Anahtar Kelimeler; İş Deneyim Belgesi, Hizmet İşleri, Özel Sektör İş Deneyim Belgesi, Yeterlilik Belgeleri, Teklif Değerlendirme, Mesleki ve Teknik Yeterlilik
Kamu İhale Kurulu Kararı Özeti; İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, idarece yeterlilik bilgileri tablosunda beyan edilen belgelerin sunulmasının istenildiği, ilgili belgelerin sunulması neticesinde tekliflerinin ekonomik açıdan en avantajlı teklif olarak belirlendiği ve taraflarına bildirim yapıldığı, daha sonra gönderilen yazıda “isteklinin sunduğu belgeler beyan ettiği bilgileri doğrulamadığı” şeklindeki soyut ve gerekçesiz bir kararla ihalenin birinci ve ikinci kısmında değerlendirme dışı bırakıldıkları,
Kesinleşen ihale komisyonu kararıyla tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının haksız ve hukuka aykırı olduğu, şöyle ki;
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ikincil mevzuata uygun olarak ihale dokümanında istenen tüm belgelere ait bilgilerin yeterlilik bilgileri tablosunda beyan edildiği, bu kapsamda ihale dokümanında belirtilen geçici teminat mektubu, katılım belgeleri ve yeterlik kriterlerine ait her belge için (ticaret sicil bilgileri dahil) veri girişi yapıldığı ve hiçbir belgeye ait bölümün boş bırakılmasının söz konusu olmadığı, beyan edilen belgelerin sunulmasının istenildiği ve bu kapsamda beyan edilen belgelerin sunulduğu, diğer yeterlilik belgeleri ile birlikte yeterlilik bilgileri tablosunda satır açıldığı şekliyle beyan edilen özel sektörle yapılan sözleşme ve eklerinin de sunulduğu,
Ayrıca İdari Şartname’de “Kamu ve/veya özel sektörde yapılmış her türlü öğrenci ve personel taşıma işi benzer iş olarak kabul edilecektir.” şeklinde düzenleme yapıldığı, sunulan personel taşımasına ait sözleşme ve ekleri incelendiği takdirde İdari Şartname’de istenilen benzer iş tanımına uygun olduğu ve istenilen oranı sağladıklarının da açıkça görüleceği,
Teklifleri açısından ilk ihale komisyonu kararında değerlendirme yapıldığı ve sunulan belgelerde herhangi bir sorun görülmeyerek ihalenin birinci ve ikinci kısmında en avantajlı teklif sahibi olarak belirlendikleri ve sözleşmeye davet edilmelerine karşın alınan ikinci ihale komisyonu kararıyla değerlendirme dışı bırakılmalarının hukuka aykırı olduğu,
İlk kararda açıkça görüleceği üzere beyan edilen bilgiler ile sunulan belgelerin doğrulandığının belirtildiği, ancak akabinde ikinci karar ile sunulan belgelerin doğrulanmadığı ve her iki kısımda da değerlendirme dışı bırakıldıklarının belirtildiği, bu durumun açıkça hukuka aykırı olduğu, neye dayanılarak ilk kararda geçerli kabul edilen tekliflerinin ikinci kararda geçerli kabul edilmediğinin anlaşılamadığı, bu nedenle idarece verilen ikinci ihale komisyonu kararının kaldırılarak tekliflerinin yeniden değerlendirmeye alınması gerektiği,
İş deneyimin tevsiki kapsamında sunulan ve Reytur firması ile yapılan “personel taşımacılığı sözleşmesinin” sıhhati konusunda bir tereddüt bulunmadığı, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği gereği, taraflarınca yeterlilik bilgileri tablosunda açılan satıra uygun olarak anılan sözleşmenin beyan edildiği, ayrıca söz konusu sözleşme eklerinin de idarece istenilmesi üzerine sunulduğu,
Yeterlilik bilgileri tablosunda damga vergisinin yatırıldığına ilişkin bir satır açılmadığı ve idarece istenilen belgeler arasında yer verilmediği, damga vergisinin ödenmesine ilişkin belgenin yeterlilik kriteri olarak belirlenmediği, bu durumda anılan belgenin sunulmasının da beklenmeyeceği, ayrıca söz konusu belgenin sunulması istenilen belgeler arasında da yer almadığı, damga vergisinin sözleşmenin salahiyetini etkileyen bir husus olmadığı ve düzeltme beyannamesi ile damga vergisinin ödenmesinin de mümkün olduğu,
İhaleye ilişkin istenen belgelerin İdari Şartname’nin 7’nci maddesinde belirtildiği, benzer iş tanımının da belirtildiği, ayrıca anılan Şartname düzenlemesine uygun olarak yeterlilik bilgileri tablosunda sözleşmenin beyan edilmesine ilişkin satır açıldığı ve idarece de bu kapsamda taraflarından belge istenildiği, istenilen belgelerin yeterlilik bilgileri tablosunda açılan satıra uygun olarak beyan edildiği, sözleşme ve eklerinin de idareye sunulduğu,
Bu aşamada damga vergisinin yatırılmamasından dolayı tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının mümkün olmadığı, düzeltme beyannamesi verilmesi hususunun idarece bilgi eksiği kapsamında da değerlendirilebileceği, Kamu İhale Kanunu’nun 37’nci maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliği’nin 16’ncı maddesi ile Elektronik İhale Uygulama Yönetmeliği’nin 24.5’inci maddesi uyarınca teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmayan bilgi eksikliklerinin tamamlattırılabileceğinin belirtildiği, buna göre teklifin esasını değiştirecek nitelikte olmaması kaydıyla, eksikliklerin idarece belirlenen sürede isteklilerden bu eksik bilgilerin tamamlanmasının yazılı olarak istenileceği, bu kapsamda Kanunda yer alan “…eksik bilgilerin tamamlanması yazılı olarak istenir.” şeklindeki hükmünün takdiri bir husus olmadığı ve komisyona görev olarak verildiği, bu nedenle idarece tamamlatılması gereken bir eksikliğin tamamlatılmayarak uygun teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının kamu zararına neden olacağı, bu noktada yeterlik bilgileri tablosunda iş deneyime ilişkin hiçbir beyana yer verilmemiş olsa idi bu hususun bilgi eksikliği kapsamında değerlendirilmesinin mümkün olmayacağı, ancak iş deneyime ilişkin satıra bilgi girişi yapılmış olması ve sözleşme ve eklerinin sunulmuş olması nedeniyle damga vergisinin yatırılmamasına ilişkin husustan dolayı teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının mümkün olmadığı, düzeltme beyannamesi verilmesi hususunun idarece bilgi eksiği kapsamında da değerlendirilmesinin mümkün olduğu,
Tekliflerinin değerlendirme dışı bırakılmasının kamu zararına neden olacağı, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ve ilgili mevzuat gereği değerlendirme alınması gereken teklifin değerlendirme dışı bırakılmasının ve daha yüksek teklif veren istekli üzerine ihalenin bırakılmasının kamu zararına sebebiyet vereceği, nitekim 5018 sayılı Kanun’un 71’inci maddesinde kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunması kamu zararı olarak tanımlandığı, bu kapsamda aynı madde gereği, “d)İş, mal veya hizmetin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla alınması veya yaptırılması” kamu zararı olduğu, değerlendirme dışı bırakılmalarının daha yüksek teklif veren istekliye işin bırakılması sonucunu doğuracağı, aynı zamanda işin rayiç bedelinden daha yüksek fiyatla yaptırılmasını sonucunu da doğuracağı,
İdarece şikayet ve itirazen şikayet başvuru sürecinin neticesi beklenmeksizin sözleşme imzalandığı, bu durumun açıkça hukuka aykırı olduğu, idarelerin şikayet süreci ve varsa itirazen şikayet başvuru sürecine ilişkin bir karar alınmadan ekonomik açıdan en avantajlı teklif sahibi ile sözleşme imzalayabilmesinin mümkün olmadığı, ancak başvuruya konu ihale sürecinde idare tarafından hukuka aykırı olarak itirazen şikayet başvuru sürecine dair herhangi bir karar verilmesi beklenmeden kanunun açık hükmü yok sayılarak teklif sahibi ile sözleşme imzalandığı, işlemin açık bir şekilde hukuka aykırı olduğu, düzeltici işlem kararı verilerek sözleşme sürecinin yeniden başlatılması gerektiği iddialarına yer verilmiştir.
19.10.2022 tarihli ve 2022/UH.II-1279 sayılı Kamu İhale Kurulu kararına göre;
Yapılan incelemede, idarece başvuru sahibine 24.08.2022 tarihinde gönderilen yazıda “İş Deneyim Belgesi Düzenlenemeyen Hallerde İş Deneyimini Gösteren Diğer Belgeler”in sunulmasının istenildiği, başvuru sahibi tarafından sözleşme ve bu sözleşmeye ilişkin faturaların sunulduğu,
bu bağlamda gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak gerçekleştirilen işlerde;
- bitirilen işlere ilişkin iş deneyiminin belgelendirilmesinde sözleşme,
- fatura örnekleri ile
- sözleşmeye ait damga vergisinin ihale ilan tarihi itibarıyla ödendiğine ilişkin belgelerin ,
- personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgeler in iş deneyimini gösteren belgeler olduğu,
bu kapsamda ihale ilan tarihi itibarıyla damga vergisinin ödendiğine ilişkin belgenin sunulmasının gerekli olduğu, ancak başvuru sahibi tarafından söz konusu belgenin sunulmadığı, damga vergisinin ihale ilan tarihi itibarıyla ödenmesi gerektiği, bu bağlamda düzeltme beyannamesi ile damga vergisinin ödenmesinin söz konusu belgeyi şikayete konu ihalede geçerli kılmayacağı,
Ayrıca belgelerdeki bilgi eksikliklerinin tamamlatılması iddiasına yukarıda aktarılan Yönetmelik’in 56.4’üncü maddesi uyarınca sunulması istenilen belgeler ve bu belgelere ilgili mevzuat gereğince eklenmesi zorunlu olan belgelerden herhangi birinin, sunulmaması halinde bu eksik belgelerin idarelerce tamamlatılamayacağı, bu bağlamda başvuru sahibi tarafından öne sürülen hususun bilgi tamamlatılmasından ziyade belge tamamlatılması konusunu oluşturacağı,
Yeterlik Bilgileri Tablosu ve idarece istenilen yazıda damga vergisine yönelik belirleme yapılmadığı iddiasına ilişkin olarak; yukarıda aktarılan Yönetmelik’in 47’nci maddesinde gerçek kişilere veya iş deneyim belgesi düzenlemeye yetkili olmayan her türlü kurum ve kuruluşa gerçekleştirilen işlerde, iş deneyimi oluşturan belgelere açıkça yer verildiği, dolayısıyla sözleşme, fatura örnekleri ile sözleşmeye ait damga vergisinin ve personel çalıştırılan işlerde ise bu belgelere ek olarak o işe ait sözleşme kapsamında personel çalıştırıldığını gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfası üzerinden düzenlenmiş ve idarece teyidi yapılabilen belgelerin sunulması gerektiği, bu hususta idarece ayrıca sayma suretiyle belirleme yapılmasının gerekmediği anlaşıldığı, başvuru sahibinin iş deneyime konu olan belgeleri bir bütün olarak mevzuata uygun şekilde sunması gerektiği anlaşılmış olup, başvuru sahibinin iddialarının yerinde olmadığı sonucuna varılmıştır.
Mehmet ATASEVER
Kamu İhale Kurulu Eski Üyesi/ Akademisyen
