İhale Konusu İşe Uyan Fakat Benzer İş Tanımına Uymayan İş Deneyim Belgesi?
Mehmet ATASEVER
Kamu İhale Kurulu Eski Üyesi/ Akademisyen
Anahtar Kelimeler; İş Deneyim Belgesi, Benzer İş, İhale Konusu İş, İhale Dokümanı, Teklif Değerlendirme
İtirazen Şikayet Konusu; İdarece hazırlanan İdari Şartnamede yer verilen benzer iş tanımının araç kiralaması işlerini kapsamadığı, ihale konusu işin genel anlamda araç kiralaması işi olduğu ve bu durumun ihaleye katılımı ve rekabeti engellediği için yapılan ilan düzenlemesinin mevzuata aykırı olduğu iddialarına yer verilmiştir.
Kamu İhale Kurulu Kararı Özeti; 06.04.2022 tarihli ve 2022/UH.I-432 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre;
Kamu İhale Kurulu tarafından ihale işlem dosyası üzerinden yapılan inceleme neticesinde;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhaleye katılımda yeterlik kuralları” başlıklı 10’uncu maddesinde “ İstekli tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
…
- d) Son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan mal ve hizmet alımlarına ilişkin deneyimi gösteren belgeler,” hükmü,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “Tanımlar” başlıklı 3’üncü maddesinde “Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri” hükmü,
Anılan Yönetmelik’in “İş deneyimini gösteren belgeler” başlıklı 39’uncu maddesinde “(1)İş deneyimini gösteren belgelerin istenildiği ihalelerde; teknolojik ürün deneyim belgesinin ve yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;
- İlk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
- Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80’inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleriyle ilgili iş deneyimini gösteren belgelerin,
- Yapımla ilgili hizmet işleri dahil hizmet alımı ihalesiyle gerçekleştirilecek danışmanlık hizmetlerinde, Danışmanlık Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliğinin 38 inci maddesinde düzenlenen iş deneyimini gösteren belgelerin,
istenilmesi zorunludur.
…
(2) İlk ilan veya davet tarihi ile ihale veya son başvuru tarihi arasında kabul işlemleri tamamlanan hizmet işleri, ilgisine göre birinci fıkranın (a) veya (b) bendi kapsamında değerlendirilir…” hükmü bulunmaktadır.
İhale İlanı’nın “İhale konusu işe ilişkin bilgiler” başlıklı 2’nci maddesi “Esenyurt ilçesi sınırları dahilinde Atıkların Toplanması ve Nakli, Cadde, Sokak ve Pazar Yerlerinin El ve Makine İle Süpürülmesi, Yıkanması, Çöp Konteynerlerinin Yıkanması işi kapsamında 119 taşıt/araç sürücüsüz kiralama hizmet alımı (9 Ay)…” şeklinde,
Anılan İlan’ın 4.4’üncü maddesi “Bu ihalede benzer iş olarak kabul edilecek işler:
4.4.1.Kentsel temizlik işleri kapsamında evsel/katı atık toplama/taşıma/nakli/temizliği hizmet alımı işleri benzer iş olarak değerlendirilecektir.
(İstekli tarafından sunulan iş deneyim belgesinde evsel/kaba atık taşıma ve araç/taşıt çalıştırılması dışında olan ‘’personel, kıyafet, mal/malzeme v.b.’’ bulunması durumunda, bu iş kalemlerine ait tutarlar iş deneyim belgesinden çıkarılmak suretiyle, iş deneyim belgesi kalan tutar üzerinden değerlendirmeye alınacaktır).” şeklinde düzenlenmiştir.
4734 sayılı Kamu İhale Kanun’un 10’uncu maddesinde istekliler tarafından kamu veya özel sektöre bedel içeren bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale dokümanında idare tarafından belirlenen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak iş deneyim belgelerinin sunulmasının zorunlu olduğu,
Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nde yapılan benzer iş tanımı dikkate alındığında; ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik bakımından benzerlik göstermesi, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilmesi, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer nitelikte olan işlerden edinilen iş deneyim belgelerinin kabul edilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.
İhalelerde istekliler tarafından sunulacak iş deneyim belgelerinin değerlendirilmesinde iki ölçüt bulunmaktadır. Bunlardan ilki, sunulan iş deneyim belgelerine konu işlerin ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygunluğu, ikincisi ise güncellenmiş iş deneyim belge tutarının teklif bedeline göre idarece istenilen tutarın sağlanması şeklindedir.
Benzer iş tanımı, idareler tarafından belirlenirken ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat ve diğer ekipman ile mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri itibariyle benzer nitelikte olan işlerden edinilen iş deneyim belgelerinin kabul edilmesi imkân verebilecek şekilde düzenleme yapılması gerekmektedir. Bu belirlemeler neticesinde istekliler tarafından benzer iş tanımına uygun iş deneyim belgesi kullanılarak ihaleye teklif verilebileceği gibi ihale konusu işe uygun iş deneyim belgesi kullanılması benzer iş tanımından bağımsız olarak her durumda mümkün olmaktadır.
İdare tarafından gerçekleştirilecek ihale konusu işin ihaleyi yapan belediye başkanlığı tarafından yapılacak olan atıkların toplanması ve nakli, cadde, sokak ve pazar yerlerinin el ve makine ile süpürülmesi, yıkanması, çöp konteynerlerinin yıkanması işi için gerekli 119 adet sürücüsüz araç kiralama hizmet alımı olduğu görülmüş olup, ihale konusu işin asıl amacının araç kiralanması işi olduğu, benzer iş tanımının ise; kentsel temizlik işleri kapsamında yapılan evsel, katı atık toplama, taşıma, nakli ve temizliği hizmet alımı işleri olarak belirlendiği, bu nitelikteki iş deneyim belge tutarlarından ‘’personel, kıyafet, mal/malzeme v.b.’’ kısımlarının çıkartılmak suretiyle değerlendirileceği anlaşılmıştır.
Başvuru sahibi tarafından benzer iş tanımında araç kiralama işine yer verilmemesinin rekabet oluşmasını engellediği iddia edilmektedir.
Yukarıda aktarıldığı üzere istekliler tarafından ihale konusu iş veya benzer iş tanımına uygun iş deneyim belgeleri ile ihaleye katılabilecekleri, benzer iş tanımında araç kiralama işlerine yer verilmemiş olmasının idarenin ihtiyacı olan kent temizliği işinde kullanılmak üzere sürücüsüz araç kiralama işlerinden edinilen iş deneyim belgelerinin kullanılmasına engel teşkil etmeyeceği, araç kiralama işlerinin birbirinden farklılık arz edebileceği, binek araç vb.lerinin kiralanması işleri ile mevcut idare ihtiyacı olan kent temizliği işinde kullanılacak araçların kiralanması işlerinin uzmanlık ve organizasyon gerekliliklerinin aynı olmadığı, her türlü araç kiralama işlerinin benzer iş olarak belirlenmesi noktasında idarenin takdir yetkisi bulunduğu değerlendirilmiş olup başvuru sahibinin iddiası yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Mahalli idarelerin kent temizliği işleri 01.01.2018 sonrasında yapılamamakla birlikte bu tarih öncesinde ihale edilerek 31.03.2018 tarihine kadar tamamlanan işlerin bulunduğu hizmet alımlarında iş deneyim belgelerinin ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabulü yapılan işlerden olması gerektiği dikkate alındığında bu işlerden edinilen iş deneyim belgelerinin kullanılmasının mümkün olduğu anlaşılmıştır.
Mehmet ATASEVER
Kamu İhale Kurulu Eski Üyesi/ Akademisyen
