Dr. Öğr. Üyesi Gözde MERT
Nişantaşı Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
İşletme Bölüm Başkanı & Gözde Araştırma Şirketi Kurucusu
“Kültür; okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğinden mana çıkarmak, uyanık davranmak, düşünmek, zekayı terbiye etmektir.” Atatürk
Kültür kavramının yorumlanması ve anlaşılması, onun tanımlanmasını zorlaştırmaktadır. Kültür hakkındaki temel tartışma, bir örgütün sahip olduğu bir şey mi? Yoksa bir örgütün olduğu şey mi? olduğu konusudur.
Birincisi, kültürün, davranışı yönlendiren bir dizi derin varsayım olduğunu ve bu varsayımların, zaman içinde geliştirildiğini ve grup üyeleri tarafından paylaşıldığını ileri sürmektedir. Kültürü, bir örgütün sahip olduğu bir şey olarak görenler, aynı zamanda manipüle edebilecek ve iyileştirme aracı olarak kullanılabilecek bir şey olarak da göreceklerdir. Buna karşılık, kültürü bir örgüt olarak görenler, süreçlerin, kuralların, düzenlemelerin, sistemlerin, davranışların ve yapıların vb. hepsinin, kültürel yaşamın bir parçası olduğunu ve kültürün manipüle edilemeyen bir şey olduğunu iddia edeceklerini ileri sürerler. Bu karşıt görüşlerin, kültürün, yönetimsel anlamda nasıl çalışıldığı, yorumlandığı ve kullanıldığı konuları üzerinde önemli etkileri vardır.
Kültür, dinamik bir süreçtir ve kültürün gelişmesinde, yeni üyelerin entegrasyonu önemlidir. Kuruma katılan yeni üyeler, kültürel özdeşleşme yaşarlar. Zaman içinde üyeler, mevcut değerleri ve varsayımlarını paylaşırlar. Ancak yeni üyeler, kültürün gelişiminde olumlu bir rol oynarlar. Bu nedenle işe alım ve seçim süreci, kurum kültürünün yerleşmesi ve yeniden çerçevelenmesinde çok önemli bir role sahiptir.
Entegrasyondan parçalanmaya kadar olan sürekliliğe geri dönersek, süreç boyunca işe alım ve seçimin rolünü net bir şekilde görebiliriz. Amaç entegrasyon ise, işe alım ve seçim yöntemleri, yeni üyelere, kurumun değer ve inançları hakkında bilgi verecek ve bunları paylaşmalarını sağlayacaktır. Bu şekilde örgüt, bu değer ve inançlarla özdeşleşmesi muhtemel olan ve mevcut kültüre kolayca entegre olabilecek, yeni üyeleri çekmeye çalışır. Eğer evrimsel değişim bir amaç ise: değerleri ve inançları geniş ölçüde paylaşan ancak kurum ortamındaki önemli farklılıkların farkında olan ve bu konuda kültürel değişimler geliştirmede yardımcı olabilecek, alternatif ve uygulanabilir çözüm ve deneyimlere sahip olan yeni üyeler işe alınacaktır.
Devrimci değişim önemli olduğunda ise seçim ve işe alım; örgütün mevcut değerlerini, inançlarını ve varsayımlarını paylaşmayan ve bunları zorlayacak ve geliştirebilecek kişileri bulmayı ve işe almayı amaçlayacaktır. Bu süreç, aynı zamanda seçimi kaldırmayı da içerebilir.
Detaylı bilgiler için aşağıdaki eseri okuyabilirsiniz.
Mert, G. (2020). Örgütsel Kültür, Çev. Ed. Ayşe Küçük Yılmaz, Örgütsel Davranış İnsan, Süreç, İş ve İnsan Kaynakları Yönetimi, Raisa Arvinen-Muondo ve Stephen Perkins, Nobel Akademik Yayıncılık, Ankara.
