Laboratuvar Hizmet Alımında Aşırı Düşük İle İlgili KİK Kararının Eksik Uygulanması?
Mehmet ATASEVER
İtirazen Şikayet Konusu; İtirazen şikâyet dilekçesinde özetle, 04.09.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1073 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “teklifi sınır değerin altında olan tüm isteklilerden aşırı düşük teklif açıklamasının istenilmesi” yönünde “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği, ancak idare tarafından söz konusu Kurul kararının eksik uygulandığı, teklifi sınır değerin altında olan ve daha önce aşırı düşük teklif açıklaması istenilmeyen 3 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu, ancak ihale üzerinde bırakılan istekliden ve ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak kendisinden yeniden açıklama istenilmediği, bu nedenle anılan Kurul kararının uygulanmasını teminen aşırı düşük teklif açıklamalarının tüm istekliler bakımından aynı unsurları içeren ve aynı açıklama süresi verilmek suretiyle aynı anda yenilenmesi gerektiği iddiasına yer verilmiştir.
23.10.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1347 Sayılı Kamu İhale Kurulu Kararına Göre;
Yapılan inceleme ve tespitler neticesinde; ……….. İl Sağlık Müdürlüğü tarafından, 27.05.2024 tarihinde birim fiyat üzerinden, e-teklif alınmak suretiyle gerçekleştirilen ihalenin “16 Kısım Laboratuvar Hizmet Alımı” olduğu, toplam 40 adet ihale dokümanının indirildiği ihalenin başvuruya konu 5’inci kısmının “İdrar Analizi” olduğu, ihalenin şikâyete konu kısmına 5 isteklinin teklif verdiği, tüm tekliflerin sınır değerin altında olduğu, sadece en düşük teklif sahibi ilk 2 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulduğu ve sunulan açıklamaların uygun kabul edildiği, 18.07.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin en düşük teklif sahibi ……….. Tıbbi Ür. ve Veteriner Zirai Malz. Paz. San. Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi ………… Rna Lab. Sis. ve Sağ. Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği,
04.06.2024 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazı ile;
“1.Cihaz maliyetleri;
2.Hizmetin üretimi esnasında kullanılacak olan reaktiflerin ve sarf malzemelerin maliyetleri” hususlarında aşırı düşük teklif açıklamalarının 14.06.2024 tarihine kadar sunulmasının talep edildiği anlaşılmıştır.
Bunun üzerine, başvuru sahibi tarafından “İhalenin 5’inci kısmı üzerinde bırakılan istekli olan ……… Tıbbi Ür. ve Veteriner Zirai Malz. Paz. San. Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının Kamu İhale Genel Tebliği’nin 79’uncu maddesine uygun olmadığı” iddiası ile itirazen şikâyet başvurusunda bulunduğu, yapılan inceleme neticesinde alınan 04.09.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1073 sayılı Kamu İhale Kurulu kararı ile “…Sonuç olarak, idare tarafından sadece en düşük fiyatı veren ilk iki istekliden aşırı düşük teklif açıklamasının istenildiği, diğer 3 isteklinin aşırı düşük teklif sorgulamasına tabi tutulmadığı anlaşılmış olup, aşırı düşük teklif sorgulamasının yapıldığı ihalelerde, aşırı düşük teklif sahibi tüm isteklilerden aynı unsurları içeren ve aynı açıklama süresi verilmek suretiyle aşırı düşük teklif açıklamalarının istenilmesi gerektiği, aksi durumun aşırı düşük teklif sorgulama sürecinde sınır değer altında teklif veren istekliler arasında farklı kıstaslara göre değerlendirmelerde bulunulmasına yol açabileceği dikkate alındığında, aşırı düşük teklif sorgulamasının tüm istekliler bakımından yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır…” denilerek “düzeltici işlem belirlenmesine” karar verildiği,
İdare tarafından düzeltici işlem tesis edilerek sınır değerin altında teklif veren ve daha önceki aşamada açıklama istenilmeyen 3 istekliden 13.09.2024 tarihinde EKAP üzerinden tebliğ edilen “Beyan edilen bilgileri tevsik eden belgelerin sunulması ve/veya numune/demonstrasyon işlemlerine ilişkin ürün örneklerinin verilmesi/kurulumların yapılması/aşırı düşük teklif açıklamalarının sunulması” konulu yazılar ile;
“1.Cihaz maliyetleri;
2.Hizmetin üretimi esnasında kullanılacak olan reaktiflerin ve sarf malzemelerin maliyetleri” yazı ile aşırı düşük teklif açıklamalarının 23.09.2024 tarihine kadar sunulmasının talep edildiği,
………Diagnostik Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin açıklama sunmadığı, diğer iki istekli olan ………..Kimya Lab. Sis. İth. San. ve Tic. A.Ş.nin ve ………….. Tıbbi Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.nin sunduğu açıklamaların uygun kabul edildiği, ihale üzerinde bırakılan istekliden ve başvuru sahibi ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi isteklinden “…aşırı düşük açıklama dosyalarının daha önce istendiği ve uygun bulunduğu” gerekçeleri ile tekrar açıklama istenilmediği ve 25.09.2024 tarihli ihale komisyonu kararı ile ihalenin yine en düşük teklif sahibi ………… Tıbbi Ür. ve Veteriner Zirai Malz. Paz. San. Tic. Ltd. Şti.nin üzerinde bırakıldığı, başvuru sahibi ……….. Rna Lab. Sis. ve Sağ. Ürünleri San. Tic. Ltd. Şti.nin de ekonomik açıdan en avantajlı ikinci teklif sahibi olarak belirlendiği tespit edilmiştir.
İdarenin şikâyete verdiği cevapta, ihale üzerinde bırakılan istekliden ve başvuru sahibinden aşırı düşük teklif açıklamalarının daha önce istenildiği ve uygun bulunduğu için aynı isteklilerden tekrar açıklama istenilmesine gerek görülmediği hususlarının yer aldığı görülmüştür.
Aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olmadığına yönelik başvurularda, idarece gerçekleştirilen aşırı düşük teklif sorgulama işlemlerinin mevzuata uygun olup olmadığı hususu öncelikli olarak incelenmekte ve idarenin gerçekleştirdiği işlemlerde aykırılık tespiti halinde istekliler tarafından sunulan açıklamalar bakımından iddia konusu diğer hususlar hakkında herhangi bir değerlendirme yapılmamaktadır. Zira, Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği ile Kamu İhale Genel Tebliği’nin ilgili maddelerine aykırı olarak gerçekleştirilen işlemler üzerinden isteklilerden aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi, ihale sürecinin hatalı olarak devam etmesine neden olacaktır. Kaldı ki, mevzuata aykırı olacak şekilde aşırı düşük teklif açıklaması istenilmesi, yapılan açıklamaların mevzuata uygunluğu bakımından doğru bir değerlendirme yapılmasına engel olmaktadır.
Kamu İhale Kurulu’nun inceleme konusu ihaleye ilişkin olarak alınan 04.09.2024 tarihli ve 2024/UH.I-1073 sayılı kararında, idarece tespit edilen sınır değer altında teklif veren 5 istekli bulunmasına rağmen, bu isteklilerden sadece en düşük teklif sahibi 2 istekliden aşırı düşük teklif açıklaması istenildiği anlaşıldığından, ilgili mevzuat hükümlerine uygunluk denetimi yapılabilmesi için aşırı düşük teklif sorgulamasının aynı unsurları içeren ve aynı açıklama süresi verilmek suretiyle sınır değer altında teklif veren tüm isteklilere yapılması gerektiğine karar verilmiş ve ihale üzerinde bırakılan istekli ile başvuru sahibinin sunduğu aşırı düşük teklif açıklamalarının uygun olup olmadığı hakkında herhangi bir inceleme ve değerlendirme yapılmamıştır.
Yapılan inceleme neticesinde alınan söz konusu karar gereğince, aşırı düşük teklif sahibi tüm istekliler bakımından, aynı unsurları içeren ve aynı açıklama süresi verilmek suretiyle aşırı düşük teklif sorgulamasının yenilenmesi gerektiği halde, idare tarafından sadece daha önce açıklama istenilmeyen 3 istekliden açıklama istenilmesinin Kurul kararının eksik uygulanması sonucunu doğurduğu anlaşıldığından, başvuru sahibinin söz konusu iddiasının yerinde olduğu ve aşırı düşük teklif sorgulamasının tüm istekliler bakımından yenilenmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Mehmet ATASEVER
Simdata Danışmanlık Y.K. Başkanı
Sağlık Bak. SGB E. Bşk./KİK E. Üyesi
Mehmetatasever.org
