NEDEN FAİZ OLMALI?
Dünyanın neresindeki finansman araçlarına baktığınızda, faizin olmadığı bir ortamı görmek pek olası değil. Adı ne olursa olsun, nasıl bir tanımlama yaparsanız yapın, faiz; paranın süreye bağlı olarak getirisidir. Faizsiz finansal ensrüman düşünebilir miyiz? Her şeyden önce enflasyon karşısındaki kaybınızı faiz ile telaffi etme yoluna gidersiniz. Kuşkusuz ki bu kayıplar telafi edilirken;
Düşünceleriniz ne olursa olsun finans piyasasında bir faiz mevcudiyetinin gerçeğini kabul etmemiz gerekir.
Enflasyonist ülkelerde ise faizin dövizin yükselişini kesmek için önemli araçlardan bir tanesi olduğunu da söylemek gerekir. Piyasadaki gerçek enflasyonun altında faiz uygulandığında, piyasanın dinamiklerine ters düşecek ve buna bağlı olarak dövizin hareketi yukarı yönlü olacaktır.
DÖVİZ VE PİYASA DİNAMİKLERİ
Sadece 2021 yılı Dolar / TRL grafiğine bakıldığında piyasa dinamikleri gereği zig zagbir iniş çıkış olsa da, dövizin yönü sürekli yukarıda olmuştur.
2017 yılından bugüne kadar Dolar / TRL hareketlerine bakıldığında dövizin yönünün sürekli yukarı olduğu görülmektedir. Referans olarak ele aldığım 2017 – 2021 tarihleri arasında sürekli olarak faizler olması gereken yerde değil, bunun yerine olması gereken faiz oranlarının daha da aşağısında yer almış. Nedenlerden bir tanesi olarak dile getirdiğim faiz, gerçek enflasyonun altında kalmasıyla dövizin akibeti tablodaki gibi oluşmuştur. Hep aynı film. Senaryo ve filmin sonu hep aynı.
Döviz hangi koşullarda yönünü yukarıya çevirir? Dövizi frenleyecek finansal ensrümanlardan bir tanesi şüphesiz ki faizdir. Faizin piyasa gerçeğinde uzak kalması halinde; yani piyasadaki gerçek enflasyon göstergesi kadar faiz uygulanmaması durumunda dövize ilişkin tablonun da yıllardır yukarıdaki görüldüğü gibi kalması da sürpriz olmayacaktır. Kuşkusuz dövizin yukarı yönlü hareketine fren sadece faiz olmayıp, dövizin tüm hareketlerinin kısıtlanması;
gibi etkenleri saymamız mümkündür.
Ancak dövizin yukarı yönlü gitmesinin oldukça çok nedenleri vardır;
Başlıca nedenler;
FAİZ VE DÖVİZ
Piyasa dinamiklerine müdahale edildiğinde, rakamlar geçici olarak müdahale koşullarının gerektiği yere gelse de, piyasanın değişmez gerçeği faizlerin gerçek enflasyon rakamlarından farklı olması halinde piyasa dinamiklerindeki denge bozulacak, döviz yükselmeye devam edecektir.
REŞAT BAĞCIOĞLU
