İş Hayatında Başarının Anahtar Faktörü: Profesyonel Zekâ
Dr. Öğr. Üyesi Gözde MERT
Nişantaşı Üniversitesi İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi
İşletme Bölüm Başkanı & Gözde Araştırma Şirketi Kurucusu
“Eğitim, sizin iyi bir işe sahip olmanıza katkıda bulunur. İş sahibi olmak ise size, refah sağlar. İş hayatı sizin mantıksal zekâ (IQ), duygusal zekâ (EQ) ve özellikle profesyonel zekâya (PQ) sahip olmanızı zorunlu kılar.” Dr. Gözde MERT
Profesyonel zekâ (PQ) kavramı ilk olarak Prof. Dr. Hakan Yöney tarafından 2007 yılında ortaya konmuştur. Profesyonel zekâ; iş hayatında başarıya ulaşmayı sağlayan zihinsel becerilerin bütünü olarak ifade edilmektedir (Şekil 1).
Kaynak: Mert, 2017: 93.
Profesyonel zekâ; özyönetim, beyinsel esneklik, zihinsel durum, motivasyon, zihinselleştirme, farkındalık, insiyatif, yaratıcı beyin, pozitif etkileşim ve profesyonel ben olmak üzere toplam 10 bileşenden oluşmaktadır. İş görenlerin bu özellikleri, kurumun performansını ortaya koymaktadır. Profesyonel zekâ, geliştirilebilir ve artırılabilir bir yapıdadır. Kendisinden bekleneni veremeyen ve iş ortamını olumsuz etkileyen bir kişi, PQ bileşenlerini içeren bir eğitim programıyla önemli bir derecede performans ortaya koyabilir (Şekil 2).
Kaynak: Mert, 2017: 94.
Kişilerin PQ seviyesinin artırılması, örgütün toplam zekasını artırmaktadır. İşletmenin PQ artışı ise, verimliliğin artmasına, giderlerin düşmesine, müşteri ilişkilerinin gelişmesine, krizlerin kolay geçiştirilmesi gibi önemli gelişmelere neden olmaktadır.
Kaynak: Mert, 2017: 95.
PQ’nun geliştirilmesindeki amaç, iş hayatında iş görenlerden kaynaklanacak olumsuzlukları en aza indirmek, olumlu hususların devamını sağlamaktır (Şekil 3). PQ’nın diğer amaçları ise, iş görenin potansiyelini değerlendirmek, iş ortamını daha verimli, zevkli ve sağlıklı hale getirmektir.
Detaylı bilgiler için aşağıdaki kitapları okuyabilirsiniz.
Mert, G. (2017). Organizasyonlarda Bireysel Hafıza, Artikel Yayıncılık, İstanbul. www.gozdemert.com/ebook/BH.pdf
Yöney, H. (2014). Profesyonel Zekâ, Remzi Kitabevi, İstanbul.
