Türk Eximbank Alacak Sigortası Nedir ?

Ticari Alacak Sigortası riskleri minimize etmenin en güvenli yolu. Alacak sigortası, müşterinin ödemesini vadede yapmaması ya da iflas nedeniyle faturasını ödememesi gibi nedenlerle oluşabilecek kayıplardan korunmanıza yardımcı oluyor. Özellikle uluslararası piyasalarda iş yapıyorsanız, ihracatçı bir firma iseniz bu sigorta şirketiniz için gerçekten hayat sigortası niteliğinde. Firmalar bu sigorta sayesinde müşterilerine açtıkları vadeleri uzatabilirken, vadeli satış yapılan tutarları da arttırabiliyor.

Alacak Sigortası Adeta Alacağınızın Kasko Sigortası Niteliğindedir

Türk Eximbank tarafından yapılan alacak sigortası, mal bedelinin tahsilatında politik ve ticari risklere karşı siz ihracatçıları koruduğu gibi, riskli pazarlarda uzun vadeli satış olanağını da arttırır. Garanti altına alır.

Adeta alacağınızın bir kasko sigortası niteliğindedir desem yerinde bir benzetme olur.

Türk Eximbank İhracat Kredi Sigortası Hakkında Kısa Bilgiler

İhracatçının gerçek dostu niteliğinde ihracatçılarımıza finansman desteği sağlayan ülkemizin tek resmi kamu finansman kuruluşu Türk Eximbank’ın  Kısa Vadeli İhracat Kredi Sigortası konusundaki sıklıkla sorulan sorular ve yanıtlarını şu şekilde sıralayabiliriz.

Kaynak : Türk Eximbank: www.eximbank.gov.tr

• Hangi ödeme türlerinden doğan alacaklar sigorta kapsamına girer?

1. Mal mukabili,
2. vesaik mukabili,
3. kabul kredili, müşteri kabullu işlemler
4. Teyidsiz akreditifli işlemler

sigorta kapsamına alınır.

Özetle; alacağınız bir banka tarafından garanti edilmemişse Türk Eximbank yanınızdadır.

• Kısa Vadeli Alacak Sigortası dahilinde sigorta kapsamına alınan ödeme vadesi kaç gündür?

360 güne kadar olan alacaklar sigorta kapsamına alınır.

• Program her ülkeden doğan alacakları kapsıyor mu?

Kısa Vadeli Alacak Sigortası dahilinde 238 ülke sigorta kapsamına alınmaktadır.

Kapsam dışında olan ülkeler;

• Ermenistan,
• Güney Kıbrıs ve
• Kuzey Kore

kapsam dışı ülkelerdir.

Bu ülkeler dünyanın siyasi, politik ve ekonomik gelişmeleri göz önüne alınarak sürekli güncellenmektedir. ,

• Ne kadar tazminat alırım?

Sigorta kapsamına alınmış brüt fatura tutarının aksi belirtilmediği sürece %90’ı tazmin edilmektedir. Yani, zarar tazmin oranı %90’dır.

• Belirli alıcılar için (selektif) poliçe yaptırabilir miyim?

Kısa Vadeli Alacak Sigortası genel kapsamlı bir programdır. Belirli sayıda alıcılar için kullanılamamaktadır. Dolayısıyla tahsilatı riskli ödeme koşullarında çalışılan bütün alıcılar için sigorta talep edilmelidir.

• Alıcı limiti nedir?

Her bir alıcı için, ticari ve politik risklerle ilgili olarak sevkiyat bedellerinin ödenmemesi durumunda, Türk Eximbank tarafından o alıcı için üstlenilen azami riski ifade eder. Alıcı limiti tutarı, ilgili alıcıya gerçekleştirilen sevkiyatlardan doğan alacak bakiyesinin Türk Eximbank tarafından sigorta kapsamına alınan azami tutarıdır.

• Alıcı firma enformasyonu nasıl yapılır?

Türk Eximbank, İhracat Kredi Sigortası işlemleri kapsamında alıcı riskini değerlendirme ve limit tespiti aşamasında ihracat yapmak istediğiniz firmanın kredibilitesini belirlerken güvenilir ve hızlı rapor sağlayan uluslararası enformasyon kuruluşları ile işbirliği içinde bulunmaktadır. Bu hizmet kapsamında alıcı firmanın;

• profil (tanıtıcı) bilgileri
• ortaklık yapısı
• faaliyetleri
• sektördeki yeri
• mali yapısı
• bankalarla ilişkileri
• borç/alacak ilişkileri
• ticari moralitesi
• kredibilitesi

bilgilerini içeren enformasyon raporları güvenilir uluslararası enformasyon kuruluşlarından satın alınmaktadır.

• Alıcı limiti tutarı nasıl belirlenir?

Alıcı firma hakkında, yurt dışında yerleşik uzman kuruluşlar vasıtası ile temin edilen, güncel verilere haiz enformasyon raporlarındaki finansal ve idari bilgiler mali analiz yöntemleri çerçevesinde incelenir. Gayrikabili rücu akreditif ya da banka garantisi tahtında ödeme koşuluna bağlı alıcı limiti onaylarında, öncelikle muhtemel amir bankalar mali analize tabi tutulur. Bahse konu incelemeler neticesinde; alıcı firmanın mali durumu, ilgili sektör ve ülke riski ile gerekli olduğu hallerde muhtemel amir banka riski bir bütün halinde dikkate alınarak ihracatçının sevkiyat programına uygun olarak belirlenen ihtiyacı da göz önüne alınmak suretiyle alıcı limit tutarı tespit edilir.

• Alıcı limiti başvurularını ne zaman yapmalıyım?

Söz konusu firmaya sevkiyat planlanıyor ise sevkiyat yapılmadan önce limit başvurusunda bulunulmalıdır. Alıcı limiti başvurusu sevkiyattan sonra yapılmış olsa ya da sevkiyattan sonra sonuçlanmış olsa bile, limitin başlangıç tarihi söz konusu sevkiyatı sigorta kapsamına alacak şekilde geriye yürür.

• Alıcılar için limit tahsis süresi nedir?

Limit taleplerinin sonuçlanma süresi, enformasyon raporu temini süresine göre değişmektedir. Enformasyon sonuçları Avrupa ülkelerinde farklı, batı ülkelerinde farklı, Asya ülkelerinde farklı, Afrika ülkelerinde farklı zamanlarda elde edilmektedir. Enformasyon bilgileri her ne kadar en seri ve hızlı şekilde elde edilmesi için girişimde bulunulsa da, istihbarat bilgilerinin oldukça zayıf ve geç elde edilebileceği ülkeler olması halinde, istihbarat sonuçları

• Alıcı limiti başvurusu ücrete tabi midir?

Alıcı limiti başvuruları ücrete tabidir. Ücretler ise koşullara göre Söz konusu tutar her alıcı için yılda bir defa alınır. Alıcı limiti başvuru ücreti yeni başvuru ve yenileme dönemlerinde alınır; yıl içinde yapılan değişiklik taleplerinden alınmaz.

• Alıcı limitinin geçerlilik süresi nedir?

Alıcı limitleri 1 yıllık süre için tanımlanır.

• Bütün ihracatların bildirilmesi gerekiyor mu?

Alıcı limiti çıkmış olsun olmasın vadeli çalışılan bütün alıcılara yapılan sevkiyatlar ve kapsam dışında değerlendirilen (peşin vs.) bütün sevkiyatların bildirilmesi gerekmektedir. Kısacası firma adına yapılan bütün ihracatlar sisteme girilmelidir.

• Kapsam dışında kalan sevkiyatlar nelerdir?

• Türkiye’de yerleşik bir bankanın teyit verdiği bir gayrikabili rücu akreditif çerçevesinde gerçekleştirilen,
• Ülke anlaşmaları çerçevesinde gerçekleştirilen,
• Menfaat ilişkisi bulunan alıcılara yapılan,
• Peşin ödemeli,
• Başka firma adına sigortalı olan,
• Kapsam dışı ülkeye yapılan,
• Factoring-forfaiting yoluyla garanti sağlanan,
• Konsinye satış olarak gerçekleştirilen,
• Transit ticarete konu olan,
• Prefinansman kapsamında bedeli ödenmiş olan,
• Ülke Şartları ve Prim Oranları Listesi’nde belirlenen ödeme şeklinden farklı bir ödeme şekliyle gerçekleştirilen,
• Türk Eximbank tarafından limit verilmesi uygun görülmeyen alıcılara yapılan sevkiyatlar

Söz konusu sevkiyatların Aylık Sevkiyat Bildirim Formları ile beyan edilmesi gerekmekle birlikte, sigortalının bu sevkiyatlara dair prim ödeme yükümlülüğü olmayacaktır. Bununla birlikte;

• Konsinye satış olarak gerçekleştirilen ve Ülke Şartları ve Prim Oranları Listesi’nde yer alan sigorta kapsamı içindeki ülkelerde kayıtlı ve müspet bir Alıcı Limit Onayını haiz menfaat ilişkisi bulunmayan Alıcılara kesin satışı gerçekleştirilen sevkiyatlar,
• Menfaat ilişkisi bulunan alıcılara yapılan Sigortalının yurt dışında doğrudan veya dolaylı iştirakleri, şirketleri vasıtasıyla ya da depo, antrepo vb. yerlerden, fatura ve/veya ilgili ülke mevzuatına uygun belgeler tahtında, Ülke Şartları ve Prim Oranları Listesi’nde yer alan sigorta kapsamı içindeki ülkelerde kayıtlı olup, müspet bir Alıcı Limit Onayı’nı haiz menfaat ilişkisi bulunmayan Alıcılara yaptığı satışlar ise sigorta kapsamında değerlendirilir.

• Sigorta programının maliyeti nedir?

Sigorta programının ana maliyeti prim oranlarıdır. Prim oranları alıcının yerleşik olduğu ülkenin risk grubu, sevkiyatın ödeme şekli ve vadesi, alıcının özel ya da kamu alıcısı olup olmadığı dikkate alınarak tespit edilmektedir. Ülkenin veya ödeme şeklinin riskliliği arttıkça ya da sevkiyatın vadesi uzadıkça prim oranları yükselmektedir.

Sigorta programının diğer bir maliyet unsuru alıcı analiz ücretidir. Alıcı analiz ücreti, Enformasyon kuruluşlarından temin edilen raporlar ve izleme hizmetleri karşılığında Sigortalının alıcı başına yıllık ödeyeceği tutarı ifade eder

• Vadesi geçmiş alacağımı ne zaman bildirmeliyim?

Vadesi geçmiş alacaklar, alıcı ile anlaşılan fatura tarihi üzerinden ödeme vadesi dolduğu günden itibaren 60 gün içinde bildirilmelidir.

• Tazminat ödemesi ne zaman yapılır?

Vadesi geçmiş bir alacağın vadesinin dolduğu tarihten 4 ay sonra zarar kesinleşir.

• Sevk edilen mallar alıcı tarafından teslim alınmadığında ne yapılmalıdır?

• Sigortalı, sevk ettiği malların alıcı tarafından teslim alınmaması halinde, bu durumu ivedilikle ve yazılı olarak Türk Eximbank’a bildirmelidir. Türk Eximbank tarafından yapılan inceleme neticesinde Türk Eximbank’ın ön onayı alınmak koşulu ile teslim alınmayan malların ikinci bir alıcıya satılabilmesi ve iki fiyat arasındaki farktan doğan zararın % 90 oranında tazmin edilmesi mümkün olabilmektedir. Türk Eximbank’ın yazılı ön izni ile malların yeniden satışı durumunda tazminata konu olan zarar tutarı, ilk satış fiyatının en fazla % 50’si ile sınırlı olmaktadır.
• Öte yandan, alıcı tarafından teslim alınmayan malların Türk Eximbank’ın yazılı ön izni ile Türkiye’ye getirilmesi durumunda, Sigortalı tarafından ilave işlem, nakliye ve sigorta masrafları da karşılanabilmektedir.
• Alıcı ile ortaya çıkan ihtilaflarda ihracatçının zararı tazmin edilebilir mi?

• İhracatçının kusurundan ve mal ve malın teslimi konusundaki ihtilaftan kaynaklanan zararlar sigorta kapsamı dışındadır.
• İthalatçının, ihracatçı ile arasındaki ihtilafı gerekçe göstererek sevkiyat bedelini ödememesi durumunda; gerek ihracatçıdan gerekse ithalatçıdan ilgili belgeleri göndermesini talep eder. Türk Eximbank tarafından yapılan inceleme neticesinde sevkiyata ilişkin olarak ihtilaf bulunduğu tespit edilirse Türk Eximbank ancak ihracatçı tarafından alınmış kesinleşmiş bir mahkeme kararına dayanarak tazminat ödemesi yapabilmektedir. Bu mahkeme kararı, ithalatçının ülkesindeki bir mahkemeden ve ithalatçı aleyhine alınmış olmalıdır.
• Sigorta sözleşmesi ihracatçının finansman teminini nasıl kolaylaştırır?

İhracatçı; sigorta kapsamındaki sevkiyatlarla ilgili olarak Türk Eximbank nezdinde doğmuş ve doğacak tazminat alacaklarını temlik etmek suretiyle Türk Eximbank ya da ticari bankalardan kredi temin etme imkanını bulabilmektedir. Türk Eximbank tarafından tanzim edilen İhracat Kredi Sigortasından doğan hakların gayrikabilirücu olarak temlik edilmesiyle aşağıdaki bankalardan finansman sağlanırken poliçe teminat olarak gösterilebilir.

• Akbank T.A.Ş.
• Aktif Yatırım Bankası A.Ş.
• Alternatif Bank
• Burgan Bank A.Ş.
• Citibank A.Ş.
• Denizbank A.Ş.
• Fibabanka
• Finansbank A.Ş.
• HSBC Bank A.Ş.
• ING Bank A.Ş.
• Şekerbank T.A.Ş.
• C. Ziraat Bankası A.Ş.
• Türk Ekonomi Bankası A.Ş.
• Türkiye Garanti Bankası A.Ş.
• Türkiye İş Bankası A.Ş.
• Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.
• Yapı ve Kredi Bankası A.Ş.
• Kredi ve Garanti Fonu

Zaten teminat sıkıntısı çeken firmalar için ihracat kredi sigorta poliçesinin teminat olarak gösterilerek bir bankadan kullanacağı kredinin teminatına poliçeyi vermesi büyük bir fırsattır.

• Sigorta poliçesinden serbest bölgede faaliyet gösteren firmalar da faydalanabilir mi?

Serbest bölgeden, serbest bölge işlem formu ile çıkış yapan ve yurt dışından alacağı doğan firmalarımız da faydalanabilmektedir.

• Sigorta sözleşmesi hangi koşullarda sona erer?

İhracatçının sigorta sözleşmesi hükümleri gereğince yükümlülüklerini yerine getirmediği durumlarda Türk Eximbank’ın sözleşmeyi tek taraflı feshetme hakkı olduğu gibi, ihracatçı firma da herhangi bir zaman noktasında o tarihe kadarki sözleşmenin gerektirdiği yükümlülükleri yerine getirmiş olması kaydı ile sigorta sözleşmesinin iptalini isteyebilir.

Kaynak: Türk Eximbank : https://www.eximbank.gov.tr/tr/urun-ve-hizmetlerimiz/alacak-sigortasi/kisa-vadeli-alacak-sigortasi

Türk Eximbank Olanakları Anlatmakla Bitmez

Gelecek hafta Türk Eximbank’ın ihracatçılara kullandırdığı Türk Eximbank kaynaklı ihracat kredilerini ele alacağım. Türk Eximbank kaynaklı krediler hem daha uzun vade, hem de daha düşük faiz içermektedir.

Reşat BAĞCIOĞLU

ICC Uluslararası Ticaret Odaları

Türkiye Milli Komitesi

Türkiye Bankacılık Komite Başkanlığı Üyesi