Wall Street Journal’da yayınlanan bir habere göre Apple, Çin dışındaki üretimini artırmak istiyor, firmanın pandemi öncesinde de benzer konular üzerinde çalıştığı daha önce yayınlanmıştı.
Bu kez teknoloji devi, görünüşe göre üretim ortaklarını çeşitlendirmek istiyor. Çin’in yüz milyonlarca insanın uzun süreli kilitlenmelerine ve seyahat kısıtlamalarına yol açan katı Covid-19 protokolleriyle ilgili hayal kırıklıkları nedeniyle bazı üretim operasyonlarını Çin dışına kaydırmayı düşünüyor.
Apple, üretiminin büyük çoğunluğu (%90’dan fazlası) için uzun zamandır Çin’de faaliyet gösteriyor. Ürünlerinin küçük bir yüzdesi Hindistan ve Vietnam’da üretiliyor. Mevcut durumda her iki ülkenin de ek üretim için potansiyel varış noktaları olarak adlandırıldığını söylüyor.
Apple’ın Çin’den uzaklaşması sadece bir başlangıç olabilir
Kaynaklar doğruysa, Apple’ın Çin’den uzaklaşması diğer teknoloji şirketlerinin de dalgayı takip etmesine neden olabilir.
ABD merkezli bir ticaret birliği olan Uluslararası Finans Enstitüsü’nün (IIF) son verilerine göre, Çin, yalnızca Mart ayında 17,5 milyar dolara ulaşan çıkışlarla yabancı yatırımlarda sürekli bir düşüş görüyor. Bu değişim daha önce “benzeri görülmemiş” olarak adlandırılıyor. Diğer gelişmekte olan piyasaların pandemi sırasında aynı yatırımcı tepkisini görmediği belirtiliyor.
Çin’in Rusya’nın Ukrayna’yı işgalini ve devam eden savaşını kınamayı reddetmesi, yatırımcıların ve ABD şirketlerinin ülkeden uzaklaşmasının bir başka nedenidir. Siyasi analistler ayrıca, Çin’in Putin’in Ukrayna’daki savaşından Tayvan’a saldırı planlarına göre hareket etmek için cesaretlendirileceğinden korkuyorlar.
Bu arada, ülkenin “covid sıfır” stratejisini takip etmedeki rakipsiz gayreti, iç ekonomisiyle ilgili endişelere de yol açıyor. CNBC, Apple’ın yanı sıra, Starbucks, Dupont ve Estée Lauder gibi büyük firmaların hepsinin operasyonel engeller ve daha yavaş satışlar için uzun süren covid kilitlenmelerini suçladığını yazıyor. Pandemiden önce Apple, jeopolitik risklere maruz kalması nedeniyle üretiminin bir kısmını Çin dışına taşımak için de motive olmuştu.
Sert veya ani bir değişiklik beklemeyin
Çin’in ABD şirketleri için daha az çekici görünebileceği nedenlerinin kartopu listesine rağmen, bazı analistler sert veya hızlı bir değişim beklemediklerini söylüyor.
Apple, montaj merkezlerini ve ilişkilerini Çin’de inşa etmek için onlarca yıl harcadı, burada yetenekli insanlardan ve sağlam altyapıdan oluşan büyük bir havuza erişebiliyor. Ayrıca, diğer ABD merkezli firmalarda olduğu gibi, Çin’de ürün üretmek, Apple’ın Çin’in muazzam iç tüketici pazarına daha kolay erişmesini sağlıyor.
The Economist Intelligence Unit’in küresel ticaret lideri Nick Marro, kısa süre önce CNBC’ye verdiği demeçte, “Tedarik zinciri çeşitlendirmesi oldukça zordur çünkü insanlar her zaman bunun hakkında konuşurlar ve yönetim kurulu odaları bunu tartışmayı sever” şeklinde konuşarak Apple ve benzeri şirketlerin tedarik zincirlerini bir çırpıda çeşitlendirmelerinin kolay olmadığını vurguluyor.
