Balık ihraç eden firmalar, sağlık sertifikası düzenlenmesi süreçlerinin iyileştirilerek maliyet artışına neden olan işlemlerin kaldırılmasını istiyor.
Bir yandan küresel boyuttaki enflasyon diğer yandan tedarik zincirinde lojistik süreçlerindeki astronomik maliyet artışları bütün Dünya ülkelerinin ekonomilerini olumsuz etkiliyor.
Lojistik maliyetlerindeki astronomik artışlardan olumsuz etkilenen balık ihracatçısı firmalarımız, Ticaretin Kolaylaştırılması Kurulunun en aktif iki bakanlığı olan Tarım ve Ormancılık Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’ndan, konteynerlerle yapılan ihracatlardaki sağlık sertifikası düzenlenmesi süreçlerinin iyileştirilerek (Bakanlıkların görevlerini yapmalarında zafiyet oluşturmadan) bu süreçlerde oluşan gereksiz maliyetlerden kurtulmalarını sağlayacak çözüm üretmelerini bekliyor.
Balık üretimi, yetiştiriciliği, ihracatı, en baştan son aşamaya kadar, uçtan uca kuyumcu hassasiyeti gerektiren gerçekten çok zorlu süreçler içeriyor, bu süreçlerde gereksiz yere harcanacak tek kuruşa, gereksiz harcanacak bir saniye zamana tahammül yok. Gereksiz iş ve prosüdürler nedeniyle yüklenilen gereksiz maliyet artışları, uluslararası rekabette geride kalmaya neden oluyor. Taktir edersiniz ki, bunun sorumluluğunu da hiç kimse yüklenmek istemez.
Ticaretin Kolaylaştırılması Kurulu’nun Çalışmaları Hala Devam Ediyor
Dış ticaret süreçlerindeki gereksiz işlemleri ve bu işlemlerden kaynaklanan gereksiz maliyetleri kaldırarak Türk firmalarının uluslararası rekabet gücünü artırmayı hedefleyen Ticaretin Kolaylaştırılması Kurulu’nun çalışmaları, Ticaret Bakanlığı’nın koordinasyonunda hala devam ediyor.
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) tarafından yapılan araştırmalara göre, Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşmasının Dünya Ticaret Örgütüne üye ülkeler tarafından tam olarak uygulanmasının, küresel düzeyde ticari maliyetleri % 12- % 17 oranında düşüreceği, ülkemizin de içinde bulunduğu üst-orta gelir düzeyine sahip ülkelerde ise bu oranın % 14 olacağı tahmin ediliyor.
Ticaretin Kolaylaştırılması Çalışmaları Kapsamında Tarım ve Ormancılık Bakanlığı ile Ticaret Bakanlığı’nın Sorumluluğu
Ticaretin Kolaylaştırılması Kurulu tarafından hazırlanmış olan Ticaretin Kolaylaştırılması Türkiye Stratejisi 2019-2023 Revize Eylem Planı’nın 25.maddesinde; firmaların dış ticaret işlemlerinin kolaylaşmasını ve maliyetlerinin azalmasını sağlayan yetkilendirilmiş yükümlü uygulamasının sadece gümrük alanında sınırlı kalmamasının gerektiği, ilgili diğer Devlet kuruluşlarının da bu yönde sonuç elde etmeye yönelik mevzuat ve altyapı çalışmalarını başlatması gerektiği belirtilerek, bu hedefin gerçekleştirilmesinden sorumlu Bakanlıklar arasında Tarım ve Ormancılık Bakanlığı da sayılıyor.
Konteynerlerle yapılan ihracatlarda sağlık sertifikası düzenlenmesi sürecinde maliyet artışı oluşma nedenleri
- İhracatların karayolu veya havayolu ile yapıldığı durumlarda, balık ihracatları nedeniyle
işletmelerin bulunduğu yerlerde ön sağlık sertifikası düzenlenerek ihracatların yapıldığı yerlerde ön sağlık sertifikalarının sağlık sertifikasına dönüştürülmesi süreçlerinde, maliyet artışına neden olan iş süreci bulunmuyor, bu yüzden gereksiz maliyet artışı da olmuyor.
- Sorun ve maliyet artışları, soğuk zincir konteynerlerle deniz yoluyla yapılan ihracatlarda
oluşuyor. Balık ihracatçısı firmaların üretim tesislerinin bulunduğu il/ilçelerde ön sağlık sertifikası alındıktan sonra, ihracat gümrük işlemlerinin yaptırmak üzere gümrük idarelerinin bulunduğu liman sahasına gelen konteynerlerdeki balıklar için sağlık sertifikası düzenlenmesi sürecinde, liman sahasında bekleme ücreti, konteynerlerin indirilip veteriner kontrolüne hazırlanması ücreti gibi iş ve işlemler nedeniyle konteyner başına ortalama 300-400 $ liman işlem ücreti tahsil ediliyor. Liman sahasının iş yükünün fazla olduğu dönemlerde bu giderler çok daha fazla oluyor.
Konteynerlerle yapılan ihracatlarda oluşan gereksiz maliyetler nasıl kaldırılabilir?
Ticaret Bakanlığı ihracat kapasitesi yüksek, güvenilir dış ticaret firmalarına, dış ticaret işlemlerinde ayrıcalık sağlayan OKSB/Onaylanmış İhracatçı Statü Belgesi/Mavi Hat izni veriyor. OKSB sahibi ihracatçı firmalar, ihracat sırasında gümrük idarelerinde hiçbir bekleme ve masraf yapmadan ihracatlarını tamamlıyor.
Denizyoluyla soğuk zincir konteynerlerle yapılan ihracatlarda, ihracatların yapıldığı liman sahasında oluşan liman işlem masraflarının tamamen kaldırılması için, OKSB sahibi ihracatçı firmaların ihraç edeceği balıklar için işletmelerin bulunduğu il/ilçede ön sağlık sertifikası düzenlemeden doğrudan sağlık sertifikası düzenlenmesi uygulamasının başlatılması gerekli.
Bu şekilde uygulama yapıldığı taktirde, balık konteynerlerini taşıyan araçlar gümrük işlemlerini yapmak üzere liman sahasına geldiğinde, hiçbir bekleme ve masraf yapmadan ihraç edilebilir.
OKSB/Mavi Hat sahibi balık ihracatçısı firmalara tanınacak bu ayrıcalık nedeniyle Devlet ve ihracatçılar yönünden herhangi bir olumsuzluk oluşmaz
Yurt dışındaki alıcı firmalara ihraç edilen balıkların (üretim ve ihracat süreçlerindeki Dünya standartlarına uygun denetim ve kontrollerini yaparak) insan sağlığına uygun olarak ihraç edilmesinin sağlanması görev ve sorumluluğu, balık ihracatçısı firmalar ile Tarım Ve Ormancılık Bakanlığı’na aittir.
Tarım Ve Ormancılık Bakanlığı ihraç edilen balıkların insan sağlığına uygun olarak ihraç edilmesi görevini ifa ederken, aynı zamanda, Türk Devleti’nin ve Türk balık ihracatçılarının Dünya ülkeleri nezdindeki itibarının zarar görmemesini, saygınlığının korunmasını birincil görev olarak gözetmektedir.
Çok büyük emek isteyen zorlu süreçlerde balık üreten ihracatçı firmalar da, yurt dışındaki müşterilerine sattıkları balıkların insan sağlığına uygun olarak teslim edilmesi için gerekli her türlü tedbiri alarak, hem kendi itibarlarının hem de Türk Devleti’nin itibarının zarar görmemesi, korunması için azami dikkat ve özeni göstermektedirler.
Türk balık ihracatçısı firmalar, gerek üretim aşamasında gerekse ihracat aşamasında Dünya ölçeğinde mevcut en ileri teknoloji ve AR-GE çözümlerini kullanarak, Türkiye’nin uluslararası pazarlardaki marka değerini daha da artırmaya çalışıyor.
En önemli öncelikleri, Türk balıkçılık sektörünün uluslararası pazarlardaki marka değerinin artırılması, Türk Devleti’nin itibarının muhafazası olan balık ihracatçıları, yaptıkları ihracat üzerindeki maliyetten kurtulmalarını sağlayacak (OKSB/mavi hat sahibi balık ihracatçısı firmalara, konteynerler ile yaptıkları ihracatlarda, işletmelerin bulunduğu yerden sağlık sertifikası verilmesi) çözüm üretilmesini bekliyorlar.
Şükrü GÜVEN
