Dış Ticaret ve Bankalar
Kuşkusuz ki dış ticaret işlemlerinde bankaların varlığı tartışılmaz. Dış ticaretin her aşamasında bankaların varlığına ihtiyaç duyulmaktadır. Dış ticaretin bir tarafı olan tacirler yapacakları her işlemde bankaların bilgisine, tavsiyelerine ve desteklerine ihtiyaç duyarlar. Dış ticarete ilişkin nihai bilginin bankalardan alınacağına inanmışlardır.
Peki ya Bankalar Hata Yaparlarsa ?
Uluslararası teamüllere uyulması konusunda bankalar daima örnek kurumlar olarak karşımıza çıkmıştır. Bilerek hata yaptıklarını söylemek çok zor olsa da hiç kimsenin sütten çıkmış ak kaşık olmadığını da biliyorum
Bankacılık yıllarımda tanık olduğum olaylara göz atıldığında, bilhassa ülke riskinin yüksek olduğu coğrafyalarda bulunan bankaların çalışma şekline bakıldığında Uluslararası Ticaret Odaları’nın kurallarının yanında bankaların bazıları kendine has kuralları işletme yoluna gitmektedirler.
En basit ve şikayeti oldukça yaygın olan bankacılık hatasının işlendiği konu vesaik mukabili işlemlerdir. Vesaik mukabili işlemlerde kural son derece açıktır. Dünyanın neresinde olursa olsun vesaik mukabiline göre işlem yapılıyorsa bankalar ve tarafların uymak zorunda oldukları kural;
ICC – Uniform Rules For Collections Brochure no 522
olup tahsil talimatı gayet açıktır.
Madde 18
Yabancı Para Üzerinde Ödeme
Belgelerin ödeme ülkesinin parasından başka bir para (yabancı para) üzerinden ödemeli olması halinde aksi tahsil talimatında belirtilmediği sürece ibraz bankası belgeleri cinsi belirtilen yabancı para üzerinden ödeme karşılığında, sadece bu paranın tahsil talimatında verilen talimat uyarınca derhal havale edilebilir olması kaydıyla muhataba serbest bırakılmalıdır.
Dünyanın farklı ülkelerindeki bankalar URC 522 article 18’i adeta yok sayarak, ihracatçının bankası tarafından gönderilen tahsil vesaikini, amir bankanın talimatına aykırı olarak,
“önce paranın tahsili sonra vesaikin teslimi”
hususuna uymak yerine,
“ Vesaiki hiçbir bedel tahsil etmeden ithalatçıya
teslim edip, amir banka vesaik bedelinin akıbetini
sorgulamaya başladığında, lütfen tarafından bedeli
amir bankaya göndermektedir. Ancak hemen
bir akıbet sorgulamasında değil, adeta vesaiki
gönderen amir bankayı çatlatırcasına, nice nice
sonra bedeli gönderme yoluna gitmektedirler.”
Muhabir bankanın talimatlarına aykırı davranan ithalatçının bankası gecikmeli olarak vesaik bedelini ihracatçının bankasına transfer ettiğinde konuyu kapatan ihracatçının bankasının da aynı hataya çanak tuttuğunu da söylemek isterim.
Gecikmeli olarak tahsil edilen vesaik bedelini alan ihracatçının bankası, karşı bankanın bilerek yapmış olduğu bu hatanın üzerine gittiği, gecikme faizi ve yapılan yazışma masrafı talep ettiği, bu yolla kendi müşterinin haklarını koruduğu taktirde ihracatçının bankasının aynı hatanın bir parçası olmadığı ortaya çıkar.
Günümüzde kaç banka bunu yapıyor sizce?
Kendi bankacılık dönemimde bu tür hataları af etmezdim, karşı bankanın bizi kullanmasına izin vermezdim.
Reşat BAĞCIOĞLU
Ticaretle ilgili alım-satım ve danışmanlık taleplerinizi, https://satinalmadergisi.com/ticaritalep/ sayfasından iletebilirsiniz.
