FAİZ KELİMESİNDEN NE ANLIYORUZ?

Nasıl tanımlarsanız tanımlayın:

• isterseniz adına faiz deyin,
• isterseniz kâr payı,
• isterseniz hazineden hibe,
• ister faiz caiz değildir,

dense de dünya ekonomisi bir faiz temeli üzerine kurulmuştur. “Faize karşıyım” deseniz de küresel ekonomide gerek ticari hayatta, gerekse finansal piyasalarda faiz olmadan, faizi ele almadan, faizden arındırılmış tasarruftan yatırıma kadar bir sermaye hareketinin var olmayacağının altını çizmek isterim.

Faiz, paranın kirası demektir. Evinizi kiraya verdiğinizde talep ettiğiniz gibi, paranızı da bir süre başkasına verdiğinizde kira talep edersiniz, bu da faizdir. En yaygın olarak kullanılan faiz türleri kredi ve mevduat faizidir. Faiz oranı, ekonomideki gidişatı belirlemede önemli bir rol oynar.

Ülkemizde ve dünyada faiz oranları, ülkelerin merkez bankaları tarafından enflasyon seviyeleri dikkate alınarak belirlenir. Bu kapsamda birincil olarak ele alınan konu, enflasyondur. Çünkü enflasyon, direkt olarak ekonomi ile ilişkilidir.

TÜİK TARIM ÜRÜNLERİ ÜFE

Tarım ürünleri üretici fiyat endeksi (Tarım-ÜFE) Mayıs’ta yıllık %154,97, aylık %16,18 arttı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya göre,

• Tarım-ÜFE’de 2022 yılı Mayıs ayında bir önceki aya göre %16,18,
• bir önceki yılın Aralık ayına göre %100,17,
• bir önceki yılın aynı ayına göre %154,97
• ve on iki aylık ortalamalara göre %57,05

artış gerçekleşti.

Sektörlerde bir önceki aya göre ormancılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %6,11, balık ve diğer balıkçılık ürünlerinde %9,46 ve tarım ve avcılık ürünleri ve ilgili hizmetlerde %16,73 artış gerçekleşti. Ana gruplarda bir önceki aya göre tek yıllık bitkisel ürünlerde %4,38, canlı hayvanlar ve hayvansal ürünlerde %14,88 ve çok yıllık bitkisel ürünlerde %59,15 artış gerçekleşti.

ÜLKEMİZDEKİ ENFLASYON VE FAİZ

Ülkemizde enflasyon oranında faizlerin belirlenmediği gerçeği ortadadır. Enflasyonun hangi kaynağa göre şüphe götürmeksizin son derece inandırıcı olduğuna bakıldığında resmi enflasyon rakamlarının maalesef çarşı Pazar enflasyonu ile örtüşmediği gerçeğini göz adı edemeyiz. Ülkemizin resmi kuruluşu TÜİK tarafından açıklanan enflasyon rakamları piyasa gerçeğini ne kadar yansıttığı konusunda söz söylemeye de gerek görmüyorum.

TCMB’NİN PPK TOPLANTILARI

Merkez Bankası Faiz Kararı Tarihleri

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın 2022 yılına ilişkin açıkladığı faiz kararı tarihleri ise şöyle:

• 20 Ocak 2022
• 17 Şubat 2022
• 17 Mart 2022
• 14 Nisan 2022
• 26 Mayıs 2022
• 23 Haziran 2022
• 21 Temmuz 2022
• 18 Ağustos 2022
• 22 Eylül 2022
• 20 Ekim 2022
• 24 Kasım 2022
• 22 Aralık 2022

Faiz kararlarının piyasayı heyecanlandırmadığı bir gerçektir. Çünkü faizlerle ilgili kararlar alınırken hangi ekonomik kriterler dikkate alınıp uygun faizlerin açıklandığına ilişkin makul bir açıklama ben görmedim. Bugün için % 14 olan TCMB gösterge faiz oranı alınacak bir kararla % 20 olsa ne olacak? Hiçbir şey olmayacak. Çünkü piyasalar faiz konusundaki dinamizmini zaten uygulamaktadır. Hangi katılım ve konvansiyonel bankalar kâr paylarını veya faiz oranlarını % 14 seviyesinde tutmamaktadırlar. Herhangi bir bankaya gidiniz ve kredi talebinde bulunun, o zaman piyasanın gerçeğinin % 14 olmadığını göreceksiniz.

TÜFE % 73.50, ÜFE % 132.16

TCMB VE BANKALARIN FAİZLERİ

TCMB gösterge faizlerini % 14’de tutmasının elbette kİ bir izah tarzı vardır. TCMB’nin politika faizi % 14 ancak sadece gösterge faizi olarak yer alan bu faizi daha da düşürseniz ekonomimiz daha iyi mi olacak? Elbette olmayacak. Çünkü TCMB politika faizini % 14 olarak belirleyerek TCMB’den borç alan kurumlara bu politika faizi uygulanmakta, ancak TCMB ve Türk Eximbank kurumları dışında kullanılan faizler politika faizlerin oldukça üzerindedir. Politika faizlerinin çok üzerinde derken 1 veya 2 puan şeklinde değil, tüketici kredileri, ticari faizler, çeşitli nam altında verilen faizler % 25 ila % 50 arasında değişkenlik göstermektedir.

Kredi faizleri açısından bakıldığında % 14’lük politika faizleri ile % 25 ila % 50 arasında değişkenlik gösteren çeşitli nam altında verilen faizler hemen hemen ikiye katlanmış durumda.

Anlayacağınız; ekonomik ve iktisadi dinamikler çerçevesinde faizler düşmez. “Faizler düşecek” söylemleri ile ekonomik ve iktisadi gelişmelerin koşullarını hiç hesaba katmadan, hiçbir koşulda değerlendirmeye almadan söylenmiş bir sözdür. “Faizler düşecek” denildi ama ekonomik koşullar uygun değil. Bu durumda alınacak aksiyon arka kapıdan faizler çeşitli isimler altında desteklenecek. Zaten adına faiz dememek için ilave olarak verilen faizin aldığı “hibe”, “katkı” gibi isimler beni güldürmeye başladı. Yahu arkadaş hibe de olsa, katkı da olsa verilen bu puanlar faiz değil mi? Düşük kalan politika faizinin üzerine tekrar faiz verilmiyor mu? Bu fikrimin tersini söyleyecek bir kişi varsa bir adım öne gelsin lütfen.

 FAİZ DÜŞECEK Mİ

Şimdi geldik zurnanın zırt dediği yere.

Çarşı Pazar enflasyonunun % 80 ila % 150 olduğu günümüzde bankalarda Türk Lirası mevduat tutacak kimse olur mu? Normal koşullarda olmayacak. Çünkü şu anda uygulanan faiz negatif getiri sağlayan faizdir. Türk Lirası mevduat sahibi kişi enflasyon karşısında parasının değerini asla koruyamamaktadır. Bugün bankalarımız TCMB ve T.C. Hazinesi destekli kur korumalı Türk Lirası mevduat hesaplarını desteklemeye çalışıyorlar.

FAİZ DÜŞECEK

Rakamsal olarak faiz düşürülse de uygulamada faizler piyasanın gerektirdiği yerdedir.  İstediğiniz yere kadar düşürün faizi ne yazar…. Yani TCMB gösterge faizi % 5 yapsa ne olur ki?

Faizi düşürün, üstü örtülü faiz desteğini de vermeyin, bu enflasyonist ortamda dövizi tutabilene aşk olsun. Her gün yeni rekorlar kırar.

HATÇE TEYZE DAHİ DÖVİZ SATIN ALMAYA BAŞLADI

Türk Lirası faizlerin oldukça düşük olduğunun uzun süre farkındaydı Hatçe Teyze. Faiz tarafında hiç tarağı olmayan Hatçe Teyze de yönünü dövize çevirdi. Ayşe Teyze de öyle yaptı.  Hatçe Teyze’ye KKM – Kur Korumalı Mevduat ürününü anlattım. Hatçe Teyze yüzüme boş boş baktı, kaşlarını yukarı kaldırdı ve bana sesini yükselterek;

“Ben ağnamam Reşat Bey oğlum. Ya döviz, ya da altın almak en doğrusu”

dedi…

Anlayacağınız Hatçe Teyze bir gün piyasa elindeki dövizi ile müdahale edebilir. Ben söylemiş olayım.

REŞAT BAĞCIOĞLU

Ticaretle ilgili alım-satım ve danışmanlık taleplerinizi https://satinalmadergisi.com/ticaritalep/ sayfasından iletebilirsiniz.