İstanbul Üniversitesi ve Türk Standartları Enstitüsü işbirliği ile

“Tedarik Zincirlerinde Risk Yönetimi ve Güvenlik Uygulamaları Konferansı” 26 Mayıs 2015 tarihinde İ.Ü. Beyazıt Kongre ve Kültür Merkezi’nde gerçekleşti. Tüm sektörlerden 500’e yakın katılımcının iştirak ettiği ücretsiz etkinlik tüm gün sürdü.

Konferans Koordinatörü Prof. Dr. Murat Erdal konuşmasında bu etkinliği her sene düzenli hale getireceklerini vurguladı. Dr. Murat Erdal, “Türkiye’de tedarik zinciri tasarımı ve yönetimi konusunda büyük bir açık olduğunu düşünüyoruz. Bu tema bizim kalıcı temamız olacak. Her sene sektörel tedarik zincirlerini ve risklerini inceleyeceğiz. İstanbul Üniversitesi, sahip olduğu imkanlar, öğretim üyesi kadrosu ve Tedarik Zinciri Yönetimi Yüksek Lisans Programları ile bu alanda lider konumdadır. Sektörel tedarik zincirleri konusunda önemli bir bilgi birikimine sahip olduğumuzu düşünüyoruz. Tezli ve İkinci Öğretim yüksek lisans programlarımızda 200’ü aşkın öğrencimiz bulunmaktadır. Bu öğrenciler hemen her sektörde orta ve üst kademelerde yer almaktadır. Proje ve tez çalışmalarımızın odağı “tedarik zinciri yönetimi”dir. Öğretim üyesi zenginliğimiz ve öğrenci portföyümüz ile tedarik zinciri alanında bir merkez konumuna yükseldiğimizi düşünüyorum” dedi. Konuşmacılar kısaca aşağıdaki konularda bilgi ve tecrübelerini paylaştılar:

Prof. Dr. Murat Erdal İstanbul Üniversitesi

Tedarik Zinciri Yönetimi Yüksek Lisans Program Başkanı

Tedarik zinciri yönetimi dendiğinde temel olarak belirli alanlara vurgu yapılmaktadır. Bu alanlar ürün, bilgi ve para akışlarının tasarımı, organize edilmesi ve yönetimidir. Tedarik zinciri tasarımı ve yönetiminin temel odağı işletmenin varlığını sürdürebilmek ve sonrasında rakiplere üstünlük sağlamaktır. Doğru bir şekilde kurgulanmayan her tedarik zinciri, bölümler/birimler arası kopukluklara, operasyonların gecikmesine ve toplamda ilave maliyetlere neden olmaktadır.

Risklerin tanımlanması, değerlendirilmesi ve yönetimi ile tedarik zincirlerini ilişkilendirdiğimizde çok çeşitli çalışma alanları ortaya çıkmaktadır:

• Tedarik Riskleri
• Üretim Riskleri
• Planlama Riskleri
• Lojistik Riskleri

Örgüt, insan ve süreç tasarımı

Tedarik zinciri tasarımı başlı başına özel bir çalışma alanıdır. Tedarik zinciri konusunda tepe yönetiminden başlayarak işletme içerisinde ortak inanç, yerleşik kültür, farkındalık ve ortak algı seviyesi hayli önemlidir. Geçmişten gelen örgütsel alışkanlıklar ve iş yapma biçimlerini kısa sürede değiştirmek, yeniden yapılandırmak ve istenilen seviye getirmek mümkün değildir. Uzun dönemli kararlılık ve istikrarlı çalışma gerektirmektedir.

Pazar İstihbarat

Tedarik zincirlerinde temel risk rekabetten kaynaklanmaktadır. Pazar ve rakipleri analizini gerçekleştirmeden belirlenen taktik ve stratejiler, üretilen eylem planları işletmeyi başarıya götürmemektedir. Günümüzde pazar istihbarat işletmenin temel odak noktasıdır.

Pazarlama Odaklı Hareket

Tüm işletmeler yurtiçi ve uluslararası rakiplerin pazarlama, üretim tedarik vd. taktik ve stratejilerini görmezden gelemez. Pazara sunulan her ürün ve hizmet pazarın yapısını, örgütsel / nihai tüketici algısı ve satın alma davranışlarına etki etmektedir.

İşletme tedarik zincirleri, pazarda yaşanmakta olan değişimlere kısa sürede uyum sağlayabilmelidir. Aksi taktirde pazar kaybı (yenilgi) kaçınılmazdır. Bu nedenle tedarik zincirleri pazarlama odaklı olmak mecburiyetindedir. Pazar ve müşteri trendleri ile işletme ürün ve hizmetleri arasında ilişki sağlanmalıdır. Tedarik zinciri başarısı doğrudan müşterin işletme ürün ve hizmetlerine olan ilgisinden geçmektedir. Nihai karar verici müşteridir. Müşteri istek ve ihtiyaçlarını zamanında tespit edebilmek, pazar taleplerini öngörebilmek ve zamanında karşılamak esastır.

Prof. Dr. Emrah CENGİZ
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dekanı

Pazarlama Riskleri ve Tedarik Zinciri Yönetimi

Yüksek rekabet ortamında çalışan işletmelerin ilerleyebilmesi için nerede olduklarını ve ne yaptıklarını sürekli olarak takip etmeleri gerekiyor. Kontrol edilmesi mümkün olmayan çevresel faktörlerin baskısı altında faaliyetlerini sürdürdükleri için de çeşitli risklerle karşı karşıya başarılı olmak zorundalar. Pazarlama ile ilgili riskler de üstesinden gelinmesi gereken ön sıradaki riskler arasında yer alıyor.

Riski, bir olay veya bir olgunun içinde, onun doğası gereği var olan ve gerçekleştiği zaman kesinlikle zarar veren durum olarak tanımlayacak olursak; pazarlama risklerini de firmanın pazarlamadan kaynaklanan risklerden dolayı karşılaşabileceği muhtemel zararlar olarak ifade edebiliriz. “Yanlış strateji belirleme veya operasyonel nedenler” gibi işletme kaynaklı olabileceği gibi “Pazar”dan kaynaklanan işletme dışı pazarlama riskleri de olabilir.

TZY içerisinde pazarlama riskleri sadece firmayı değil zincir içerinde yer alan tüm halkaları olumsuz etkileyeceğinden, ciddiye alınması ve proaktif davranılması gereken bir konuya işaret eder. Sunum kapsamında pazarlama ile ilgili anahtar riskler ve bunların girdisi olan anahtar performans göstergeleri bütünsel bir yaklaşım ile dinleyiciye aktarılarak bu konuda farkındalık artırılacaktır.
Bu yüzden de rakamlar bulunduğunuz yeri değerlendirmedeki en önemli referanslardan biri…

Çağlar CANKURTARAN

Türk Standartları Enstitüsü Sektörel Yönetim Sistemleri Müdürü

Türk Standartları Enstitüsünden Sektörel Yönetim Sistemleri Müdürü Çağlar Cankurtaran, kongrede öğleden önceki oturumda TS ISO 28000 Tedarik Zinciri Güvenliği Yönetim Sistemi öğleden sonraki oturumda ise TS ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi hakkında bir sunum yaptı.

Sn. Cankurtaran sunumlarında,

Yönetim sistemlerinin gereklilikleri, yönetim sistemleri standartlarındaki yeni trendler ve risk yaklaşımı prensipleri, TS ISO 28000 Tedarik Zinciri Güvenliği Yönetim Sistemi ve TS ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi standartlarının temel olarak içeriği ve bununla birlikte kuruluşlara sağlayacağı faydalar hakkında bilgiler verdi.

Murat AKSOY, Pepsi Kıdemli Satınalma Müdürü Tatlandırıcılar

Satınalma Risk Yönetimi ve Emtia Fiyat Analizi

Murat Aksoy, Satınalma Risk Yönetimi ve Emtia Fiyat Analizi sunumunda risk gruplarını inceleyerek olası etkilerini paylaştı. Ayrıca bu riskleri elemine etmek adına satınalma ve finansal aksiyonlarla ilgili görüşlerini de paylaşan Aksoy sözleşme yapmanın her iki taraf için de ne kadar faydalı olduğuna vurgu yaptı.

Konuşmasının son bölümünde emtia fiyat analizi konusunda değinen Aksoy fiyatı oluşturan ögeler hakkında katılımcılara bilgi verdi.

TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay San. A.Ş.
Yardımcı Sanayi Operasyonları Strateji ve
Sözleşmeleri Şefi Eray AKÇAKOCA ve Lideri Fatih UYSAL

TUSAŞ Türk Havacılık ve Uzay San. A.Ş. Yardımcı Sanayi Operasyonları Strateji ve Sözleşmeleri Şefi Eray Akçakoca ve Lideri Fatih Uysal sunumlarında kaynak seçim risklerini değerlendirdiler.

Havacılık sektöründe kaynak seçim aşamasındaki riskleri Ürün, Tedarikçi ve Strateji bazlı 3 grupta inceleyen Eray Akçakoca, sözleşme aşamasından önce risklerin ortadan kaldırılması için gereken süreçleri ve imzalanan sözleşme ile şirket içi düzenlemelerin önemini açıkladı.

Fatih Uysal ise süreçleri gerçek örnekler ile açıklayarak uygulamalar hakkında detaylı bilgi verdi. Havacılık sektöründe dış kaynak ile üretim sırasında ortaya çıkabilecek riskler ve bunların ortadan kaldırılması için uygulanan azaltma planları detaylı bir şekilde incelendi.

Fatih KILINÇ, Ford Otosan Tedarik Zinciri Akış Tasarımı

Tedarik Zinciri Akış Tasarımı ve Otomotiv Sektörü

Ford Otosan Tedarik Zinciri Akış tasarımından sorumlu Fatih Kılınç, Dünya otomotiv üretiminin geçmişten günümüze gelişimini ve bu gelişimin tedarik zinciri üzerinde yarattığı etkileri aktarmıştır. Özellikle üretimin batıdan doğuya, kuzeyden güneye kayması ile birlikte üretim lokasyonları ile satış lokasyonları arasındaki mesafenin uzaması Tedarik Zincirinde  yeni dinamiklerin ortaya çıkmasına yol açmıştır. Ford Otosan malzeme akışında kullanılan yöntemlere değinen Kılınç, intermodal sevkiyatlar, milkrun uygulamaları, konsolidasyon ve bitmiş araç sevkleri dinamikleri ile ilgili bilgi aktarmıştır.

Prof. Dr. Selim YAZICI İstanbul Üniversitesi

Tedarik Zincirinde İş Sürekliliği Yönetimi

Günümüzde tedarik zincirlerinde risk yönetimi, kuruluşları daha önce hiç bir zaman olmadığı kadar çok zorlayıcı olmaktadır. Kuruluşlar üretimlerini deniz aşırı lokasyonlara taşıdıkça tedarik zincirleri genişlemeye, bağlantılar artmaya ve oluşan networklerin karmaşıklığı da eksponansiyel olarak artmaya başlamaktadır. Geçmişte tedarik zinciri yöneticileri daha çok maliyetleri düşürmek, satınalma fiyatlarındaki farklılıkları azaltmak ve envanter yönetimi üzerinde odaklanırken; günümüzde tedarik zincirinin sürekliliğinin sağlanması, işin sürekliliğinin sağlanması ile eşanlamlı hale gelmiş ve iş dünyasının ana gündem maddesini oluşturmaya başlamıştır. Burada öncelik, tedarik zinciri haritasının oluşturulması daha sonra, bu harita üzerinde risklerin belirlenmesi ve iş sürekliliği yönetimi çerçevesinde, bütüncül bir bakış açısıyla önleyici tedbirlerin alınarak bu sürecin bir sistem haline getirilmesinin sağlanmasıdır.

Prof. Dr. Selim Yazıcı sunumunda, öncelikle herkesin riski doğru olarak algılaması ve olaylara risk gözlüğü çerçevesinden bakılması gerektiğini vurgularken, risk yönetimi yaklaşımının tedarik zincirini oluşturan tüm bileşenlerde uygulanması gerektiğini belirtmiştir. Bu kapsamda, kuruluşların öncelikle iş sürekliliği yönetimi planlarını oluşturmaları ve iş sürekliliği yönetim planı çerçevesinde risk analizlerini gerçekleştirmeleri gerektiğini vurgulamıştır. Daha sonra tedarik zinciri haritası üzerinde bulunan tüm kuruluşlar için, aynı mantıkta bir risk analizi yapılarak, burada oluşabilecek risklerin olasılıkları ve yaratacakları etkiler belirlenerek alternatiflerin değerlendirilmesi gerektiğini belirtmiştir. Selim Yazıcı, tedarik zincirlerinde kesintilere neden olan en büyük nedenleri ve sonuçlarını belirttikten sonra, stratejik olarak nelerin yapılması gerektiğini belirten bir yol haritası sunmuştur.

Tuğrul GÜNAL

Siemens Türkiye, Tedarik Zinciri Direktörü

‘’Tedarik Zinciri Yönetiminde Riskler konulu sunumunda Tuğrul Günal ilgili fonksiyonun şirket stratejisi ile direkt bağlantısına değinerek en önemli hayati riskin ise şirket içinde Tedarik Zinciri Bölümüne gereken önemin verilmemesinin ve dolayısıyla profesyonelce bir yapılanmanın olmamasından kaynaklanacağını belirtmiştir’’.

Dr. M. Selçuk Solmaz

Piri Reis Üniversitesi

Hepimizin bildiği gibi dünyanın üçte ikisinin okyanuslar ve denizlerden oluşması ticaretin deniz veya hava yolundan biri ile yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Hava yolu taşımacılığının ekonomik olmaması ise uluslararası ticaretin deniz yoluyla yapılmasının tercih edilmesini  zorunlu hale getirmektedir.

Günümüzde dünya ticaretinin yüzde doksanının deniz yolu ile yapıldığı bilindiğine göre, üretilen malların güvenli olarak alıcılarına ulaştırılması, bir başka deyişle tedarik zincirinin güvenliğinin sağlanması denizlerin güvenliğinin sağlanabilmesi ile mümkündür.

Son yıllarda teröristler denizlerde de terör eylemleri yapmaya başlamışlardır. Günümüzde dünyada küresel ekonominin sorunsuz işlemesi bir çok problemi çözmektedir. Bu sebeple teröristlerin faaliyetlerini denizlere kaydırmalarının ana sebebinin deniz ticaretinin kesintiye uğratılması ile küresel ekonominin işleyişine ve dünya ekonomisine büyük ölçekte zarar verilebilmesi olduğu görülmektedir.

Tedarik zinciri güvenliğinin sağlanmasına yönelik çalışmalar, ikibinli yıllarda denizlerde meydana gelen terör saldırıları ile ABD’nde meydana gelen 11 Eylül 2001 saldırıları sonrasında, tüm dünyada yapılan güvenlik çalışmaları kapsamında başlamıştır.

Ali Serhat AYDOSLU, Selçuk SAĞLIK TMGD., THY – Opet

Havacılık Yakıtları Lojistik Zinciri, Riskler ve Güvenlik

Havacılık yakıtları tedarik zincirinin hassas bir süreç olduğu bilinmektedir.

THY-OPET olarak riskli bir iş yapıyoruz. Yaptığımız işin tehlikelerinin bilincinde olarak süreç  içerisinde her zaman dikkatli, tedbirli ve kendini geliştiren bir yönetim şeklini esas almaktayız. Yapılacak bir hatadan dolayı toplu felaketlere neden olma riski bunun ne kadar önemli olduğunun göstergesidir. Bu nedenle THY-OPET olarak şirketimizde işe başlayan bir kişiye ilk öğretilen RİSK in tanımıdır.

Güvenlik ve risk değerlendirmeleri yaşayan bir organizma olup, bunları canlı tutmak operasyonda yer alan her çalışanın en önemli görevleri arasındadır.

Tedarik zincirini olumsuz etkileyen çeşitli aksaklıkları, meydana geldikçe icabına bakılması gereken şanssızlıklar olarak değil, zamanı, sıklığı ve etkisinin büyüklüğü tahmin edilemeyen ama er ya da geç karşılaşılabilecek ve hazırlıklı olunması gereken olaylar olarak görmekteyiz.

Organizasyon içinde ve çözüm ortaklarımız ile gerekli entegrasyonu sağlamak, doğru ve yeterli veri sahibi olmak bize güç katmaktadır.

THY-OPET’de güvenlik ve risk değerlendirmeleri bir zorunluluktan çok bir kültür haline gelmiştir.