“NAKİT SERMAYE ARTIRIMLARINDA FAİZ İNDİRİMİ TEŞVİĞİ”

M.Nurullah BUDAK
Yeminli Mali Müşavir
TAXİA Yeminli Mali Müşavirlik Ltd. Şti.

Nakit sermaye artırımlarında faiz indirimi teşviği, kurumlar vergisi kanunu’nun “Diğer indirimler” başlıklı 10.maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi ile sağlanmıştır. Şirketler ekonomik faaliyetlerine devam edebilmek ve piyasadaki rakip firmalarla rekabet edebilmeleri, yatırım veya işletme sermayelerinin güçlendirilmeleri için, güçlü sermayelere ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle şirketler sermaye artırımına ihtiyaç duymaktadırlar.

Yapılan bu düzenleme ile, sermaye şirketlerinin sermaye yapılarının güçlendirilmesi, nakdi sermaye artışıyla işletmelerin yabancı kaynak ihtiyacını azaltılması ve vergi yükünü azaltılması amaçlanmıştır.

ı) (Ek: 27/3/2015-6637/8 md.) (8)Finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ile kamu iktisadi teşebbüsleri hariç olmak üzere sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan “Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı” dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50’si.

(7338 sayılı kanunun 59 uncu maddesiyle eklenen paragraf; Yürürlük: bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren madde kapsamında yapılacak nakdi sermaye artışlarına uygulanmak üzere 26.10.2021) Nakdi sermaye artışlarının, yurt dışından getirilen nakitle karşılanan kısmı için bu oran %75 olarak uygulanır.

Nakit sermaye artırımlarında faiz indirimi teşvikinden kimler yaralanabiliyor?

• Kurumlar vergisi mükelleflerinden sermaye şirketleri olan, Limited şirketler, Anonim şirketler ve Sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler, bu uygulamadan yararlanabileceklerdir.
• Kanun değişikliğinin yürürlüğe girdiği 1/7/2015 tarihinden itibaren ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya bu tarihten itibaren yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden hesaplanan faiz indirimi tutarı kadar yararlanırlar.
• Bu indirimden, sermaye artırımına ilişkin kararın veya ilk kuruluş aşamasında ana sözleşmenin tescil edildiği hesap döneminden itibaren başlamak üzere, her bir dönem için ayrı ayrı yararlanılır.

Bu uygulamadan hangi sektörler ve kimler yararlanamıyor?

• Statüsü Anonim şirket olsa dahi, finans, bankacılık ve sigortacılık sektörlerinde faaliyet gösteren kurumlar ve kamu iktisadi teşebbüsleri bu indirimden yararlanamayacaklardır.

Nakdi sermaye artırımında faiz indirimi teşvikinde özellikli konular nelerdir?

• Nakdi sermaye artırımında faiz sonraki dönemlerde sermaye azaltımı yapılması halinde, azaltılan sermaye tutarı indirim hesaplamasında dikkate alınmaz.
• Hesaplanacak tutarı, nakdi sermayenin ödendiği ay kesri tam ay sayılmak suretiyle hesap döneminin kalan ay süresi kadar hesaplanır.
• Matrahın yetersiz olması halinde, ilgili cari dönemde indirim konusu yapılamayan indirim tutarları, sonraki hesap dönemlerde indirim konusu yapılabilir.
• Nakdi sermaye faiz indirimi, İndirim tutarının hesaplanmasında, ticari krediler faiz oranı dikkate alınacağından, sadece dördüncü dönem geçici vergilendirme döneminde bu indirimden yararlanılması mümkündür. (2022 döneminden itibaren 4 ncü dönem geçici vergi beyannamesi kaldırılmıştır. Dolayısıyla nakdi sermaye artırımı faiz indirimi, kurumlar vergisi beyannamesinde indirim konusu yapılabilecektir.)

Bu uygulamadan hangi sermaye artışları yararlanamıyor?

• Sermaye şirketlerine nakit dışındaki varlık devirlerinden kaynaklanan sermaye artışları,
• Sermaye şirketlerinin birleşme, devir ve bölünme işlemlerine taraf olmalarından kaynaklanan sermaye artışları,
• Bilançoda yer alan öz sermaye kalemlerinin sermayeye eklenmesi suretiyle gerçekleşen sermaye artışları,
• Ortaklarca veya kurumlar vergisi kanununun 12’nci maddesi kapsamında şirket ortaklarıyla ilişkili kişilerce veya borç alınmak suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,
• Şirkete nakdi sermaye dışında kıymetlerin (Hisse senedi, tahvil veya bono gibi) sermaye olarak konulması suretiyle gerçekleştirilen sermaye artışları,
• Bilanço kalemlerinin birbirleriyle mahsubu şeklinde gerçekleştirilen sermaye artışları,

Nakit sermaye artımında hesaplanacak indirim tutarının dikkate alınmayacaktır.

Nakdi sermaye artırımında faiz indirim miktarı nasıl hesaplanır?

• Nakdi sermaye artışının üzerinden, indirimden yararlanılacak yıl için TCMB tarafından açıklanan ticari krediler faiz oranı dikkate alınarak hesaplanır.
• Bakanlar kurulu tarafından belirlenen orana göre hesaplanan indirim tutarı, ilgili dönem kazancından indirilir. (2020 yılı için belirlenen oran % 19,62’dir)

İlgili dönem kazancından indirilebilecek tutarın hesaplanması şu şekilde hesaplanmaktadır;

(Hesaplanacak indirim tutarı, kıst dönem esasına göre hesaplanacaktır.)

Bu indirimden yararlanabilmek için, tescil zorunluluğu ve bankaya yatırılma zorunluluğu var mı?

• Sermaye şirketleri bu uygulamadan, sermaye artışına ilişkin kararının ticaret siciline tescil edildiği hesap döneminden itibaren yararlanmaya başlayabilecekler. İndirimin hesaplanmasına konu edilebilecek sermaye artışı tutarı, artırılan sermaye tutarının şirketin banka hesaplarına nakit olarak fiilen yatırılan kısmı ile sınırlıdır.

Sermaye’ye eklenmek üzere, şirket hesaplarına avans olarak yatırılan tutarlar, bu indirimden yararlanabiliyor mu?

Kurumlar vergisi 10 sayılı genel tebliğinde sermaye avanslarına ilişkin olarak “ileri bir tarihte gerçekleştirilecek sermaye artırım taahhüdünde kullanılmak amacıyla sermaye artırım kararından önce, şirket ortakları tarafından şirketin banka hesabına sermaye avansı olarak yatırılan tutarların;

1. Banka hesabına yatırıldığı tarih itibariyle, şirketin bilançosu’nda öz sermaye kalemleri arasında yer alan “Diğer sermaye yedekleri” adlı hesapta izlenmesi,
2. Banka hesabına yatırıldığı tarihin bulunduğu hesap döneminin sonuna kadar, sermaye artırımına ilişkin kararın ticaret sicilinde tescil edilmiş olması gerekir. Bu kararın tescil edildiği tarih itibariyle indirim uygulaması yapılabilecektir.