Türkiye ekonomisinin lokomotifi olarak kabul edilen otomotivde yakalanan olumlu ivmenin; 2017’de üretim, satış ve ihracata yüksek rakamlarla yansıması bekleniyor. Türkiye Otomotiv Sektör Raporu’ndan öne çıkan başlıklar…

KPMG Türkiye Denetim Şirket Ortağı Ergün Kış, “Küresel konjonktür ve Türkiye ekonomisindeki gelişmeler dikkate alındığında 2016 yılının en çok otomotiv sektörüne gülümsediği söylenebilir. Otomotiv, üretim ve ihracat rakamları ile hem büyümeye hem de cari dengeye en çok katkı sağlayan sektör oldu” dedi. Kış, şu rakamlara dikkat çekti:

• 2016 yılının ilk 11 ayında toplam otomotiv üretimi yüzde 2 artışla 863 bin adet, otomobil üretimi ise yüzde 6 artışla 649 bin adet olarak gerçekleşti.
• Aynı dönemde Türkiye’de üretilen her 100 aracın 77’si ihraç edildi. 2015’te bu oran yüzde 73’tü. Her iki dönemin ilk 11 aylık verileri karşılaştırıldığında, ihraç edilen toplam araç sayısındaki artış yüzde 14’e yaklaştı.
• 2016’nın tüm aylarında en çok ihracat yapan sektör olma ünvanına sahip otomotiv sektörünün yakaladığı bu başarılı grafik, ülke ihracatına da olumlu yansıdı. Sektör ekonominin lokomotifi oldu.

AB ülkeleri ilk 5’te

• TİM verilerine göre otomotiv sektörü ihracatının yüzde 80’e yakınını AB ülkelerine gerçekleştirdi. En çok ihracat yapılan 5 ülke Almanya, İtalya, Fransa, Birleşik Krallık ve İspanya oldu. AB ülkeleri ihracat yapılan ilk 20 ülkenin 14’ünü oluşturdu. İlk 10’da AB ülkeleri dışında ABD yer aldı. İlk 20’nin diğer ülkeleri İsrail, Mısır, İran ve Rusya olurken daha önce üst sıralarda yer alamayan Fas geçen yıl listeye 13’üncü sıradan girdi.

Sektördeki büyük yatırımlar

• Toyota’nın hibrit C-HR araçları Sakarya’da üretmeye başlaması, OYAK Renault’un Bursa’da Megane Sedan seri üretimine geçmesi, BMC’nin Sakarya Karasu’da savunma sanayii yatırımı yapma kararı, Alman otomotiv yan sanayi firması ElringKlinger’in Bursa’da yeni üretim tesisi açması 2016’da sektördeki büyük yatırımlar arasına girdi.
• Ekonomi Bakanlığı verilerine göre son 10 yılda otomotiv sektöründe yatırım teşviki için düzenlenen belge adedi 2008’de zirveye çıktı, 2016’nın ilk 10 ayında ise en düşük seviyeye geriledi. Düzenlenen belge adedi 2015 ve 2016’da düşüş gösterirken, belgelerin toplam yatırım tutarları ise 2015’teki seviyeyi geride bıraktı.

• 2016’da belgeye bağlanan yatırım tutarının yüzde 81’i yabancı sermaye tarafından gerçekleştirildi. Aynı oran 2014’te yüzde 67, 2015’te ise yüzde 55 seviyelerindeydi. Yerli yatırımların yedek parça ve ara malı, yabancı sermayenin büyük yatırımlarının ise otomobil ve ticari araç üretimine yoğunlaştığı düşünüldüğünde, bu yatırımların tamamlanmasıyla sektör ihracatında ciddi artış beklenebilir.

Risk unsurlarına dikkat

Ergün Kış, şu değerlendirmeyi yaptı:

“2016’da sektör genelinde yakalanan olumlu ivmenin 2017’de süreceği öngörülüyor. 2017, üretim, satış ve ihracatta daha yüksek nominal rakamların görüleceği bir yıl olacak. Ayrıca otomotiv sektörünün 2017’de de firma ve sektör bazlı liderliklerini devam ettirmesi bekleniyor. Otomotiv, dışa açıklığı ve küresel tedarik zincirlerine yüksek entegrasyonu nedeniyle küresel talep ve ikili/çoklu ticaret anlaşmalarına duyarlılığı en yüksek sektör. Hem avantaj hem tehdit olan bu özellik nedeniyle TTIP, TPP ve Brexit gibi etkisi geniş gelişmeler sektör için risk faktörü olmaya devam edecek.”

Yeni risklere ve belirsizliğe rağmen CEO’ların cesareti artıyor…

Geleceğe güven artıyor,

CEO’ların yüzde 52’si çalışan sayısını artırmayı düşünüyor,

Aşırı regülasyon ve yetenekli işgücüne erişim endişeleri rekor seviyeye çıktı,

CEO’lar küreselleşmenin gelir eşitsizliğine katkı yapmadığını düşünüyor.

Türk CEO’lar ekonominin geneli konusunda biraz kaygılı ama yine de 2017’de şirketlerini büyütebileceklerine inanıyorlar…

PwC 20. Küresel CEO Araştırması’na göre, dünyada genelinde CEO’lar önümüzdeki yıl endişe etmeleri gereken birçok konu olduğunu düşünseler de yine de büyüme beklentileri ve küresel ekonomiye güven yeniden yükselmeye başladı.

Her yıl olduğu gibi bu yılda Davos’taki Dünya Ekonomik Forumu Yıllık Toplantısı’nın açılışında kamuoyu ile paylaşılan araştırmaya katılan CEO’ların yüzde 38’i (2016: yüzde 35) önümüzdeki 12 ayda şirketlerinin büyüme beklentileri oldukça yüksek; CEO’ların yüzde 29’u (2016: yüzde 27) ise küresel ekonomik büyümede 2017 yılında toparlanma olacağına inanıyor.

CEO’ların beklentileri geçtiğimiz yıla göre daha pozitif bir tablo çizse de ekonomik belirsizlik (yüzde 82), aşırı düzenleme (yüzde 80) ve yetenekli işgücüne erişim (yüzde 77) konusundaki endişe seviyeleri hala çok yüksek. Yerli ekonomiyi korumakla ilgili endişeler de artıyor; CEO’ların yüzde 59’u bu konuyla ilgili endişe duyuyor, ABD ve Meksika’daki CEO’larda ise bu oran yüzde 64’e çıkıyor.

Küreselleşme ile ilgili görüşlerin de alındığı araştırmada CEO’lar; sermaye, ürün ve insanların serbest dolaşımını sağlaması açısından küreselleşmeye olumlu bakıyorlar. Ancak, CEO’lar küreselleşmenin zengin ile fakir arasındaki uçurumu ortadan kaldırma ya da iklim değişikliğine çözüm bulma konusunda etkisini ciddi şekilde sorguluyorlar. Bu konuda görüşler, CEO’ların küreselleşmeyi tetikleyen faktörlerle ilgili olumlu görüşlerini paylaştığı PwC’nin 1998 yılında gerçekleştirdiği ilk CEO Araştırması ile tamamen zıt yöne dönmüş durumda.

PwC Küresel Başkanı Bob Moritz araştırma sonuçlarını şöyle değerlendiriyor:
“Fırtınalı geçen 2016 yılına rağmen, 2007 yılında gördüğümüz seviyelerden çok daha düşük ve yavaş olsa da, CEO’ların güveni yeniden yükseliyor. Trump’ın başkanlığına ilişkin tahminler ve İngiltere’nin AB’den çıkmasına rağmen CEO’ların şirket büyümesine güvenlerinin 2016 yılına göre arttığını, İngiltere ve ABD dahil tüm dünyada iyimserlik belirtilerinin arttığını görüyoruz. Bir yıl öncesine göre dünya çapında daha fazla CEO’nun yatırım için ABD ve İngiltere’yi işaret etmesi ile bu iyimser hava, diğer ülkelere de yansıyor.”

“Büyüme fırsatları konusunda CEO’lar daha güvende hissetse de, bu yıl en önemli üç endişelerinin şunlar olduğunu söylüyorlar:

• Dijital çağa uygun işgücünü yaratacak insan kaynakları ve teknoloji stratejisi
• Giderek artan sanal etkileşimlerin olduğu bir dünyada işletmelerine güveni korumak
• Toplumla daha çok iletişim kurarak ve çözüm bulmak için işbirliği yaparak küreselleşmeyi herkesin yararına kullanmak

2017’de ekonominin de Davos toplantılarının da gündemine damga vuracak bazı konular bunlar…”

Türkiye ile ilgili bazı sonuçlar
PwC 20. Küresel CEO Araştırması’na Türkiye’den 33 CEO katıldı. Araştırmanın ilk bulgularına göre Türkiye’deki CEO’ların görüşleri şöyle:

• Türkiye’deki CEO’ların ekonomik büyüme beklentisi geçtiğimiz yıllara göre büyük düşüş gösterdi. Türkiye’den katılan CEO’ların sadece yüzde 12’si önümüzdeki bir yılda ekonomik büyümede artış öngörüyor (2016: yüzde 50, 2015: yüzde 50, 2014: yüzde 50). Yüzde 59’u ekonomik büyümenin aynı kalacağını, yüzde 29’u düşeceğini düşünüyor.
• Bununla birlikte Türkiye’deki CEO’lar kendi şirketlerinin performansını ele aldıklarında ekonominin geneline yönelik kaygılarından sıyrılarak büyüme konusunda ise %41’lik bir oranla daha iyimserler. (2016: yüzde 40, 2015: yüzde 33, 2014: yüzde 56)
• Türkiye’deki CEO’ların en çok endişe ettikleri konular dünyadan biraz farklılaşıyor: Jeopolitik belirsizlik (yüzde 95), belirsiz ekonomik büyüme (yüzde88), terörizm (yüzde 85) ve döviz kurundaki kırılganlık (yüzde 82) diğer küresel kaygıların önüne geçiyor.
• Teknolojinin sektörlerine etkisi sorulduğunda Türkiye’deki CEO’ların tamamı konunun öneminin bilincinde: yüzde 9’u sektörü tamamen değiştireceğini, yüzde 65’i belirgin etkisi olacağını, yüzde 26’sı ortalama bir etkisi olacağını söyledi. Türkiye’den hiçbir CEO teknolojinin herhangi bir etkisi olmayacağını düşünmüyor.
• Teknolojik değişim ve güven temasının detaylı irdelendiği araştırmada Türkiye’deki CEO’lar iş dünyasındaki güvene olumsuz etki edecek teknoloji ile ilgili konuları şöyle aktardılar: Siber güvenlik ihlalleri (yüzde 91), veri güvenliği ve etik ihlali (yüzde 90), bilgi teknolojilerindeki kesinti ve sıkıntılar (yüzde90), yapay zekâ ve otomasyon (yüzde 67)

PwC Türkiye Başkanı Haluk Yalçın, rapor sonuçlarını şöyle değerlendirdi: “Türkiye’deki CEO’lar küresel trendlerin tümüyle farkında ve gerek regülasyonlar gerek teknoloji gerekse yetenek yönetimi açısından dünya CEO’ları ile aynı görüşleri paylaşıyorlar. Bunun yanı sıra Türkiye’deki CEO’lar coğrafyamızın karmaşık denklemi ile de uğraşmak zorundalar. Bu durum ekonomik büyüme beklentileri açısından düşüşe işaret etse de Türk Şirketleri’nin CEO’ları kendi şirketlerini her duruma hazırlama konusunda çok daha inançlı ve deneyimli görünüyorlar. Bu da kendi şirketlerinde büyüme beklentilerinin %41 gibi iyi sayılabilecek bir oranda olmasını sağlıyor.

Önümüzdeki dönemde küresel ekonomideki karmaşık görünüme ve güvenlik konularının gündemi işgal ettiği mevcut ortama rağmen ilk hedef bu gündemi en rasyonel politikalar ile yöneterek büyümeden ödün vermeden ilerlemek olmalı. Esas hedef ise teknolojideki sıçrama, onunla birlikte gelen dijital dönüşüm ve bunu yönetecek yetenekli insan kaynağına ulaşmak konusunda akılcı yatırımların yapılması ve belirli bir ekonomik reform süreci ile Türkiye’nin geleceğe koşusunun hızlanarak devamı olmalı. Bölgemizdeki sıkıntılı jeopolitik unsurlara rağmen ekonomik büyüme, markalaşma ve endüstriyel yatırım hedeflerine sıkı sıkı tutunarak büyük adımlar atmalıyız. ”

PwC 20. Küresel CEO Araştırması’nda yer alan diğer sonuçlar

Gelir artışına güven tırmanıyor

2016’nın tam aksine, CEO’ların kendi işletmelerinin bir yıllık gelir artışına güveni tüm dünyada neredeyse tüm büyük ülkelerde yükselişte. Önde gelen ülkeler ise Hindistan (yüzde 71), güven seviyesinin iki katından fazlasına çıktığı Brezilya (yüzde 57), Avustralya (yüzde 43) ve İngiltere (yüzde 41). Güven seviyesi Çin’de 11 puan artarak yüzde 35’e, ABD’de altı puan artarak yüzde 39’a, Almanya’da ise üç puan artarak yüzde 31’e çıktı. İsviçre’de ise güven seviyeleri iki katından fazlasına çıkarak yüzde 34 oldu.

Güven trendine uymayan ülkeler ise güven seviyelerinin düştüğü İspanya, Meksika ve özellikle de bu seviyenin 2016 yılındaki yüzde 28’den yüzde 14’e düştüğü Japonya oldu.

Büyümeyi teşvik eden faktörlerle ilgili olarak, CEO’ların üçte birinden fazlası (yüzde 79) için önümüzdeki yıl gündemin ilk sırasında organik büyüme yer alacak. Büyüme ile ilgili olarak, CEO’ların yüzde 41’i 2017 yılında yeni bir birleşme ve satın alma faaliyeti planlıyor; tüm CEO’ların yaklaşık dörtte biri (yüzde 23) yeni fırsatları kazanca dönüştürmek için inovasyon kapasitelerini artırmayı düşünüyor.

CEO’ların büyüme fırsatı arayacağı yerler

PwC’nin ilk küresel CEO araştırması, Çin ve Hindistan gibi gelişmekte olan pazarların kesinlikle başarılı olacağını göstermiştir. Ancak para birimi kırılganlığıyla daha da artan pazarlardaki kararsızlık, CEO’ların daha çeşitli ülkelere yönelmesine neden oldu. Bu yılın araştırması ise ABD, Almanya ve İngiltere’nin daha önemli öncelikler haline geldiğini; Brezilya, Hindistan, Rusya ve Arjantin’e yatırım yapma isteğinin ise üç yıl öncesine göre azaldığını gösteriyor. 

Şirketlerin faaliyet gösterdiği hangi ülkelerde büyüme beklentisi olduğu sorusunda CEO’lar ilk beş ülke olarak ABD, Çin, Almanya, İngiltere ve Japonya’yı sıraladı. CEO’lar arasında büyüme lokasyonu olarak popülerliği en çok artan ülke İngiltere oldu: Geçen yıl yüzde 7 oranında büyüme beklenen İngiltere bu sene yüzde 15’lik bir oranla dördüncü sırada yer aldı.

Küreselleşme

CEO’ların yüzde 58’i küreselleşmeyi yerli ekonomiyi korumak gibi yükselen trendlerle dengelemenin zorlaştığını düşünüyor. Bu tür endişeler, ‘tipik küresel kurumların ihtiyaçları olduğu kadar ticaret özgürlüğüne sahip’ olduğu sonucu çıkan PwC’nin ilk CEO Araştırması’ndaki görüşlere ters düşüyor.

Son 20 yılda CEO’lar küreselleşmenin sermaye, ürün ve insanların serbest dolaşımına katkısı hakkında oldukça olumlu düşünüyordu. Ancak bu yılki araştırmaya katılanlar, küreselleşmenin iklim değişikliğini azaltma ya da zengin ile fakirler arasındaki uçurumu ortadan kaldırmaya katkısı konusunda şüpheci yaklaşıyor. Bu durum, PwC’nin 22 ülkede yer alan 5.000’den fazla katılımcı arasında yaptığı ayrı bir tüketici anketindeki bu konulara ilişkin halk görüşleri ile benzerlik gösteriyor.

CEO’ların yüzde 60’ı, tüketicilerin ise yalnızca yüzde 38’i küreselleşmenin sermaye, insan, ürün ve bilginin dolaşımını iyileştirmeye oldukça pozitif etkisi olduğuna inanıyor. CEO’ların dörtte üçünden fazlası (yüzde 76), tüketicilerin ise neredeyse üçte ikisi (yüzde 64) küreselleşmenin tam ve anlamlı istihdam yaratmaya yardım ettiğini düşünüyor. Tüketiciler arasında küreselleşmenin büyük ölçüde beceri sahibi ve eğitimli iş gücü yarattığına inananların oranı da işletme liderlerine göre daha düşük; halkın yüzde 29’u CEO’ların yüzde 37’si buna inanıyor.

PwC Küresel Başkanı Bob Moritz konuyla ilgili şunları söylüyor: “Halk arasındaki memnuniyetsizliğin uzun vadede sürdürülebilir performans için gereken güveni sarsma olasılığı var. Ancak buradaki en büyük zorluk CEO’ların nasıl hareket edeceği değil, CEO’ların paydaşlar, müşteriler, çalışanlar ve toplumla daha derin ve iki yönlü ilişki kurmasının gerekmesi. Olası memnuniyetsizlik ya da bu yöndeki algının asıl nedenini anlamak şirketinizin topluma faydalarının anlatılmasında gerekli olan ilk ve en önemli adım. Kapsayıcı küresel büyümeyi yakalayamazsak kaybedeceğimiz çok şey var.”

Teknoloji ve güven

CEO’lar, teknolojinin artık şirketlerinin imajı, becerileri, personel alımı, rekabet gücü ve büyümesinin ayrılmaz bir parçası olduğunu söylüyor. CEO’ların neredeyse dörtte biri (yüzde 23), teknolojinin önümüzdeki beş yılda kendi sektörlerindeki rekabeti tümüyle yeniden şekillendireceğine inanıyor.

Giderek dijitalleşen dünyada, teknoloji şirketler ve müşteriler arasında yeni bir dinamik yaratarak iki taraf için de büyük avantajlar sağladı. Ancak, CEO’ların yüzde 69’u bu ortamda insanların güvenini kazanıp elde tutmanın zorlaştığını, yüzde 87’si ise sosyal medya kullanımından doğan risklerin sektörlerindeki güven seviyesine negatif etkisi olabileceğini söylüyor. CEO’ların yüzde 91’i veri gizliliği ve etik sorunların da önümüzdeki beş yılda kurumlarını etkileyeceği konusunda hemfikirler.

Yirmi yıl önce CEO’lar için güven, iş radarında üst sıralarda değildi. 15 yıl önce CEO’ların sadece yüzde 12’si şirketlere kamu güveninin büyük ölçüde azaldığını düşünüyordu. Bu yıl ise CEO’ların yüzde 58’i iş hayatına karşı güven eksikliğinin şirketlerinin büyümesine zarar vereceğini düşünüyor. Bu oran 2013 yılına kıyasla yüzde 37 arttı.

Büyük şirketlerin yaşadığı sansasyon yaratan bazı teknoloji ve güvenlik olaylarından sonra, CEO’lar tahmin edilebileceği üzere siber güvenlik, veri gizliliği ihlalleri ve bilgi teknolojilerine dair aksaklıkları paydaş güvenine karşı en önemli üç teknoloji tehdidi olarak gösteriyor.

Bob Moritz konuyla ilgili şunları ekliyor: “CEO’lar dijital çağda güveni elde tutmanın daha zor olmasını bekliyor. Fakat teknolojiyi, güven temeline dayanan süregelen ilişkilerinde paydaşlarla bağlantı kurma yeteneğiyle birleştirerek güçlü yönleri haline getirenler, rekabet avantajını yakalayacaktır”. 

Yetenekli işgücü ve istihdam

Becerilerle ilgili endişe, son 20 yılda iki katından fazlasına çıktı (1998’de CEO’ların yüzde 31’i bu konuyla ilgili endişeliyken 2017’de bu oran yüzde 77’ye çıktı). Gelecekteki beceri ihtiyaçlarını karşılamak için kullanılacak stratejiler arasında ise çeşitlilik, kapsayıcılık ve işgücü hareketliliği yer alırken insan kaynakları, şirketlerin ilk üç önceliği arasında bulunuyor. Yetenekli işgücüne ulaşım, CEO’ların dörtte üçünden fazlasının (yüzde 77) endişeleri arasında yer alırken; Afrika (yüzde 80) ve Asya Pasifik’teki (yüzde 82) CEO’ların endişeleri arasında başı çekiyor.

CEO’ların yarısından fazlası (2016’daki yüzde 48’e karşı yüzde 52) önümüzdeki 12 ayda çalışan sayısını artırmayı planlıyor. En iddialı işe alım planları yapanlar arasında İngiltere (yüzde 63), Çin (yüzde 60), Hindistan (yüzde 67) ve Kanada (yüzde 64) bulunuyor. Sektör bazında ise, en iddialı işe alım planlarını Varlık Yönetimi (yüzde 64), Sağlık (yüzde 64) ve Teknoloji (yüzde 59) alanında çalışan CEO’ların yaptığını, devlet ve kamu kurumundakilerin (yüzde 32) ise bu konuda en düşük seviyede olduğunu görüyoruz.

Araştırmaya katılan CEO’ların sadece yüzde 16’sı genel çalışan sayısını azaltmayı planladığını söylerken, CEO’lar ilgili işlerin yüzde 80’inin teknoloji veya otomasyon kullanımından bir şekilde etkileneceğini söylüyor. Kanada (yüzde 100), ABD (yüzde 95), Almanya (yüzde 93), Avustralya (yüzde 92) ve Brezilya’daki (yüzde 91) işletme liderleri teknolojinin en büyük etkiye sahip olduğunu düşünüyor.

Görüşme yapılan CEO’ların yarısından fazlası (yüzde 52) insanlarla makinelerin birlikte çalışmasının avantajlarını şimdiden araştırırken beşte ikisi (yüzde 39) gelecekteki beceri ihtiyaçları üzerinde yapay zekânın etkisini göz önünde bulunduruyor.

Teknolojik değişikliğin hızının CEO’ların yüzde 70’i için endişe kaynağı olduğu düşünülürse, yaratıcılık ve yenilikçiliğin, liderlik ve duygusal zekânın aranan en değerli beceriler olması ve CEO’ların işe alım yapmakta zorlanması şaşırtıcı değil. Dijital ve STEM (Fen, Teknoloji, Mühendislik, Matematik) beceriler işletme liderlerinin yarısından fazlası için işe alımda sorun yaratıyor. 

PwC Küresel Başkanı Bob Moritz konuyu şöyle noktalıyor: 

“CEO’lar temel beceri eksikliğinin şirketlerinin büyüme potansiyeline, geçerliliğine ve sürdürülebilirliğine zarar vermesinden endişe duyuyor. CEO’lar en çok teknik olmayan becerilere değer veriyor. Yenilikçilik ve insan ilişkisi becerileri kodlanamıyor. Bu nedenle CEO’ların ihtiyacı olan değişimi gerçekleştirebilmek için (dikkatle düşünüp uygun adımlar atarak) teknolojiyle kişilerin yeri doldurulamaz becerileri arasında denge kurmak kilit öneme sahiptir. Paydaşların beklentilerini yönetmek; ayakta kalmak ve büyümek için ihtiyaç duyulan güvenin kazanılmasını sağlayacaktır. Sonuç olarak sanallaşan dünyada insan unsuruna öncelik vermek gelecekteki başarının ön şartı olacaktır.”

SAXO BANK BAŞ EKONOMİSTİ VE CIO’SU STEEN JAKOBSEN YILIN BİRİNCİ ÇEYREĞİ HAKKINDAKİ TAHMİNLERİNİ AÇIKLADI: “1970’LERE YENİ BAŞTAN!”

Saxo Bank’ın Baş Ekonomisti ve CIO’su Steen Jakobsen, 2017 yılı birinci çeyreğine ilişkin öngörülerini açıkladı. 2017 yılı için ana sorunun Amerikan Doları’nın yönü olacağını ifade eden Jakobsen, “Geçen yıl içinde %20 yukarı yönlü bir para birimi bir tepki tetikleyebilir ve yeni göreve gelen Trump yönetimi 20 yıllık ‘kuvvetli dolar ABD lehinedir’ dogmasından fedakarlık yapabilir. Bu nedenle 2017 yılı için ana soru Amerikan Doları’nın yönü olacaktır” dedi.

Saxo Bank baş Ekonomisti ve CIO’su Steen Jakobsen, 2017 yılının ilk çeyreğine dair görüşlerini açıkladı. 2017 yılı için ana soru Amerikan Doları’nın yönü olacaktır diyen Jakobsen, “Ana soru bu olacaktır çünkü geçen yıl içinde %20 yukarı yönlü bir para birimi bir tepki tetikleyebilir ve yeni göreve gelen Trump yönetimi 20 yıllık ‘kuvvetli dolar ABD lehinedir’ dogmasından fedakarlık yapabilir” dedi.

“ABD deki popülizm seslerini gözardı edemeyiz fakat bir seçim yılında Avrupa’da da bunları atlamamız lazım. Fakat rahat olun, bu bir döngünün sonudur, yeni bir başlangıç değil. Geçen zaman içinde, Nixon ve Reagan karışımı bir doktrin bekleyin ve yüksek dalgalanmalara hazır olan” saptamasını yapan ünlü analist, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Tweetlerin ABD içindegelişi güzel gündemi belirlediği ve ‘alışılmışın dışında’ olmanın yeni siyahi olmak olduğu bir dünyaya, 2017 ve Trump-manya’ya hoş geldiniz. Donald Trump ve yeni politikaları hakkında yapabileceğimiz tüm tahminlerde ana soru hep aynı kalmaktadır: ABD dolarının genel yönü ne olacaktır? 2017 yılında Çinin parası ve büyümesi nereye doğru gidecek? Brexit/Trump çifte etkisi bir döngünün sonumu yoksa yeni bir şeyin başlangıcımı? Üç sorudan en önemlisi hangisi? Bu da Amerikan dolarının yönüdür. O kadar basitleştirilmiş bir ekonomik dünya ya da globalleşmiş bir piyasamız var ki, dolar global olarak tüm işlemlerin %75 inden fazlasını temsil etmektedir.

ABD doları yıllık olarak %20 nin üzerinde bir yükselişe sahipse – ki şu anda öyle – bu etkiye bir tepki olacaktı. Bu tepki ABD de beklenilenin üzerindeki faiz oranları dolayısıyla büyümenin yavaşlaması (potansiyel büyümeyi de azaltacaktır) ve dolaylı olarak global büyümeyi de azaltabilir, çünkü ABD ağırlıklı borç yükü gelişen piyasaların aşırı dolar borçlarını ödeme kabiliyetini olumsuz etkileyecektir. Yabancı bankalar gelişen piyasalardaki firmalara 3.6 trilyon dolar kredi kullandırmışlardır ve bu kredilerin kabaca %50 si Çin’edir. Böylece 2. ve 3. sorular birbirine bağlıdır.”

“Ressesyon riski atmaktadır. NedBank, Güney Afrika’daki arkadaşlarım, Neels Heyneke ve Mehul Daya parasal durum ve ana prensipleri birleştiren, gördüğüm en iyi ressesyon modeline sahiplerdir”.

Mevcut durumun okunması : Piyasaların ortak görüşü %5-8 e karşı %60 ressesyon ihtimali

“Hisse senedi piyasalarında büyük satışların özellikle ressesyon zamanlarında olduğunu bildiğimiz için bu büyük bir risktir. Ressesyon Amerikan ekonomisini vurursa beklenen ‘drawdown’ %25-40 olabilir”.

“ABD’deki populizm seslerine kayıtsız kalamayız, aynı zamanda bir seçim yılında bu seslere Avrupa’da da kayıtsız kalmamalıyız. Fakat rahat olunuz, bu bir döngünün sonudur, yeni bir başlangıç değildir. Dünya kapalı sınırlar, anti- globilizasyon, ticaret engellemeleri ve rekabet kısıtlamaları içeren bir gündeme doğru ilerlemeyecektir. Yine de bu güçlere özellikle global arenada liderliğin değişime uğradığı zamanlarda saygı duyulmalıdır”.

“Trump’ın ticareti, yurtdışı birlikleri Amerika’ya geri çekmesi, 1970’li yıllardan beri geçerli olan Çin politikasını değiştirmesinin sonuçları ortaya çıkacaktır. Alman Şanşolyesi Angela Merkel şu anda gelişmiş dünyanın de facto lideridir. Bu pozisyon Almanya’da seçimlerin olacağı bir yılda kendi istemediği ve kendisini rahat hissetmediği bir pozisyondur. Çin ABD’nin yön değiştirmesi sonucu oluşacak bir vakumu dolduracaktır. Dış politika ve yatırım konusunda Çin yönetimi hiç olmadığı kadar ‘açık’ tır. Bunun sebebi kısmen fırsat ve kısmen yükselen iç borç ve dışarıya akan sermaye hareketlerinden dikkati uzaklaştırmak içindir. Çin, büyük bir ihtimalle, muhtemelen zaman içinde CNY ve CNH i %5-10 aralığında zayıflatacaktır, fakat eğer zorlanırsa yine başka bir devaluasyon ile Amerikan politikalarına cevap olarak zayıflatabilir”.

“Göreve başlayacak Trump yönetimi, bana göre açıkça ‘Zayıf Amerikan Doları’ politikası izleyecektir. Çin’in para biriminin fazlaca zayıf olduğu söylemi elbette USD’nin de fazla güçlü olduğunu ima eder. Fakat biraz bekleyin, Trump, Bill Clinton’ın hazine bakanı Robert Rubin zamanından bu yana uygulanan 1990’larda ortaya çıkan ‘kuvvetli dolar Amerika’nın çıkarınadır dogmasını da değiştirecektir (aslında bu hiç bir zaman uygulanan bir strateji olmamıştır).”

“Bu 1970’ lerive Ağustos 1971 Nixon doktrini neticesinde hazine bakanı John Connally’nin yürürlüğe takdim ettiği gümrüklenebilir tüm ithal mallara %10 ek vergi ve dış yardım harcamalarına %10 indirim ve ‘altın penceresinin’ kapatılmasını (böylece USD artık serbestçe Altına convertible olmaması) ve tüm ücretlere ve fiyatlara 90 gün morataryum uygulamasını anımsatmaktadır. Görünen o ki Trump doktrini bunu yeni kurumlar vergisi ve ticaret politikası olarak yeni seçilen başkan tarafından ‘tweet’ edildiği üzere benimsemektedir.

Evet, bunlar çok fazla tekrar 1970’lerdir. O zamanlar Amerikan politikası büyük ticareti firmalar, kapalı sınırlar, (1973-75 arası) ressesyon ve Connally’nin Roma’daki G-10 toplantısında Avrupa Maliye Bakanlarına dedikleriyle tanımlanabilen ‘Dolar bizim para birimimizdir fakat sizin probleminizdir’ sözleridir. Bu söylem Bretton Wood sistemini öldürmüş ve doların %20 değer kaybına neden olmuştur. “

İlk çeyreğin bize bazı ipuçlarını vereceğini düşündüğünü belirten ünlü analist Steen Jakobsen, tahminlerini şöyle tamamladı: “Ancak, zaman ilerledikçe Nixon ve Reagan karışımı bir Trump doktrinini bekleyiniz. Esas sonuç, nitekim jeopolitik riskler tüm 2017 için önemlidir. Hayal et ve uzat para politikasının başlangıcının sonuna hoş geldiniz”.