıkarıldı mı?
• Kaynaklarımızla (ürünlerimiz, insanlarımız ve sermayemiz) dışardaki etkenler (rakipler, pazar ve piyasa) arasındaki bağı ilişkilendirip fizibilite çalışmaları ve raporlar hazırlıyor muyuz?
• 5 yıllık (ki en azından o kadar olsun) “Stratejik Yönetim Modelimiz” var mı?

Unutmadan;

Stratejik Yönetim Modelimizde;

• Markanın Pazar Payı nedir ve 5 yıl sonra ne olmalıdır yazıyor mu?
• Marka kar ve zarar noktaları planlanmış mı?
• Yıllık plan şeması var mı?
• Satış hedefleri belli mi?
• Üretim hedefleri belli mi?
• Tedarik planlaması yapılmış mı?
• Sektör ve rakip analizi yapılmış mı?
• Bütçe planlaması var mı?

Bu cetvel, ahşap, metal, plastik metrelerden ya da kumaş mezuralardan oldukça farklıdır yalnız onu baştan bilelim. Onlarda ölçtüğünüz değeri net olarak çıplak gözle görebilirsiniz ve sonuç herkes tarafından aynı okunduğu için tartışmaya kapalıdır.

Bu cetvelde ise kafa tası gözü ile hiçbir şey göremezsiniz. Bu cetvelde size lazım olan şey “Akıl Gözüdür”. Aklınızla bakarsanız ölçüm sonuçlarınızı çok net görürsünüz ve “Ayağınıza kısa kalan yorganı nasıl uzatacağınıza karar verirsiniz”.

Ölçülü yaşanmışlıklar biriktirmeniz dileğiyle,

Saygılarımla.

Zafer URFALIOĞLU

[1] Nosce te ipsum (Kendini Bil): MÖ 400’lerde Delphi’de Apollon Tapınağı’nın girişinde altın harflerle yazılmış cümledir. Farklı kültürlerde “Temet Nosce” ya da “Gnothi Seauton” olarak da karşınıza çıkabilen bir cümle. Sokrates ya da Spartalı Chilon’a atfedilir. “Kendini bil” cümlesi ile yönettiğin örgütü kendin gibi bil denilmek istenmiştir.

[2] Müşteri Yolculuk Haritası: Bir müşterinin veya potansiyel müşterinin şirketinizle bir hedefe ulaşmak için geçtiği sürecin görsel bir temsilidir. Ürünü gördüğü noktadan fiyat istemeye ya da ürünü almaya kadar geçen işlem basamakları. Genel olarak ise müşterilerinizin firmanızla olan tüm etkileşimini gösteren görsel bir sunumdur. Müşterinizin firmanız ve markanızla ilk deneyiminden uzun süreli ilişkisine kadar olan tüm etkileşimi kapsayan süreci görmenize yardımcı olacak hikâyeyi anlamanızı sağlar.

[3] SKU: Ürün özellikleri ürünün şekli ve boyutu hakkında özellikleridir. Bu özellikler ürünün depolama metodu ve yerini belirler. Ürün özellikleri ve yapılacak işleme göre kullanılacak ekipman da değişir. Bütün ürünlerin SKU (Stok Keeping Unit) bazında sınıflandırılması ve onlara özgü depolama ve elleçleme stratejileri belirlenmesi analitik depo performans arttırmada en önemli adımdır.

[4] SWOT Analizi: (Strengths/Güçlü, Weaknesses/Zayıf, Oppurtunities/Fırsatlar ve Threats/Tehditler) Bir projede ya da bir ticari girişimde kurumun, tekniğin, sürecin, durumun veya kişinin güçlü ve zayıf yönlerini belirlemekte, iç ve dış çevreden kaynaklanan fırsat ve tehditleri saptamak için kullanılan stratejik bir tekniktir.

[5] PEST Analizi: Politik, Ekonomik, Sosyal ve Teknolojik faktörlerin incelenerek, önemli ve hemen harekete geçilmesi gerekenleri tespit etmek ve bu faktörlerin, olumlu veya olumsuz, kimleri etkilediğini ortaya çıkartmak için yapılan bir analizdir.