Pazarların ve tedarik noktalarının çok değişik coğrafi lokasyonlarda yer aldığı küreselleşen dünyada müşteriler kaliteli ürüne daha ucuza ulaşmayı talep etmektedir. Satınalmanın etkili anahtarı olan, doğru, kaliteli, güvenilir ve çabuk cevap veren sorumlu tedarikçiler ile çalışmak işletmelerin rekabet ortamında ayakta kalabilmelerini ve varlıklarını sürdürebilmelerini sağlar. Dolayısıyla bu özelliklere sahip tedarikçileri seçmek, performanslarını değerlendirmek, izleme, sözleşme yapmak, maliyet tabanlı müzakerelerde bulunmak (fiyat tabanlı yerine) bilgi ,deneyim ve profesyonellik gerektiriyor.
Satınalma bölümünün ihtiyaç duyulan malzeme için pazar araştırması ve fiyat karşılaştırması yapması doğru karar alma süreci için ilk hareketi olmalıdır. Tam zamanında üretim felsefesi uygulayan bir firmada “tam zamanında satın alma” oldukça önemlidir.
Devam eden bir üretim sürecinde, tedariği gereken malzemenin zamanında sağlanamaması öngörülememiş bir förs major durumunda farklı lokasyondan tedariğine gidilerek oluşabilecek bir gecikmeyi önleyebileceği gibi gecikmeden kaynaklı üretim durması, piyasadaki tüketici ihtiyaçlarının karşılanamaması ve kayıp satışlar olarak maddi manevi zararlara sebep olacaktır.
Bu bağlamda Bir önceki yazımda da belirtmiş olduğum gibi uluslararası satın almalarda tedarikçi seçiminde tedarikçinin de bulunduğu ülkeye bağlı olarak tek kaynaktan tedarik yerine farklı lokasyonlarda alternatif bir tedarikçi ile de çalışmak olası hükümet problemleri, genel grev, kotalar, deprem, sel felaketi, tsunami gibi tedariğin kesilmesine sebep olacak etkilerden korunmuş olunur.
Örnek vermek gerekirse; Avrupa’da dizel motorlarda Euro’4 ten Euro 5’e yükselmeyi sağlayan airflow isimli önemli parçanın tsunami sonrası Japonya’dan tedariğinin durması General Motors, Toyota, Peugeot ve Citroen fabrikalarındaki dizel motor üretimini riske attı. Dünya çapında uzman araştırma şirketlerinin verilerine göre Japonya depremi nedeniyle dünya otomotiv üretiminde bir aylık kaybın 600 bin civarında olduğu açıklandı.
Yazar: Suzan Yazıcı Özbek
Yukarıda özeti yayınlanan bu yazının tümünü Satınalma Dergisi Mart 2015 sayısında bulabilirsiniz.!
