Yatırım teşvik sisteminde yapılan son değişiklikler neler getiriyor?

05.10.2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar” ile 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’da önemli değişiklikler yapıldı.
Bu bültenimizde konu özelinde teşvik uygulamasında yapılan değişikliklere ilişkin açıklamalarda bulunulacaktır.

1. Bölgesel Teşvik Uygulamaları İçin de Yerel Birimlere Başvuru Artık Mümkün

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı gereğince oluşturulan teşvik sistemi; genel, bölgesel, büyük ölçekli ve stratejik yatırımların teşviki uygulamalarından oluşmakta ve bunların her biri farklı teşvik ve destek unsurları içermektedir.
Yapılan değişiklikle genel teşvik uygulamalarına ilaveten bölgesel teşvik uygulamaları için de sabit yatırım tutarı on milyon Türk Lirasını aşmayan ve tebliğle belirlenecek yatırımlar için yatırımcının tercihine bağlı olarak yatırımın yapılacağı yerdeki yerel birimlere de müracaat edilebilme olanağı getirilmiştir.

2. Sigorta Primi İşveren Hissesi Desteğinin Uygulama Süresinde Değişiklik

Bilindiği üzere büyük ölçekli yatırımlar, stratejik yatırımlar ve bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlardan, tamamlama vizesi yapılmış teşvik belgesinde kayıtlı istihdamı aşmamak kaydıyla;

a) Komple yeni yatırımlarda, teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla sağlanan, b) Diğer yatırım cinslerinde, yatırımın tamamlanmasını müteakip, yatırıma başlama tarihinden önceki son altı aylık dönemde Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde bildirilen ortalama işçi sayısına teşvik belgesi kapsamında gerçekleşen yatırımla ilave edilen, istihdam için ödenmesi gereken sigorta primi işveren hissesinin asgari ücrete tekabül eden kısmı Bakanlık bütçesinden karşılanır

Büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında desteklenen yatırımlarda sigorta primi işveren hissesi desteğinin uygulama süresi olarak 31.12.2016 tarihi dahil bu tarihe kadar başlanılan yatırımlar ile 01.01.2017 tarihinden itibaren başlanılan yatırımlar için var olan süre ayrımı kaldırılarak, söz konusu destek için aşağıdaki gibi tek süre belirlenmiştir.

3. İndirimli Kurumlar Vergisi Artık Daha Avantajlı

Daha yüksek indirim oranlarından yararlanmak için yıl sonuna kadar yatırıma başlama şartı kalktı
Kararda yapılan değişiklikle, büyük ölçekli yatırımlar ile bölgesel teşvik uygulamaları kapsamında gerçekleştirilecek yatırımlarda, düzenlenecek teşvik belgeleri kapsamında 31/12/2016 tarihine kadar (bu tarih dahil) yatırıma başlanılmış olması halinde uygulanacağı belirtilen avantajlı indirim ve yatırıma katkı oranları, indirimli gelir ve kurumlar vergisi uygulamasında tarih ayırımı gözetilmeksizin uygulanır hale gelmiş olup, aşağıdaki gibidir:

Yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak indirim oranlarında bölge ayrımı kalktı ve oran yükseltildi
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 32/A maddesinde şartları belirlenen indirimli kurumlar vergisi uygulamasına göre genel kural olarak, Ekonomi Bakanlığı tarafından teşvik belgesine bağlanan yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren, yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulmaktadır.
Yatırıma katkı tutarı, indirimli kurumlar vergisi uygulanmak suretiyle tahsilinden vazgeçilen vergi yoluyla yatırımların Devletçe karşılanacak tutarını, bu tutarın yapılan toplam yatırıma bölünmesi suretiyle bulunacak oran ise yatırıma katkı oranını ifade etmektedir.
Diğer yandan, 01.01.2013 tarihinden itibaren elde edilen kazançlara uygulanmak üzere, yatırıma başlanan tarihten itibaren hesaplanacak yatırıma katkı tutarına mahsuben, toplam yatırıma katkı tutarının %50’sini ve gerçekleştirilen yatırım harcaması tutarını geçmemek üzere; yatırım döneminde kurumun diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli kurumlar vergisi oranı uygulanabilmekte olup, oranı belirleme yetkisi Bakanlar Kurulu’nundadır.
Bakanlar Kurulu’nun yatırım döneminde diğer faaliyetlerden elde edilen kazançlara uygulanacak yatırıma katkı tutarını belirlerken daha önce büyük, bölgesel ve stratejik yatırımlar için ayrı ayrı ve bölge ayrımını esas alarak kullandığı yetkisini, önceki uygulamada yatırım döneminde 1. bölgedeki yatırım için indirim mümkün değilken, 2. bölge için yüzde 10, 3. bölge yüzde 20, 4. Bölge için yüzde 30, 5. Bölge için yüzde 50 ve 6. bölge için %80 olarak belirlenmişti, bu sefer yatırımcının lehine olacak biçimde hesaplanacak yatırıma katkı tutarının yüzde sekseni yatırım döneminde yatırımcının diğer faaliyetlerinden elde edilen kazançlarına indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulanması suretiyle kullanılabilecektir.

4. Enerji Verimliliği Projesine Yönelik Yatırımlar da Öncelikli Yatırım Sayılacak

Aşağıdaki şartları sağlayan enerji verimliliği projelerine yönelik yatırımlar;

• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığınca proje onayı verilen
• Yıllık asgari 500 ton eşdeğer petrol (TEP) enerji tüketimi olan mevcut imalat sanayi tesislerinde gerçekleştirilecek
• Teşvik Edilmeyecek Yatırımlar arasında yer almayan
• En az yüzde yirmi oranında enerji tasarrufu sağlayacak şekilde tasarlanan ve
• Sağlanacak enerji tasarrufu ile yatırımın geri dönüş süresi 5 yıl ve daha az olan enerji verimliliği projesine yönelik yatırımlar

öncelikli yatırım olarak belirlenmiştir.

Buna göre yukarıda yer verilen yatırımlara da, değişik Karar’ın yayım tarihi olan 05.10.2016 tarihinden itibaren aşağıdaki destek unsurlarından faydalanacaktır:

5. Gümrük vergisi muafiyeti
5. KDV istisnası
5. Vergi indirimi
5. Sigorta primi işveren hissesi desteği
6. Yatırım yeri tahsisi
5. Faiz desteği

5. Orta ve Yüksek Teknolojili Yatırım Konuları İçin Yüksek Teşvik

Orta ve yüksek teknolojili sanayi ürünleri yatırımı yapmanın cazibesi
Karar ekinde OECD’ nin teknoloji yoğunluk tanımı esas alınarak 34 kalem halinde orta-yüksek teknolojili sanayi sınıfında yer alan ürünlerin üretimine yönelik yatırım konuları belirlenmiştir. Teşvikler ancak bu yatırım konuları için geçerli olup yararlanma şartları aşağıdaki gibidir:

• Yatırımın 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4 üncü bölgede uygulanan; 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanılacak.
• Bu desteklerden, 1. bölgede olmasına rağmen İstanbul’da gerçekleştirilecek orta-ileri teknoloji içeren sanayi yatırımları yararlanamayacak.
• Düzenlenecek teşvik belgeleri için asgari sabit yatırım tutarı da öngörülmektedir. Buna göre 1 inci ve 2 nci bölgelerde en az 1 milyon TL, diğer bölgelerde 500 bin TL’lik sabit yatırım yapılması gerekmektedir.

Nedir bu orta ve yüksek teknolojili yatırım konuları?
Karar ekinde 34 başlık olarak yer alan yatırım konularından öne çıkanlara aşağıda yer verilmiştir:

Bu yatırımlar için hangi teşvik ve destek unsurlarından yararlanılabilecek?
Karar’a göre, yatırımın 1 inci, 2 nci ve 3 üncü bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde 4 üncü bölgede uygulanan; 4 üncü, 5 inci ve 6 ncı bölgelerde gerçekleştirilmeleri halinde ise bulunduğu bölgede uygulanan bölgesel desteklerden yararlanılacak.

Örnek olması açısından aşağıda 1.,2. ve 3. bölgelerde yatırım yapılabilecek iller gösterilmiştir.

Bu illerde gerçekleştirilecek orta-yüksek teknolojili sanayi yatırımları için aşağıda yer alan teşvik ve destek unsurlarından yararlanılabilecektir:

Ayrıca bültenimizin 3 numaralı bölümünde de belirtildiği üzere, orta- yüksek teknolojili sanayi yatırımları yapan yatırımcılar tüm bu teşvik unsurlarına ilave olarak, yatırım henüz faaliyete geçmeden önce diğer kazançlarının bulunması halinde; bu kazançları üzerinden de söz konusu yatırım nedeniyle alınmayacak vergi tutarının % 80’i oranında vergi alınmaması yoluyla da ilave olarak desteklenecektir.

Yukarıda örnek ve açıklamalarına yer verilen 2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın tam metnine www.ekonomi.gov.tr internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

Saygılarımızla,

Güneri Gözüaçık
Vergi ve Mali Hukuk Hizmetleri Ortak, Yeminli Mali Müşavir.