Gerek yurt içi, gerekse yurt dışı vadeli satışlardan doğan alacakların, malın satıcısı ihracatçıya vade sonunu beklemeden ödeme yapılması, yurt dışı alacaklarına gerektiğinde alacak garantisi verilmesini faktöring şeklinde açıklayabiliriz. Vadeli satış yapan ihracatçımızın vade sonu beklemeksizin likidite sıkışıklığını gidererek, faktoring yolu ile finansman ihtiyaçlarının karşılanması için ihracatçımızın başvuracağı dış ticaretin finansmanı ürünlerinden bir tanesi faktoringtir.

Faktoring  konusunu; İş Faktoring A.Ş. Genel Müdürlük, İstanbul’da Uluslar arası Faktoring ve Muhabir İlişkileri bölümünde uzman arkadaşım Özge Kozalı’nın deneyimi ve satırları ile paylaşmak istiyorum:

Faktoring, mal ve hizmet satışlarından doğan vadeli alacakların temlik yoluyla bir faktoring kuruluşuna devredilmesi ve bu alacakların faktoring kuruluşu tarafından yönetilmesidir.

Bu faktoring işlemi;

• faktoring şirketi,
• ticari borçlular (alıcılar) ve
• mal satan veya hizmet arz eden bir ticari işletme (satıcı)

arasında gerçekleştirilir.

Faktoring;

• Finansman,
• Garanti ve
• Tahsilat

hizmetleri olarak temelde üç ayrı hizmeti bir arada sunmaktadır. Bu hizmetler, işletmelerin ihtiyaçlarına göre birlikte ya da ayrı olarak sunulabilir.

Alacak Garantisi, faktoring şirketinin alıcı firmaların finansal nedenlerden dolayı ödeyememe riskini üstlenmesini ifade eder. Tahsilat hizmeti, satıcı firmaların devrettikleri alacaklar, faktoring şirketinin alacağı haline dönüşür ve tahsilatı faktoring şirketi takip eder. Finansman, vadeli alacaklarını faktoring şirketine devreden satıcı firmalar, vadelerinden önce bu alacaklarının belli bir yüzdesini ön ödeme olarak kullanabilirler. Böylece alacakların nakde dönüşümü hızlanır ve işletmenin büyümesi için gerekli olan nakit herhangi bir dış kaynağa gerek olmadan ticari alacaklardan elde edilmiş olur. Faktoring, “satışlara paralel” işletme sermayesi sağlar ve firmaların satın alım gücünü arttırır.

Müşteri, borçlu ve faktorun aynı ülkede olması halinde Yurtiçi Faktoring işleminden, Müşteri ve borçlunun ayrı ülkelerde olması halinde ise Uluslararası Faktoring’ten söz edilmektedir.

Yurtiçi Faktoring işlemlerinde; ödeme aracı çek, senet veya açık hesap olan faturalı alacaklara yukarıda belirtilen hizmetler alınır, diğer bir deyiş ile iskonto ettirilebilir. Bunun yanısıra Teminat Mektubu Devri, DBS İskontosu, Kamu Alacaklarının Temlikini ve Tedarikçi Finansmanı ürünlerinden de yararlanılabilmektedir.

Yurtdışı Faktoring işlemleri ise iki farklı yapı bulunmaktadır;

İhracat Faktoring’i: Mal mukabili yapılan ihracatların, Factors Chain International (FCI)’ın 90 ülkede sayısı 400’ü bulan faktörlerin oluşturduğu geniş muhabir ağından yararlanarak, yurtdışındaki alıcılar için garanti limiti tahsis edilerek, bu ticaret için hem garanti hem finansman hem de tahsilat hizmeti verilmesidir. İhracat faktoringi, mal mukabili ve açık hesap satışlarda % 100 garanti vermektedir.

İthalat Faktoring’i: Yurt dışındaki satıcıların, tedarikçilerin ödeme garantisi istemesi durumunda ise faktöring şirketi garantör konumundadır.

FAKTORING MALİYETİ

Faktoring ile işletmelere sunulan garanti, tahsilat, alacak yönetimi ve finansman hizmetleri karşılığında işletme iki tip maliyetle karşılaşacaktır;

Faktoring Komisyonu, Kredibilite araştırması, üstlenilen risk, alacak hesaplarının tutulması ve tahsilatı gibi sunulan faktoring hizmetleri karşılığında satıcının temlik etmiş olduğu alacaklar üzerinden alınan komisyondur.

Faktoring Ücreti, Finansman kullandırılması halinde alınan ücrettir. Uluslararası işlemler yürürlükte olan vergi mevzuatında ihracata tanınan teşvikler çerçevesinde her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır. Yurt içi işlemlerde ise faktoring ücret ve komisyonu BSMV’ye tabidir.

Faktoring ile firmalar;

• Faktoring yoluyla vadeli alacaklarını nakde çeviren firmalar, bilançolarını daha likit hale getirebilirler.
• Firmaların alacakları uzman kuruluşlarca yönetilmiş olmaktadır.
• Kredi değerliliğini arttırır.
• Küçük ve orta ölçekli firmalar, büyük ölçekli firmalara yaptıkları açık hesap satışları nakde kolayca çevirebilmektedir.
• İhracatçı firmalar garanti hizmetinden yararlanarak, dış piyasalarda pazar paylarını risksiz şekilde artırabilirler.
• Özellikle küçük ve orta ölçekli firmalar (KOBİ’ler) dış kaynaklara başvurmadan, kendi kaynaklarını (vadeli alacaklarını) nakde çevirmek yoluyla fon temin edebilirler.
• Rekabet koşulları ve yurtdışındaki firmaların gittikçe artan talebi sonucu mal mukabili ihracat yapmak zorunda kalan firmalar, faktoring yoluyla alacaklarını garanti edebildikleri gibi aynı zamanda bu alacaklarını finansman hizmetinden yararlanarak nakde dönüştürme imkânına kavuşur.

Özge Kozalı’ya katkıları için teşekkür ederim.

Bilhassa dış ticaret penceresinden bakıldığında faktöring kuruluşlarını sadece vadeli alacakların, vade sonu beklemeksizin ihracatçıya likidite sunduğunu biliyorduk. Faktoring kuruluşlarının

• Finansman
• Garanti
• Tahsilat

Hizmetlerini de sunduklarını biliyor muyduk? İskonto işlemlerinde faktöring şirketinin üstlendikleri risklere göre rücu edilebilir veya rücu edilemez şeklinde risk almaları halinde kurumun sunacağı fiyatlamalar da üstlendikleri risk paralelinde olacaktır.

Faktoring konusundaki detaylı açıklamalarımız, ihracatçı firmaya olan risk ve avantajları ile yaşanmış gerçek vakaları yine bu köşemizde paylaşacağız. İhracatçımız ve ithalatçımız faktöring hizmeti almakla neyi kazanıp, ne ödeyecektir, risk ve avantajları neler olacaktır konularını yeri geldiğince ele alacağız ve Özge Kozalı arkadaşımın deneyimlerini de yine bu sayfamızda yeri geldiğince paylaşmaya devam edeceğim.