Dünya ekonomileri ve işletmeler göz göre göre ayağımızın altından adeta kayarken, bugün işlerinizi nerede nasıl yürüttüğünüze bağlı olarak geliştirdiğiniz tüm senaryoların artık gerçekle bir alakası kalmadı…
Pandemi, Ekonomik Krizler, Maraş Depremi, Rusya-Ukrayna Savaşı, Gazze Saldırıları vb. birçok elim hadise sonrası dünya genelinde tüm ticaret dinamikleri değişti ve değişmeye de devam ediyor. Örneğin pandemi döneminde bir şirket online alışveriş, yemek dağıtımı, video oyunları veya video konferans endüstrilerinde faaliyet gösteriyor ise; otel, restoran, perakende, eğlence veya spor endüstrilerinde faaliyet gösteren bir işletmeye kıyasla oldukça şanslı demekti. Pandemi döneminde bu endüstrilerde bulunan ve şanslı adledilen firmalar, müşterileriyle online iletişim kanallarını arttırmak için geçmişte geliştirdikleri iş modelleri uygulamalarını güncelleştirerek dijitalleşmeye yatırım yaptılar ve bu yatırımlarının karşılığını ise fazlasıyla aldılar. Şimdi ise durum değişti ve online faaliyetlerden bunalan bireyler daha sosyal etkileşimli faaliyetler içinde bulunmayı tercih ediyor.
Girişimciler Unutmayın!
-Unutmayın girişimciler olarak siz savaşçı, iyimser ve dayanıklısınız! Birçok zor dönemle karşılaşacaksınız ve bu dönemleri zarar görmeden aşacaksınız. Çünkü zor zamanları aşma gücü sizin DNA’larınızda kodlanmış!
-Unutmayın her kriz sınırsız değil ve girişimciler her koşulda her zaman iyi bir iş çıkarabilir!
Bir şirketin karlı ve sürdürülebilir olması için 3 temel varlığa ihtiyacı var:
1-Para (sermayeye erişim)
2-Teknik bilgi ve beceri (know-how) veya belirli bir uzmanlık
3-Ekip (insan gücü)
- Varlığınız “Para”
Hayatta kalmak için kazanmak için oynamaya devam edin: Hayatta kalmak için yönetin ve yönetmek sadece kriz zamanı değil kriz aşıldıktan sonraki günlere de hazırlanmanız gerek.
Önceki iş planınızın artık bugünün koşullarıyla alakasız, iş planının modası geçmiş olduğunu kabul edip en kötü senaryo için hazırlanın ve planlayın. Gerçekle yüzleşmeniz gerekiyor.
Şunlara biraz kafa yormalı…
-Köpekbalığı olmadan fırsatçı olmak – etik, adil ve vizyoner…
-Finansal Liderlik – Finansal Krizde Ne Yapmalı?
-Gelecekteki Hava Yolculuğu (İş Seyahatleriniz): Dört Saatlik Süreç, Otomatik Check-In, Dezenfeksiyon, Bağışıklık Geçişleri
Kendinize soru? Pandemi döneminin yani 2020’nin başında (Ocak ayında) neredeydiniz? İyi durumda mıydınız, değil misiniz ve neden? Kendinizi 2024’ün ikinci yarısında nerede görüyorsunuz? Bugün nakit hesabında ne kadar paranız var? Önümüzdeki 18 ay boyunca hayatta kalmak için ne kadar paraya ihtiyacınız var? 2025 1. Çeyrek için planınız hazır mı?
Nakit anahtardır. Tüm masraflarınızı gözden geçirmenizin zamanı geldi, nakit tüketiminizi azaltmak için temel ihtiyaç olmayan masrafları kesmelisiniz. Daha çevik olabilmek için sabit maliyetlerinizi değişken maliyetlere dönüştürerek şirketinizi daha yalın hale getirmelisiniz. Pazarlama ve etkinlik maliyetlerini azaltmalı ve şirketinizin günlük aktiviteleri için gerekli olmayan her şeyi kesmelisiniz.
Potansiyel riskleri değerlendirip ve hesaplamalısınız. Aynı zamanda, risk sermayelerinizi yeni piyasa koşullarına göre güncellemelisiniz. Hissedarlarınızla, ortaklarınızla, bankacınızla, sizi desteklemeye ve bu kriz döneminde ve nerede ve ne zaman size yardımcı olmaya hazır olan tüm kişilerle güven ilişkilerinizi gözden geçirmenizde ve sağlamlaştırmanızda fayda var. Gelecek en az 18 aylık dönem için hayatta kalmanıza yardımcı olacak fonunuzu oluşturun ve güvence altına alın; belirsizlik uzun bir süre devam edecek. Unutmayın, video konferansta toplantılar gerçekleştirerek ticaret yapma bugün eskisinden daha çok işe yarıyor. Tabi her ne kadar bir ekran görüntüsüyle güvenin sağlanması ve yeni ticari ilişkiler kurulması oldukça zor ve riskli olsa da…
Yapmayın: Ekonomik sorun ve krizlerin sizin kontrolünüz ve sorumluluğunuz dışında geliştiğini düşünerek, derhal harekete geçin. Yeni eylem planları hazırlamak ve uygulamak için krizin geçmesini beklemeyin.
Yapın: Şirketinizin büyüme hedeflerinden vazgeçmeyin sadece şirketinizi büyümesi için doğru konumlandırın, kriz temellerinizi geliştirmek için en iyi fırsattır.
- Varlığınız: Uzmanlığınız, Değer Teklifiniz, Pazarınıza Uygun Ürün
Temel firma yetenek ve becerilerinizi geliştirmek ve daha sağlam hale getirmek için bu fırsatı değerlendirin.
Gelir kaynaklarınızı doğru belirleyin. . Müşteri portföyünüzü analiz edin, müşterileriniz arasından kimlerin zor dönemlerde borçlarını ödeyemeyeceğini tahmin etmeye çalışın. Müşterilerinize vadeli satışı kesin hatta daha hızlı ödeme yapmalarını teşvik edin.
Ürününüz:
Araştırma geliştirme faaliyetlerinizi yürüten ekibinizi zor dönemlerde farklılaşan ihtiyaçlar doğrultusunda ürününüzü geliştirmek için etkin şekilde çalıştırabilirsiniz. Zor dönemlerde parlayan sağlık, gıda, ambalaj, bilişim vb. sektörler için ürün geliştirme stratejinizi doğru belirleyin ve bu stratejileri en etkin bir biçimde uygulayın. Örneğin, bilişim teknolojisi ürünleri geliştiren bir firmanız varsa teknoloji geliştiren ekibinizi çevrimiçi ve ücretsiz açık platformlar gibi yeni teknoloji yazılımları konusunda eğiterek bu alanda araştırma geliştirme faaliyetlerine devam etmelerini isteyebilirsiniz.
Ya da zor koşullarla karşılaştığınızda bu koşulları fırsata çevirmeyi bilin ve değişen dinamikleri pazardaki uyumunuzu geliştirmek için kullanın. Şu soruyu sorun: Tüketicilere değişen koşullar için sunacağınız gerçek değer teklifiniz nedir?
Zor dönemlerde uzun vadede stratejik bir planlama mümkündür. Çünkü bu dönemde kimse sizden kısa vadeli verileri değerlendirerek uzun vadede büyük hedeflere ulaşmanızı bekleyemez. Uzun vadeli stratejinizi yeni şartlara uyarlamaya ve yeni süreçler geliştirmeye çalışın.
Satış ve Pazarlama Ekipleri:
En iyi müşterilerinizle konuşmak ve yenilik yapmak, tüketici bildirimlerini değerlendirmek, ürününüzü neden sevdiklerini ve sizin markanıza neden sadık kaldıklarını anlamak için zaman ayırın. Müşteri verilerinizi derinlemesine inceleyin. Ürününüzde müşteriler açısından hangi özelliklerin eksik olduğunu keşfedin. Müşterinin beklediği özellikleri eklediğiniz ürünü geliştirmek için bu dönemi iyi değerlendirin.
Ayrıca zor dönemler yeni işbirlikleri kurarak yenilik yapma zamanı! Restoranlar yiyecek siparişi almak için hareket geçebilir. Bazı restoranlar her sabah sosyal medya sayfalarında veya hesaplarında bazı tarifler hazırlayıp sunabilir ve takipçiler ise sosyal medya hesabından yemek sipariş edebilir. Restoranların kurye firmalarla işbirliği yaparak müşterilerine yemeklerini gönderebilecekleri yeni gıda teslimatı uygulamalarına geçmeleri avantajlı olacaktır. Her ne kadar zor döneme kadar bu stratejiyi hayal bile etmeseler de…
- Varlığınız: Kişiler
“Geleceğinizi ve Çalışma Şeklinizi Yeniden Tasarlayın”
Zor dönemlerden en az zararla kurtulmak için çalışanlarınıza her zamankinden daha fazla bağlı olmalısınız. İletişim çok önemlidir. Günlük iletişiminizi artırın ve çalışanlarınızı rahatlatmak için belirsizliği mümkün olduğunca azaltmaya çalışın. Onlara dikkat edin, koruyun, huzurlu ve güvenli olduklarından emin olun. Bildikleriniz, bilmedikleriniz konusunda ekiplerinize şeffaf, açık ve dürüst olun. Unutmayın, uzaktan çalışma daha fazla esneklik sunar, kendiliğinden alınan kahve zamanı kararları her ne kadar otoriteyi sarssa da bir süre göz yummaya çalışın.
Güven ve tevazu, yönetimsel uygulamalarınızı benimsetmek ve yenilikler yapmak için kritik öneme sahiptir. Takımlarınıza daha yakın olun. Bu dönemde geliştireceğiniz yönetimsel yenilik anlayışınız daha az kontrol ve daha fazla güven olabilir. Çalışma şeklinizi yeniden keşfetmeli ve değiştirmelisiniz. Bu sıkıntılı zaman, farklı kültürel değişimler gerektirir. Çalışanlarınıza nasıl çalışmak istediklerini sormakta tereddüt etmeyin.
2001 krizi sırasında Google, e-Bay, LinkedIn gibi en yıkıcı yenilikçi ve ilginç şirketlerin kurulduğunu unutmayın… 2008 krizinden sonra ise Uber, Instagram, WhatsApp; kriz dönemleri büyük girişimciler için büyük fırsatlardır.
Yeni dönemin başarılı girişimcilerinin bu yenidünya düzeninde hızla başarıya ulaşabilmeleri için girişimlerini yatırım fonu uygulamaları ve sermaye piyasası araçları kaydileştirilmesini dikkate alarak ve yenilikçi bir yaklaşımla yenilikçi girişim uygulamalarına yönelmeleri oldukça önemli…
Doç. Dr. Duygu HIDIROĞLU
