Eylül ayı SAMEKS verileri İstanbul’da açıklandı. SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 1,6 puan azalarak 54,8 değerine geriledi. Gözlenen bu azalışta hizmet endeksinin 3,0 puan azalarak 52,2 puana gerilemesi etkili olurken, sanayi endeksi de 1,7 puanlık azalışla 58,0 puana geriledi. Böylece SAMEKS, 54,8 puanlık değeriyle Eylül ayında ekonomik aktivitedeki hareketliliğin devam ettiğine işaret etti. MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, endekslerde gözlenen hız kaybına rağmen SAMEKS’in 50 referans değeri üzerinde seyretmesi, reel sektörün dinamizminin sürdüğünü gösteriyor” dedi.
2017 yılı Eylül ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi, bir önceki aya göre 1,6 puan azalarak 54,8 değerine geriledi. Gözlenen bu azalışta hizmet endeksinin 3,0 puan azalarak 52,2 puana gerilemesi etkili olurken, sanayi endeksi de 1,7 puanlık azalışla 58,0 puana geriledi. Böylece SAMEKS, 54,8 puanlık değeriyle Eylül ayında ekonomik aktivitedeki hareketliliğin sürdüğüne işaret etti.
Kaan: “Reel sektörün dinamizminin sürüyor”
MÜSİAD Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, Temmuz ayında 59,3 puanla tarihi zirvesini gören SAMEKS Bileşik Endeksinin Ağustos ve Eylül ayında sırasıyla 56,4 ve 54,8 seviyesinde gerçekleştiğini ve yılın üçüncü çeyreğini 56,8 puan ortalamasıyla kapattığını belirtti. Kaan; “Bu değer 55,3 puanlık ikinci çeyrek ortalamasıyla kıyaslandığında, Türkiye ekonomisinin yılın üçüncü çeyreğinde bir önceki çeyreğe kıyasla hızını artırarak büyümeyi sürdürdüğü görülmektedir.
Sanayi sektöründe önceki aya göre ivme kaybı gözlenmiş olmasına karşın, alt endeksler itibariyle üretim, yeni sipariş, satın alım ve istihdamdaki artışlar Eylül 2017 döneminde de sürdü. Hizmet sektöründe ise girdi alımlarının sert bir şekilde hız kaybetmesi iş hacmini 50 referans puanının altında tutmuş ve böylece SAMEKS Hizmet Endeksi son 6 ayın en düşük seviyesine geriledi.
Endekslerde gözlenen hız kaybına rağmen SAMEKS’in 50 referans değeri üzerinde seyretmesi reel sektörün dinamizminin sürdüğünü gösteriyor. Bu bağlamda 2017 yılının ikinci çeyreğinde %5,1 büyüyen Türkiye ekonomisinin üçüncü çeyrekte bu performansını da aşarak yüksek oranlı pozitif büyüme alışkanlığını sürdürdüğünü tahmin edebiliriz” şeklinde konuştu.
Sanayi Endeksi 58,0 seviyesinde
SAMEKS Sanayi Endeksi, 2017 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre 1,7 puan azalarak 58,0 seviyesine geriledi. Bu gelişmede firmaların yeni siparişlerinde meydana gelen 1,4 puanlık hız kaybı belirleyici olurken, buna bağlı olarak sektöre ilişkin üretim 3,6 puan azalarak 58,1 seviyesine geriledi.
Hizmet Endeksi 52,2 değerinde
SAMEKS Hizmet Endeksi; 2016 yılı Eylül ayında, bir önceki aya göre 3,0 puan azalarak 52,2 değerine geriledi. İş Hacmi (6,0 puan), Satın Alım (8,2 puan), ve İstihdam (1,4 puan) alt endekslerinde gerçekleşen azalışlar, hizmet sektöründe gözlenen hız kaybının en önemli belirleyicileri oldu.
TÜRKİYE EKONOMİSİ
2017 yılının ilk çeyreğinde %5,2 büyüyerek oldukça başarılı bir performans sergileyen Türkiye ekonomisi, devam eden çeyrekte de %5,1 oranında büyüdü ve böylece yılın ilk yarısında 5,1 puanlık bir büyüme kaydetti.
İhracat, ithalat ve dış ticaret açığı arttı
2017 yılı Temmuz ayında toplam ihracat hacmi 2016 yılının aynı ayına göre %28,3 artarak 12,6 milyar dolar olurken, toplam ithalat hacmi de %46,2 artarak 21,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Böylece Haziran ayında dış ticaret açığı %82,5 artarak 8,8 milyar dolara yükseldi.
Cari açık beklenilenin altında
2017 yılı Temmuz ayında cari açık, beklentilerin bir miktar altında gerçekleşti ve 5,1 milyar dolar olarak oldu. Bu gelişmede altın ithalatında kaydedilen artışla dış ticaret açığında gözlenen genişleme belirleyici olurken, turizm gelirlerindeki artış cari açıktaki genişlemeyi sınırlandırdı.
Sanayi üretimi beklentilerin üzerinde büyüdü
Büyümenin öncü göstergelerinden sanayi üretimi, Temmuz ayında, aylık ve yıllık bazda beklentilerin oldukça üzerinde büyümüş ve yılın üçüncü çeyreğine ilişkin büyüme rakamları için olumlu bir görünüm arz etti. Bu dönemde aylık bazda sanayi üretimi %2,3, yıllık bazda sanayi üretimi ise %14,5 artış kaydederken; böylece yıllık bazdaki sanayi üretimindeki artış trendi 10 aya çıktı.
İşsizlik rakamları azaldı
Nisan, Mayıs ve Haziran dönemlerinin ortalaması alınarak hesaplanan Mayıs 2017 dönemi işsizlik rakamları, geçtiğimiz aya göre 0,3 puan azalmış, önceki yılın aynı ayına göre ise 0,8 puan artmış ve arındırılmamış veriye göre %10,2 seviyesinde gerçekleşti. Böylece Ocak ayında %13,0’e kadar yükselen işsizlik oranı, Şubat 2017 döneminden itibaren üst üste dördüncü ayında da geriledi.
Enflasyon 0,52 puan arttı
2017 yılı Ağustos ayına ilişkin tüketici fiyatları, aylık bazdaki beklentileri bir miktar aşarak 0,52 puan arttı. Buna bağlı olarak yıllık bazdaki fiyat artışı da piyasa beklentilerinin üzerine çıkarak %10,68 seviyesinde gerçekleşti. Böylece yıllık enflasyonda Mayıs, Haziran ve Temmuz ayında gözlenen 3 aylık düşüş eğilimi sona erdi.
DÜNYA EKONOMİSİ
2017 yılı Eylül ayında küresel ekonominin gündemi; başta FED’in faiz kararı olmak üzere ABD ekonomisine ilişkin son gelişmeler, Avrupa Merkez Bankası’nın para politikası ve küresel petrol fiyatlarında gözlenen artışlar üzerine yoğunlaştı.
ABD Merkez Bankası (FED), Eylül ayı içerisinde gerçekleştirdiği toplantısında politika faiz oranlarında herhangi bir değişiklik öngörmezken, 4,2 trilyon dolar tutarındaki tahvil portföyünü azaltmaya Ekim ayında başlayacağını açıkladı. Geri alım tutarını aylık 10 milyar dolar azaltmayı planlayan FED’in, her üç ayda bir bu tutarı 10 milyar dolar artırarak 2018 yılı sonuna gelindiğinde aylık azalışları en fazla 50 milyar dolar seviyesine çekmeyi hedeflediği belirtildi.
Avro Bölgesi’nde ise; Avrupa Merkez Bankası (ECB), küresel krizden bu yana gerçekleşen en güçlü ekonomik büyümeye rağmen gevşek para politikasında değişiklik yapmazken, Bölge’ye ilişkin 2017 yılı ekonomik büyüme tahmininin yukarı yönlü revize edilmesi dikkat çekti. 2017 yılı için büyüme tahminini %1,9’dan %2,2 seviyesine çeken ECB, bu döneme ait enflasyon tahminini ise %1,5’te bıraktı.
OPEC üyesi ülkelerin Mart 2018’e kadar uzatılan ham petrol üretimi kesintisi kararının üç ay daha uzatılacağına yönelik açıklamalarıyla yükselişe geçen Brent türü ham petrolün fiyatı, 1 Eylül ile 16 Eylül arasını kapsayan dönemde yaklaşık %12 artış kaydederek 60 dolar seviyesine yaklaştı.
